Boshlang‘ich ta’lim va sport tarbiyaviy ishi yo‘nalishi 16. 18-guruh talabasi Muxbira Qo‘shaqovaning soliq va soliqqa tortish fanidan

1.Respublika byudjeti.
2.Mahalliy byudjetlar.
O’zbekistоn Respublikasining respublika byudjeti va mahalliy byudjetlardan tashqari bir necha byudjetdan tashqari jamg’armalarni: respublika yo’l jamg’armasini, davlat bandlik jamg’armasini, respublika pensiya jamg’armasini va O’zbekistоn Respublikasi Davlat Mulk Qo’mitasining maхsus fоndini o’z tarkibida birlashtiradi. Byudjet tizimi to’g’risidagi qоnunga asоsan mahalliy byudjetlarga Qоraqalpоg’istоn Respublikasi byudjeti Tоshkent shahar va vilоyatlarning byudjetlari kiradi. Vilоyatlar byudjeti o’z tarkibiga vilоyat byudjeti, tumanlar byudjeti va vilоyatga bo’ysunuvchi shaharlarning byudjetini оladi.
«Byudjet tizimidagi» Qоnunga asоsan Qоraqalpоg’istоn Respublikasi byudjeti va vilоyatlarning byudjeti o’z tarkibiga vilоyat byudjeti, tumanlar byudjetlari va ular hududidajоylashgan yirik sanоat markazlari hamda respublika ahamiyatiga ega shaharlarning byudjetlarini o’z ichiga оladi.
Byudjet tuzilmasi byudjet tizimini tashkil qilish va uning tuzilish tamoyillarini o‘zida aks ettirib, turli darajadagi hokimiyat organlarining byudjet huquqlari va vakolatlari, daromad va xarajatlarni byudjet tizimi bo‘g‘inlari o‘rtasida taqsimlash tamoyillarini aniqlanishida muhim ahamiyatga egadir.
Byudjet qurilmasi mamlakatlarning siyosiy tuzilishi, boshqaruv tizimining shakllanish xususiyatlariga bevosita bog‘liqdir. Masalan, Federativ mamlakatlarda munisipal byudjetlarning byudjet vakolatlar va huquqlari unitar mamlakatlarga nisbatan yuqoridir. Ma’lumki, mamlakatning byudje tizimi, turli darajadagi hokimiyat organlarining byudjet huquqlari elementlarida gap byudjet tizimining tamoyillari haqida ketadi.Byudjetlararo munosabatlar – O‘zbekiston respublikasi respublika byudjeti, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri byudjeti, shuningdek tumanlarning mahalliy byudjetlarini o‘rtasida byudjet jarayonida sodir bo‘ladigan munosabatlar majmuidir
Respublika byudjetidan byudjet dotatsiyalari va byudjet subvensiyalari Qoraqalpog‘iston Respublikasi byudjeti, viloyatlar va Toshkent shahar byudjetlariga qabul qilingan Davlat byudjeti doirasida ajratiladi.Qoraqalpog‘iston Respublikasi byudjeti, viloyatlar va Toshkent shahar byudjetlaridan byudjet dotatsiyalari va byudjet subvensiyalari tumanlar va shaharlar byudjetlariga tegishli qabul qilingan byudjetlar doirasida ajratiladi.Qoraqalpog‘iston Respublikasi byudjetida va mahalliy byudjetlarda daromadlar va xarajatlar o‘rtasida paydo bo‘ladigan vaqtinchalik uzilish aylanma kassa mablag‘i me’yori hisobiga, yuqori byudjetlardan beriladigan byudjet ssudalari, foydalanilmagan byudjet mablag‘lari qoldiqlari hisobiga qoplanadi.O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga binoan O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi Qoraqalpog‘iston Respublikasi byudjetida, viloyatlar va Toshkent shahar byudjetlarida nazarda tutilgan ayrim xarajatlarni maqsadli moliyalashtirish uchun quyi byudjetlar hisobiga kiritiladigan daromadlarni o'z ichiga oladi. byudjetiga o‘tkazishi mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 122 moddasiga muvofiq, “O‘zbekiston Davlat byudjeti o‘z ichiga respublika byudjeti, Qoraqalpog‘iston Respublikasi byudjeti va mahalliy byudjetlarni oladi”.Byudjet tuzilishi mamlakatning davlat byudjeti va byudjet tizimini, uning ayrim bo‘g‘inlari o‘rtasidagi o‘zaro munosabatlarni tashkil qilishni, byudjet tizimiga kiradigan byudjetlar faoliyatining huquqiy asoslarini, byudjetlar tarkibi va tuzilmasini, byudjet mablag‘larini shakllantirish va sarflashdagi tartib-qoidalar va boshqalarni belgilab beradi