Boshqarish usllari Reja

Mehnatning gorizontal taQsimoti - bu bevosita mahsulotlar ishlab chiQarish va xizmatlar koliQ yaxlit ishlarning tarkibiy Qismlarga ajratilishi.

10

Natijada tashkilotlarning ichki xolimlari, odamlar guruhlari shakllanadilar.

Mehnatning vertikal taQsimoti - bu bevosita tashkilotni boshQarish bilan boGlgan ishlarni taQsimlash, yahni boshQaruv boinlari faoliyatini muvofiQlashtirish uchun amalga oshiriladigan mehnat taQsimoti. Natijada tashkilotlarning boshQarish poGonalari soni har bir tashkilotda turlicha bolamiga hamda ularning ahamiyatiga koonalarini asosan uchta darajaga (saviyaga) ajratish mumkin: yuQori boshQarish poGrta poGona.

BoshQarishning yuQori poGzgartirish, umumiy yorta poGliQ masalalar hal Qilinadi, tashkilot ichki faoliyati muvofiQlashtirib turiladi.

Bevosita mahsulotlar ishlab chiQarish va xizmatlar koonasida amalga oshiriladi.

Menejerlar, ular Qaysi boshQarish poGrsatishidan Qathiy nazar, tashkilotlarning muvaffaQiyatini tahminlash uchun yuQori mashuliyat va tadbirkorlik bilan ish yuritishlari zarur.

Tashkilot muvaffaQiyatini tahminlash borni juda muhimdir. Mulkdor (boshQaruv, direktorat), ijrochi direktor (bosh menejer), ishlab chiQarish menejeri va moliyaviy menejerlar faoliyatlarining boGzaro ishonch, hamkorlikka va kompaniya rivojlanishiga intilish muhim ahamiyatga ega.

Tadbirkorning faoliyati birinchi navbatda tahminotchilar, istehmolchilar va

11

raQobatchilar xatti investorlar, aksiyadorlar, kreditorlar, (tijorat banklari, moliya organlari, shu jumladan, soliQ inspeksiyalari, suGliQ.

Mulkdor yoki mulkdor tomonidan uning mulkini boshQarish vakolati berilgan shaxslar Qonun va tahsis xujjatlariga mos holda korxonani tashkil etish masalalarini hal etadilar, uning faoliyat yuritishi, Qayta tuzilishi va tugatilishi maQsadlarini belgilaydilar, mulkdan foydalanish samaradorligi va uning saQlanishini nazorat Qiladilar, moliyaviy resurslardan foydalanadilar va mustaQil siyosat olib boradilar.

Tadbirkorlik faoliyati mulkdorning ola xortasidagi munosabatlar kontrakt bilan belgilanadi.

Tadbirkorlik faoliyati olib borishga tadbirkor va mulk egasi tomonidan tuzilgan shartnoma tomonlarning ornatadi.

Mulkdor va tadbirkor bitta shaxs boshatish, byudjet va banklar oldidagi majburiyatlar bajarilgandan sola tasarruf etish huQuQiga egadir

12

CHizma. Menejer faoliyatiga tahsir koz faoliyatlarida Quyidagi tashkiliy zi uchun harakat yoproQ iQtisodiy maQsadlarga yoki ijtimoiy mashuliyatlilikka erishish) etika (ahloQ) torisida tushunchaga ega boGGysunuvchilar xatti-harakatlarining turli koz ichiga oladi.

Bundan tashQari u maQsadlarni hamda ularga erishishining rahbarlar va bollagan vositalarini koGzi notori (ahloQQa zid) boGlib, Quvvatlanishi mumkin emasligida.Etikaning mehyor va tamoyillari jamiyatda shakllangan Qarashlar va nuQtai-nazarlar va alohida shaxslarning Qarashlari va Qadriyatlari asosida belgilanadi.

Biznesda ahloQ muammolari tashkilotning iQtisodiy korsatkichlari orasidagi Qarama Qarshiliklar bilan boGlida bahzi tashkilotlar ijtimoiy yorinishlari pora olish va berish, xujjatlarni Qalbakilashtirish, notori moliyaviy hisobotlar, narxlarni sunhiy ravishda oshirish, narxlar torisida pinxona kelishuvlar va h.k.

Ish yuritishning ahloQQa zid hollari koradilar:

RaQobat kurashining kuchayishi;

CHorak (3 oylik) hisobotlarda foydalilik darajasini kobatlantirish yotkazilishi hamda rahbarlarning xatti- harakatlari.

Xodimlar xatti-harakatlarini ahloQliligini oshirish maQsadida tashkilot ahloQ normativlarini

ishlab chiQish, ahloQ bomitalar tuzish, ijtimoiy taftishlar orgatish kabi turli choralarni amalga oshirishi zarur.

AhloQ mehyorlari va standartlarini ishlab chiQishda tashkilotlar ularni oshirishga erishishlari kerak.

Turli poGrnak kongillik, adolatlilik, yordamga shaylik, yuQori darajadagi shaxsiy Qadriyatlar va boshQa yuQori ahloQiy sifatlarga ega botish davrini boshidan kechirayotganida juda katta ahamiyatga ega. Bugungi kunning rahbarlari olgan (doimiy) xulQ-atvori, bolgan munosabati, Qarorlar Qabul Qilishga va masalalarni hal Qilishga yondoshishlari tushuniladi.

Rahbarlikning Quyidagi uslublari mavjud: avtokratik rahbarlik uslubi, demokratik uslub va liberal uslublar.