Boshqaruv psixologiyasi darslik

to„rt tipini
aniqladi:
1) 
“ona”
timsolidagilar: bundaylardan jamoadagilar ishchanlik, faollikni 
emas, balki har bir ishda ulardan emotsional qo„llab-quvvatlovni kutishadi;
2) 
“o„ziga rom etuvchi (erituvchi)”
– bu o„rinda token ayol o„zidan ancha 
yuqoriroq mavqeni egallagan erkakni o„ziga jinsiy-seksual tomondan rom etishga, 
uning eʼtiboriga sazovor bo„lish bilan jamoadagi boshqa erkaklarga yomon 
ko„rinib qoladi;
3) 
“tumor-munchoq”
– juda yoqimtoy bo„lib, unda ishchanlik xususiyatlari 
bo„lmasa-da, jamoaga omad keltiruvchi shaxs sifatida ko„pchilikka yoqadi;
4) 
“temir xonim”
(железная леди) – bunday tokenlar ayollarga xos 
bo„lmagan qattiqlik va talabchanlik xususiyatlariga ega-ki, shu sababli uni jamoa 
o„zidan yiroq qilishga urinadi.
Yuqorida keltirilgan tiplar va ular bilan bog„liq bo„lgan vaziyatlar, tabiiy, 

---

196 
ayol uchun ham yaxshi emas. Bunday vaziyat ayolga o„z jamoasida munosib o„rin 
egallash, obro„ orttirish va xizmat lavozimlarida muvaffaqiyat bilan ko„tarilishga 
xalaqit beradi. Olimlarning fikricha, bu holatni o„zgartirishning yagona yo„li – bu 
tokenlar sonini ko„paytirish va rahbar-menejer ayollar mavqeni orttirishdir (Bartol, 
Martin, 1986). 
Xorijda o„tkazilgan tadqiqotlar jarayonida tokenlarning shaxslararo 
munosabatlarda o„zlarini qanday tutishlari, ularning xulq-atvoriga ko„proq eʼtibor 
qaratildi. Masalan, ingliz tadqiqotchilari S. Uolsh va K. Kessell (Walsh, Cassell, 
1995)larning fikricha, bunday ayollar o„ziga xos himoya mexanizmlaridan 
foydalanadilar va bunday himoya strategiyasi 
gender menejmenti
deb nomlanadi. 
Ularning ikki taʼlim muassasasida o„tkazgan izlanishlari oqibatida bunday 
menejmentning quyidagi xususiyatlari aniqlandi:
1)