Boshlang’ich sinflarda fanlarni o’zaro integratsiyalashning o’ziga xos xususiyatlari

Integratsiya — predmetli bilimlar chegarasida yangi tasavvurlnrni qabul qilish vositasi. Birinchi navbatda tabaqalashtirilgan bilimlar orasida bilmagan joylarni to'ldirish, ular orasidagi aloqalarni o'rnatish lozim.
U la'lim oluvchining bilimini oshirishga, ta'limdagi tor ixtisosliishtirishni yangilashga yo'naltirilgan. Shu bilan birga integ-rntsiya la'limining klassik o'quv predmetlari o'rnini egallash kerak emas, u faqat olinayotgan bilimlarni yaxlit bir tizimga birlashtirishi kerak, xolos. Muammoning qiyin tomoni integratsiyaning ta'lim boshidan oxirigacha dinamik rivqjlantirishdadir. Agar boshida «hamma narsa to'g'risida ozgina bilish» lozim bo'lgan bo'lsa, keyinchalik tarqoq bilim va ko'nikmalarni birlashtirish kerak bo'ladi va oxiriga kelib «ozgina narsa to'g'risida hammasini bilish» kerak bo'ladi, ya'ni bu yangi integratsiya darajasidagi ixtisoslashtirishdir.
Umumiy pedagogika tizimga mansub bo'lgan doimiy umumiy innovatsiya, uning o'quv-tarbiya jarayonini muvoiiqlashtirish — ko'p sonli imkoniyatlardan eng qulayini to'plab olish jarayoni. Shunday murakkab, empatik, ko'p qirrali, iyerarxik, pedagogika tizimida ishlash mum kin. Muqobillar, shuningdek, oqim va o'quv-ta'lim faoliyatini tashkil etishning maqsadli yo'llari mavjud. Lekin ulardan bittasigina aniq vaziyat uchun mos kelishi mumkin. Uni qidirib topish muvofiqlashtirishning asosiy vazifasidir.
Bu vazifa mumkin bo'lgan muqobillarni taqqoslash va boshqa mavjud imkoniyatlarni baholash yo'li bilan hal etiladi. Muvofiqlashtirish deganda pedagogika tizimi qaysi maqsadlar uchun tashkil etilgan bo'lsa, o'sha maqsadlarga mos munosiblik darajasini aniqlash mumkin. Bir sharoit uchun erishilgan muvofiqlik hech qachon boshqa sharoitlarga mos kelmaydi. Shuning uchun muvofiqiashtirish tushunchasi aniqlikni talab qiladi.
Muvofiqlashtirish umumiy bo'lishi mumkin emas, u faqatgina belgilab olingan masofaga nisbatan yuzaga kelishi lozim. Shu bilan birga pedagogika tizimini qaysi maqsadda muvofiqiashti­rish, qay bir ko'rsatmalar qo'yilgan maqsad bilan muvofiqligi mos bo'lishiga erishish kerakligini aniq tasavvur etish zarur.
Muvofiqlashtirishning nazariy va amaliy yo'nalishlarini ajrata bilish zarur. Muvofiqlashtirish tushunchasining sinonimi nazariy asosda muqobillarni hisoblash, chamalab ko'rish, taqqoslash va solishtirishdir. Muvofiqlashtirish amaliy yo'nalishda yangilik kiritish, qayta tashkil etish, qayta qurish, qo'yilgan masalalar yechilishini eng qulay holga keltirishdir.
Muvofiqlashtirish masalalarini yechish asosiy o'lchov mezonlarini tanlashdan boshlanadi. Muvofiqiashtirish mezoni — bu rivojlanish mumkin muqobillariga baho berish va ulardan eng yaxshisini tanlab olishni amalga oshirish uchun mos bo'lgan belgidir.
Mezon – o'lchov biri ko'rsatkichdan iborat mantiqni talab qilishiga qaramay, pedagogikada u har doim kompleks bo'lib chi-ijitdi, chunki pedagogika tizimida o'tib boruvchi jarayonlar sathi va oqimlarni ajratishning iloji bo'lmaydi.
Oldin ko'rsatib o'tilganidek, kerakli natijalarga o'qituvchi va o'quvchilarni haddan tashqari ish bilan band etish yo'llari orqali ershish mumkin. Muvofiqlashtirishning o'lchov mezonlari kerak.