Boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularni malakasini oshirish

Beshinchi avlod mobil aloqa tarmoqlari 
Beshinchi avlod mobil aloqa texnologiyasi – tzelekommunikatsiya sohasida, 
5G uyali aloqa kompaniyalari tomonidan 2019 yilda global miqyosda tarqalishni 
boshlagan uyali aloqa tarmoqlari uchun beshinchi avlod texnologiyasi hisoblanadi. 
Bugungi kunda yuqori tezliklarda ma’lumot uzatish va boshqa ko’plab 
imkoniyatlarni qo’llab quvvatlovchi zamonaviy 4G aloqa tarmoqlarining davomchi 
sifatida 5G tarmoqlari rivojlantirilmoqda.
Bugungi kunda Janubiy Koreya, Xitoy va AQSh 5G texnologiyasini yaratish 
va joriy etish bo'yicha dunyoda etakchi mamlakatlar hisoblanadi va 5G 
tarmoqlarining ba’zi xizmatlarida foydalanish yo’lga qo’yilmoqda. Butun dunyo 
bo'ylab operatorlar, shu jumladan AT&T Inc., KT Corp va China Mobile, 
beshinchi avlod (5G) simsiz texnologiyasini to’liqligicha yaratish va joriy etishga 
intilmoqda. 

---

65 
5G aloqa tarmoqlari 100Gbit/s tezlikda ma’lumot uzatish imkoniyati qo’llab 
quvvatlaydi, bu degani 4G texnologiyasi taqdim etayotga mavjud tezlik bilan 
taqqoslaganda 100 marta katta tezlik degani.
1.26-rasm. 2G, 3G va 4G avlodlarining arxitekturasining qiyosi 
1.27-rasm. Beshinchi avlod mobil tarmoqlari arxitekturasi 
Oldingi mobil aloqa avlodalaridan farqli 5G tarmoqlari 1G-4G bo’lgan 
barcha turdagi xizmatlarni ajoyib sifat darajasida va uzatish tezligida qo’llab 

---

66 
quvvatlaydi. Ko’plab xizmatlarni integrasiya qiladi hamda mavjud fizik 
ob’ektlarning ko’plari 5G tarmoqlari dasturish ko’risnishda ishlab chiqilgan. 5G 
tarmoqlari orqali barcha simsiz: sputnik aloqa, Wi-Fi, Wi-Max va simli aloqa 
xizmatlaridan foylanish mumkin. 5G tarmoqlari uchun chastota diapazoni ikki 
to'plamda orqali belgilanadi (1) chastota diapazoni LTE chastota diapazonini o'z 
ichiga olgan 450MHs – 6 GHz oralig’ida va (2) chastota diapazoni 24, 25GHz - 
52,6GHz oralig’i.
Beshinchi avlod mobil aloqa tarmoqlarini dunyo miqyosida keng joriy yetish 
bilan birga, 5G tarmoq foydalanuvchilari soniyasiga gigabit ma’lumot uzatish 
imkoniyatiga ega bo’lishadi, 3D formatda online kino ko’rishlari, sensor 
texnologiyalari keng joriy etish imkoniyati, smart home, smart city, 
avtomatlashtirilgan sanoat, o’z o’zini boshqaruvchi aqlli ob’ektlar, aqlli tibbiyot, 
aqlli transport, uchuvchisiz boshqariluvchi dronlar, aqlli elektr tarmoqlari, IoT 
xizmatlari, mashina-mashina aloqasi, gologramma, va boshqa telekommunikatsiya 
xizmatlariga ega bo’lishadi, 10-rasm. 
1.28-rasm. Beshinchi avlod qo’llab quvvatlaydigan mobil xizmat turlari 
1.29-jadval. Mobil aloqa avlodlarining imkoniyatlari 

---

67 
1.29-jadval. Mobil aloqa avlodlarining imkoniyatlari