Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

3.4-жадвал 
Қурилиш ташкилотларида материалларнинг ишлатилиши ва бошқа 
чиқимларини счётларда акс эттириш 
№ 
Операциянинг мазмуни 
Сумма 
Дебет 
счет 
Кредит 
счет 
Асос 
бўлувчи 
ҳужжат 
1 
Материалларнинг ишлаб чиқаришга 
сарфланиши 
3000000 
2010, 
2310, 
2510 
1010- 
1090 
М-29 шаклли 
ҳисобот, 
материал 
ҳисоботи 
2 
Материалларнинг сотилиши: 
-сотиш қийматига (ҚҚСсиз) 
- ҚҚС суммасига (агар корхона ҚҚС
тўловчи бўлса) 
- материалларнинг ҳисоб баҳосида
моддий жавобгар шахс бўйнидан
соқит қилинишига
-сотишдан олинган фойдага 
-сотишдан кўрилган зарарга
500000 
100000 
400000 
100000 
- 
4010, 
4010 
9210 
9220 
9430 
9220 
6410 
1010-
1090 
9320 
9220 
Шартнома, 
счёт-фактура 
ҳисоб-
китоблар, 
материал 
ҳисоботи 
3 
Материалларнинг бепул берилиши: 
-бериш қийматига (ҚҚСсиз) 
-ҚҚС суммасига (агар корхона ҚҚС
тўловчи бўлса) 
-материалларнинг ҳисоб баҳосида
моддий жавобгар шахс бўйнидан
соқит қилинишига
-сотишдан кўрилган зарарга
500000 
100000 
500000 
600000 
4010 
4010 
9220 
9430 
9220 
6410 
1010-
1090 
4010 
Шартнома, 
счёт-фактура, 
ҳисоб-
китоблар, 
материал 
ҳисоботи 
4 
Таъсис бадали сифатида берилиши:
-киритиш қийматига (ҚҚСсиз) 
-ҚҚС суммасига (агар корхона ҚҚС
тўловчи бўлса) 
-материалларнинг ҳисоб баҳосида
моддий жавобгар шахс бўйнидан
500000 
100000 
500000 
0610- 
0690 
0610- 
0690 
9220 
9220 
6410 
1010-
Шартнома, 
счёт-фактура, 
ҳисоб-
китоблар, 
материал 

---

 соқит қилинишига
1090 
ҳисоботи 
5 
Материалларнинг иш ҳақи ва моддий 
ёрдам сифатида берилиши: 
-бериш қийматига (ҚҚСсиз) 
-ҚҚС суммасига (агар корхона ҚҚС
тўловчи бўлса) 
-материалларнинг ҳисоб баҳосида
моддий жавобгар шахс бўйнидан
соқит қилинишига
500000 
100000 
500000 
6710 
6710 
9220 
9220 
6410 
1010-
1090 
Ариза,
счёт-фактура, 
ҳисоб-
китоблар, 
материал 
ҳисоботи 
 
Қурилиш ташкилотларида материалларнинг аналитик ҳисоби моддий 
жавобгар шахслар бўйича ҳисоб баҳосида 10-с қайдномасида юритилади. Бу 
қайднома 3 та бўлимдан иборат. Унинг 1-бўлими сотиб олинган 
материалларнинг ҳақиқий таннархи ҳамда уларнинг ҳисоб баҳосидаги қиймати 
ўртасидаги четланиш суммасининг ҳисоби учун мўлжалланган. Ушбу 
четланишни ҳисоб-китоб қилиш ва улар ҳисобини 1610 «Материаллар 
қийматидаги 
фарқлар» 
счётида 
юритиш 
учун 
10-с 
қайдномасига 
материалларнинг кирими тўғрисидаги маълумотлар 6-с журнал-ордер ва бошқа 
журнал-ордерлар ёзувлари асосида кўрсатилади. Материаллар ва улар 
қийматидаги фарқларнинг бош қолдиғига доир маълумотлар қайдноманинг 2- 
ва 3-бўлимларидан олинади. Шундан сўнг, материаллар ва улар қийматидаги 
фарқларнинг бош қолдиқлари ва кирими тўғрисидаги маълумотлар асосида 
(мос равишда уларнинг ҳақиқий таннархи ҳамда ҳисоб баҳосидаги қийматлари 
бўйича) харид қиймати ва ҳисоб баҳоларидаги қиймати ўртасидаги фарқ 
суммаси ва фоизи аниқланади. 
Материалларнинг харид қиймати ва ҳисоб баҳоларидаги қиймати 
ўртасидаги фарқнинг ўртача фоизи