Boshlang‟ich sinf o‟quvchilarining og‟zaki va yozma nutqini o‟stirishda sintaktik o‟yinlardan foydalanish.
Kerak so`zni tanlab ol o`yini.
Bu o`yin o`quvchilarni so`z birikmasi bilan amaliy tanishtiradi. Garchi bu sinflarda so`z birikmasi yuzasidan nazariy bilim berilmasa ham, u haqida o`quvchilar bir qator ma`lumotlar oladi. Amalda so`z birikmasi tuzadilar. Ushbu o`yinni o`tkazish uchun o`qituvchi ko`chma xattaxtaga so`zlarni ikki ustun qilib yozib keladi. O`quvchilar xattaxtadagi so`zlarbilan tanishadi, keyin chap tomondagi so`zlardan mosini qo`yib ko`chirish topshiriladi. O`yinni butun sinf bo`yicha ham parta qatorlari orasida ham o`tkazish mumkin. Qaysi guruhtopshiriqni tez va to`g`ri bajarsa, g`olib hisoblanadi. O`yin bolalarning ijodiyliigni tarbiyalaydi, o`quvchilarda ziyraklik, sinchkovlik sifatlarini va mustaqil fikrlash malakasini shakllantirishga yordam beradi.
Adashgan ikkinchi darajali bo`lakni top
O`yinda huddi yuqoridagidek ish tutiladi.gap tarkibidagi ikkinchi darajali bo`lak bajarayotgan vazifasi va qaysi gap bo`lagiga birikayotganiga qarab o`z o`rniga qo`yiladi.
Akam universitetga kirdi bu yil.
Sojida boshini sarak- sarak qilib gapirdi tez.
Muattar parvarish qildi gullarni.
Bobosi Dilshodaning bog`imizga mevali daraxtlar o`tkazdi.
Tilsim o`yini
Tilsim o`yini bolalarning mantiqiy fikrlash qobiliyatini o`stiradi.bu o`yinda soda gaplarning, ba`zan qo`shma gaplarning andazasi beriladi. Gapni tashkil etishda ishtirok etayotgan har bir so`zning necha harfdan iboratligi va qaysi tovush bilan
boshlanishi ko`rsatiladi. O`quvchilar gapning sxemasini kuzatib har bir so`zning birinchi tovushini bir necha bor ichda o`qiydi. Qolgan tovushlarni topgach gap tarkibidagi so`zlarni berilgan andoza bo`yicha to`ldiradi.
Yuqorida berilgan gapda o`zbek xalq maqollaridan biri yashirilgan. Oquvchilar o`qitilgan maqollarni eslab ushbu maqolni topadilar. Agar o`quvchilar maqolning javobini topishga qiynalsalar har bir so`zning oxiridagi harfdani ham ko`rsatib qo`yish yoki birinchi so`zni to`liq yozib ko`rsatish mumkin. Bir necha marta bu o`yinni takrorlangandan keyin o`quvchilar topishmoqlarni tez topa oladigan bo`ladi. Yana bir tomoni har bir so`zning necha tovushdan iboratekanligini aniq belgilab oladi. O`quvchilar yuqoridagi maqolni quyidagicha yozadi.
Oltin olma, olqish ol, Olqish oltin emas?
1-4 –sinflarning o`qish kitoblarida o`zbek xalq maqollari o`rin olgan. O`quvchilarilar ularni ushbu o`yin orqali o`zlashtirib oladi. Bu o`yinni gapning maqsadga turlarini o`zlashtirish jarayonida ham, ma`lum bir gap bo`lagini o`rganish jarayonida qo`llash mumkin. Guruhlar o`rtasida o`yin o`tkazilganda boshlang`ich sinf darsliklarida berilgan maqollardan foydalanish mumkin.
O`yinning sharti:Maqollarni toping. Gapning mazmuniga ko`ra turini aniqlang? 1.
2.
O`yinning sharti: maqollarni toping. Gapning egasini aniqlang. 1.
2.
Uchinchi, to`rtinchisinfo`quvchilariningo`zlarigahamo`rganilganmaqollaryuzasidangapninga ndozasinituzibraqibguruhgaberishtavsiyaetiladi.Bunday o`yinlarni topishmoqlar yuzasidan ham o`tkazsa bo`ladi.
O`yin uchun berilgan maqollarning javoblari.
Do`st so`zini tashlama, Tashlab boshing qashlama
Bilagi zo`r bir yashar, Bilimi zo`r ming yashar.
Ish ishtaha ochar, Dangasa ishdan qochar.
Suvsiz hayot bo`lmas, Mehnatsiz rohat.
Boshlang‟ich sinflarda so‟z birikmasi va gap ustida ishlash
Ona tili 3-sinf. Darsninf texnologik xaritasi.
Darsni mazmuni
|
Gap bo„laklari
|
Faoliyat jarayoni
|
Darsni usuli: Musobaqa, bellashuv, tortishuv.
Darsni turi: Nazorat savollari.
Darsning jihozi: Ko„rgazmalar, tarqatma materiallar, rasmlar, kitob.
|
Darsning maqsadlari
|
Ta„limiy maqsad: O„quvchilarga gap bo„laklari haqida tushuncha berish va bilim saviyasini mustahkamlash.
Tarbiyaviy maqsad: Do„stlik, tabiatga va ona Vatanga bo„lgan muhabbatni singdirish.
Rivojlantiruvchi maqsad: O„quvchilarni chiroyli va xatosiz yozishga o„rgatish, fikrlash doirasini
kengaytirish, kasbga yo„naltirish.
|
Ishning
bosqichlari va mazmuni
|
O„qituvchining
|
O„quvchining
|
Vaqti
|
1-bosqich Tashkiliy qism
|
Salomlashish. Nazoratchi axboroti. Guruhga bo„lish.
|
Savollarga javob
beradilar
|
3daqiqa
|
2-bosqich O`tilgan mavzuni so`rash
|
His-hayajon gap haqidagi tushunchalar, savollar beradi.
Test savollari orqali
ko„rgazmali qurollar, rasmlar orqali o„quvchilar bilimini tekshirish.
|
Savollarga javob beradilar. Test.
|
5daqiqa
|
3-bosqich O`tilgan mavzuni mustahkamlash
|
His-hayajon gap bo„laklari bo„yicha tarqatma materiallar, test savollari va og„zaki savol-
javoblar o„tkazish. BBB metodi.
|
“BBB”
metodida ishtirok etadilar.
|
5daqiqa
|
4-bosqich Yangi mavzu bayoni
|
O„quvchilarga gap bo„laklari haqida tushuncha berish. Kim xatosiz va chiroyli yozish
mashqini o„tkazish. Gap bo„laklarini aniq tushuntirish.
|
Ifodali o„qiydi, chiroyli yozadi.
|
20 daqiqa
|
5-bosqich Yangi mavzuni mustah- Kamlash.
|
Gap bo„laklarini tushuntirish. Mustaqil savol-javoblar o„tkazish, takrorlash.
|
Mustaqil fikrlaydilar, tushunchaga
ega bo„ladilar.
|
7 daqiqa
|
6-bosqich Dars yakuni
|
Darsning yakunida o„quvchilarning ballari
hisoblanadi va ular baholanadi. Darsda faol qatnashgan o„quvchilar rag„batlantiriladi.
Uy ishi beriladi.
|
Baholanadilar.
|
5 daqiqa
|
Kutilgan natija
|
O„qituvchining.
O„quvchilarga gap bo„laklari haqida tushuncha berib, ularni chiroyli xatosiz yozishga va shu
fanga bo„lgan qiziqishini oshiradi.
|
O„quvchining.
Gap bo„laklari bilan tanishadi. Chiroyli va xatosiz yozishni o„rganadi,
fikrlash qobiliyatini oshiradi.
|
Do'stlaringiz bilan baham: |