Бошланғич таълим кафедраси


BOLALARDA KONSTRUKTIV BILIM BERISHDA



Download 7,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet113/282
Sana22.02.2022
Hajmi7,03 Mb.
#94274
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   282
Bog'liq
6-MAQOLA BOSHLANG'ICH ТЎПЛАМ 22.05.2020

BOLALARDA KONSTRUKTIV BILIM BERISHDA
FAZOVIY TASAVVURNI RIVOJLANTIRISHGA OID
XULOSA VA TAVSIYALAR 
 
Xolto‟rayeva Sabina Xo‟shmurod qizi
TermizDU magistri 
―2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta 
ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi‖da xalqimiz hayot darajasini 
yuksaltirishning aniq mexanizmlari belgilab berilganligi to‘g‘risida fikrlarini bildirib, 
ushbu strategiyaning nafaqat xalqimiz, balki dunyo jamoatchiligi e‘tiborini o‘ziga 
jalb etgan muhim hujjatga aylanganligini alohida ta‘kidla, o‘tamiz.
Matematik 
tushunchalarni 
rivojlantirish 
muammosi 
psixologik 
nuqtai nazardan quyidagi masalalarni o'z ichiga oladi: 
1) tushunchaning tuzilishi va shaklining paydo bo'lishi; 
2) 
tushunchalarni 
shakllantirish 
uchun 
aqliy 
harakatlar 
va 
aqliy 
faoliyat yo'llarini, usullarini rivojlantirish.
Ushbu masalani yechishda psixologlarning birlamchiligi shundaki, bolada 
matematik tushunchalarni shakllantirish maxsus psixologik qonuniyatlar asosida 
amalga oshiriladi. Ammo matematik tushunchalar inson bilan birga tug'ilmaydi. 
Bolalarda shu xususiyatlarni tarbiyalashda maktabgacha ta'lim katta ahamiyat kasb 
etishi kerak. 
MASHG‘ULOT MAZUSI: Geometrik figuralarni farqlashga o‘rgatish.
1.Geometrik figura: To‘g‘ri to‘rt burchak bilan tanishtirish. Kvadrat bilan to‘g‘ri 
to‘rtburchakni farqlash.
2.K a t t a l i k. Predmetlarni ularning o‘lchami kichiklashish va kattalashish 
tartibida qo‘ya bilishni mustahkamlash. 
MASHG‘ULOT MAZMUNI: 
Bolalarni to‘rtburchak bilan tanishtirish, to‘rtburchak va to‘g‘ri to‘rtburchak
shaklidagi figuralarni farqlashga o‘rgatish, predmetlarni sanash va sanab ajratish 
malakalarini mustahkamlab borish; eng katta, kichik, kattaroq, kichikroq; so‘zlarini 


215 
ishlatib predmetlarni ularning o‘lchami kichiklashish va kattalashish tartibida qo‘ya 
bilish ko‘nikmasini mustahkamlash. 
Ko‘rgazmali materiallar. Namoyish qiluvchi: paxmoq doska, doira, to‘rtburchak, 
to‘g‘ri to‘rtburchak, uch-burchak modeli, har xil rang va o‘lchamdagi to‘rtburchak
va to‘g‘ri to‘rtburchak shakli, uycha, vagon, robot tasvirlangan rasm. 
Tarqatma: 2 ta tokcha chizilgan kartochka, katta-kichikligi 3 xil 3 tadan 
to‘rtburchak va to‘g‘ri to‘rtburchak modeli solingan konvertlar. 
MASHG‘ULOTNING BORISHI: 
- Bolalar, bugungi matematika mashg‘ulotimizda 5 ichida sanashni, kvadrat va 
to‘g‘ri to‘rtburchakni farqlash, qog‘oz varag‘ida predmetlarning o‘zaro joylashishini 
o‘rganamiz. 
Men hozir sizga 4 ta jadval ko‘rsataman. Siz har bir rasmdagi figuralarning 
nomini aytib, ularning qaerda joylashganligini aytib borasiz. Qani Dilmurod, sen 
aytchi 1-jadvalda qaysi figuralar tasvirlangan va qaerga joylashtirilgan? 
— 
Javob... 
Bu savollarni yana bir bolaga berib javob olinadi. Qiynalgan bolalarga javob 
namunasini beramiz: 
— 
2- jadvalda doira, uchburchak, to‘g‘ri to‘rtburchak figuralari tasvirlangan. 
O‘rtada to‘g‘ri to‘rtburchak , yuqorida doira , pastda uchburchak joylashtirilgan. 
— Endi bolalar, birma-bir chiqib xonaning ma‘lum joyida turasiz va oldingizda, 
orqangizda, chap va o‘ng tomoningizda nimalar borligini aytib berasiz. 
— 
Qani Eldor stolning oldida turginchi. 
— 
Aytchi oldingda, orqangda, chap va o‘ng tomoningda nimalar bor? 
— 
Javob. 
Bolalardan bu savollarga har xil holatda turganlarida javob olinadi. 
Ya k u n l a sh: - Bolalar, bugungi mashg‘ulotimizda nimalarni o‘rgandik? 
— 
Javob. 
— 
To‘g‘ri, bugungi mashg‘ulotimizda 5 ichida sanashni, kvadrat va to‘g‘ri 
to‘rtburchakni farqlashni, 
QOROZ
varag‘ida predmetlarni o‘zaro joylashtirishni 
o‘rganib oldik. Mashg‘ulotimizda hamma faol ishtirok etdi. Keyingi mashg‘ulotlarda 
ham shunday ishtirok etishga xarakat qilinglar.
JISMONIY DAQIQA
Bolalarga qo‘llarini yon tomonga ko‘tarib, tarbiyachining 6-7 gacha sanashi 
bo‘yicha, cho‘qqayib o‘tirib turish buyuriladi.
―Qancha bo‘lsa shuncha ko‘rsat‖ o‘yinida har bir bolaga 6-7 tagacha o‘yinchoq 
rasmi chizilgan 3 tadan kartochka beriladi. Bolalarga kartochkalardagi o‘yinchoqlar 
rasmini sanab chiqish va kartochkalarni tartib bilan, ya‘ni chapdan o‘ngga, chapdan 5 
ta predmetning rasmi chizilgan kartochka, o‘rtada 6 ta predmetli kartochka, o‘ng 
tomonda 7 ta predmetli kartochka qo‘yib chiqishni taklif etadi. Tokchaga 6-7 ta 
o‘yinchoq qo‘yiladi va shuncha sonli kartochkada ifodalanadi. Bolalar tokchada 
nechta o‘yinchoq bulsa, shuncha rasmli kartochkani qo‘yadilar. Har safar 2-3 ta 
bolani chaqirib nima uchun aynan shu kartochkani qo‘yganligi so‘raladi.
Tarbiyachi navbat bilan 5-6 bolani chaqiradi va ularga qaerda turishlarini aytadi. 
Salim mening oldimga kel, Karim sen shunday turginki, Salim sening orqangda 
bo‘lsin. Vazira Irodaning oldida turadi. 


216 
Tarbiyachi 5-6 ta bolani chaqirib kim oldinda va ketida turganligini aytib 
berishni suraydi, keyin u bolalarga o‘ngga yo chapga burilishlarini so‘raydi va yana 
ular nima ish qilganlarini bolalardan so‘raydi. 
Ya k u n l a sh: O‘tilgan mavzular bolalar ishtirokida umumlashtiriladi. 
MASHG‘ULOT MAZUSI: 7 ichida sanashni mustahkamlash 
1.Son-sanoq: 7 ichida sanashni mustahkamlash. 
2.Geometrik figura: Figuralar haqidagi tushunchani mustahkamlash. 
Tevarak-atrof: Figuralarni qog‘oz yuzasida joylashtirish. 
MASHG‘ULOT MAZMUNI: 
6 va 7 sonlarining hosil bo‘lishi hamda 7 ichidagi predmetlarni sanay bilish 
ko‘nikmasini mustahkamlash; sonli kartochka bilan ishlashni davom ettirish. 
Naqshda joylashgan figuralarni izchillik bilan ko‘rib chiqishni, figuralar nomini 
xamda ularning o‘rtada, yukorida, pastda, o‘ngda, chapda joylashishini to‘g‘ri ayta 
bilish ko‘nikmasini mustahkamlash. Figuralarning joylashish o‘rnini eslab qolishni 
mashq qilish. 
Ko‘rgazmali materiallar. Namoyish Q i l u v ch i: o‘yinlar va tipratikonlar rasmi 
tasvirlangan surat (7 tadan), 2 ta yashikcha, 7 ta o‘yinchoq, sonli kartochkalar, 
Tarqatma: Har bir bolada 5 tadan 7 tagacha o‘yinchoq rasmi chizilgan 3 tadan 
kartochka va sonli kartochkalar (5, 6, 7 talik), 2 ta tokchasi bo‘sh kartochka, archa va 
qo‘ziqorinlar 
solingan 
patnis 
(7 
tagacha 
predmet 
bo‘lishi 
kerak).
MASHG‘ULOTNING BORISHI
Tarbiyachi yashikchadan 2 gruh predmetlarning bir-biridai ma‘lum masofada 
bir qator qilib joylashtirishgan rasmlarini ko‘rsatadi. 
Rasmda quyonlar, tipratikonlar tasvirlangan.
— 
Bolalar, bugungi matematika mashg‘ulotimizda 6 tagacha sanashni 
o‘rganasizlar hamda qiziqarli o‘yin o‘ynaymiz. Paxmoq doskadagi rasmlarda nimalar 
bor. 
— 
Quyonlar va tipratikonlar bor. 
— 
Tug‘ri, bolalar, ularning soni bir-biriga tengmi? Qani kim tekshirib 
ko‘rmoqchi. Tolib sen sanab ko‘r-chi? Quyonlar ham 5 ta, tipratikonlar ham 5 ta, yani 


217 
ular teng. Tug‘ri, endi sen ularning soniga mos sonli kartochka qo‘y. Tarbiyachi yana 
1 ta quyon qo‘yadi.— quyonlar nechta bo‘ldi ? Nargiza, sen javob ber-chi? 
— 
Quyonlar 6 ta bo‘ldi . 
— 

Download 7,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   282




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish