Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

Адиб Аҳмад Югнакий (XII—XIII) ҳам 
сўэлагандэ
нутқни ўйлаб, шошмасдан тузишга, 
кераксиз, ярамас
сўзларни ишлатмасликка 
мазмундор 
сўзлашга чақи-
ради. Нотўғри тузилган нутқ туфайли кейин хижолат
чекиб юрмагин, деб сўзлончини огоҳлантиради:
Уқуб сўэла сўзни эва сўзлама,
Сўзинг кизла, кедин, бошинг киэлама3.
Сўзни уқиб сўэла, шошиб гапирма (кераксиэ, яра-
мас) сўзларни яшир, ярамас 
гапинг туфайли 
кейин
бошингни яшириб юрма.]
1 
Юсуф Хос Ҳожиб,
Қутадғу билнг. Тошкент, 1971, 86- бет,
! У ш а а с а р , 88- бет. 
^
а 
Ахмад Югнакий.
Ҳиббатул-ҳақойиқ. Тошкент, 1971, 7 8 -бет.
10
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Уз замонасининг буюк шоирларидан 
бири бўлган
Амир Хнсрав Деҳлавий (XIV аср) 
нутқнн 
таъсирли,
эмоционал ва шу билан баробар мазмундор 
тузишга
даъват ҳилади:
Сўзларингда бўлса фикру ўй ёниҳ,
Бўлсин ҳар сўзингда бир нуқта аниқ1.
Яна нутҳда айтиладиган фикрни кўнгилда (мняда)
лишитиб, равон қилиб айтилса, у мазмундор ва оҳанг-
дор бўлиши ҳзқида қуйидагича гўзал фикр 
билдирил-
ган:
Назм айтсам, айтаман таъб ўлчовида ўлчабон,
Улчаниб айтилса нуқта, бўлмас учов бесамар1
 2-
Уэбек мумтоэ адабий 
тилининг 
ҳомийси 
бўлган
буюк Алишер Навоий туркий тилда гўзал нутқ тузиш-
нинг байроқдори сифатида ўзининг бутун ижоди билан
ўзбек тилн бойликларини 
намоён 
этди. Навоий ижо-
ди туфайли ўзбек адабий тили XV асрда оламга маш-