Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

микрофирмалар 
- бу банд бўлган ходимларининг ўртача йиллик сони 
кўпи билан 5 кишигача бўлган хўжалик юритувчи субъектлар; 
кичик корхоналар
- бу банд бўлган ходимларининг ўртача йиллик сони 
кўпи билан 6 кишидан 25 кишигача бўлган хўжалик юритувчи субъектлар; 
Савдо фаолиятини юритувчи субъектларни давлат рўйхатидан ўтқазиш 
уларнинг мулкий ва ташкилий шаклига боғлиқ бўлади. Ўзбекистон 
Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2003 йил 20 августдаги «Тадбиркорлик 
фаолиятини ташкил этиш учун рўйхатдан ўтқазиш тартиботлари тизимини 
тубдан такомиллаштириш тўғрисида» ги 357- сон қарори ва ушбу қарор билан 
тасдиқланган «Тадбиркорлик субъектларини давлат рўйхатидан ўтқазиш, 
ҳисобга қўйиш ва рухсат берувчи ҳужжатларни расмийлаштириш тартиби 
тўғрисида Низом»га мувофиқ савдо ва умумий овқатланиш корхоналари 
қуйидаги давлат органлари томонидан рўйхатга олинади: 

Тошкент шаҳрида ташкил этиладиган улгуржи ва чакана бозорлар, 
хорижий инвестиция иштирокидаги савдо корхоналари, шунингдек қонун 
ҳужжатларида кўзда тутилган ҳолларда бошқа савдо ташкилотлари – 
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан; 

хорижий инвестициялар иштирокидаги корхоналар ва тегишли равишда 
Қоракалпоғистон Республикаси ва вилоятларда ташкил этиладиган бозорлар, 
10
«Улгуржи ва чакана савдо фаолиятини рўйхатдан ўтқазиш ва амалга ошириш тартиби тўғрисида 
Низом».; .«Ўзбекистон Республикасида чакана савдо қоидалари»; «Ўзбекистон Республикасида умумий 
овқатланиш маҳсулотлари (хизматлари)ни ишлаб чиқариш ва сотиш қоидалари». 
11
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1998 йил 9 апрелдаги «»Хусусий тадбиркорлик, кичик ва 
ўрта бизнесни ривожлантиришни янада рағбатлантириш бўйича чора-тадбирлар тўғрисида» ги ПФ –1987-сон
Фармонига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида.

---

очиқ акциядорлик жамиятлари ва қонун ҳужжатларида назарда тутилган 
ҳолларда бошқа ташкилотлар - Қоракалпоғистон Республикаси Адлия 
вазирлиги ва вилоятлар адлия бошқармалари томонидан; 

маъсулияти чекланган жамият, хусусий фирма (корхона), хўжалик 
жамияти, шўъба хўжалик жамияти ва бошқа шакллардаги савдо ва умумий
овқатланиш корхоналари – улар жойлашган жойдаги туман ва шаҳар 
ҳокимликлари хузуридаги «Тадбиркорлик субъектларини рўйхатдан ўтқазиш 
инспекциялари» томонидан. 
Савдо корхоналарининг ташкилий-ҳуқуқий асосларини белгилаб берувчи 
мезонлардан бири бўлиб белгиланган устав фондини ўз вақтида (давлат 
рўйхатидан ўтган кундан бошлаб бир йил муддатда) шакллантириш 
ҳисобланади. Устав фондининг чегераланган миқдори фақат хорижий 
инвестициялар иштирокидаги корхоналарга, шунингдек, улгуржи савдо билан 
шуғулланувчи юридик шахсларга тааллуқлидир. Жумладан, хорижий 
инвестициялар иштирокидаги корхоналарни ташкил этиш учун устав 
капиталининг энг кам миқдори 150000 АҚШ долларини, улгуржи савдо 
фаолияти билан шуғулланишни мўлжаллаган маҳаллий корхоналар учун эса 
энг кам иш ҳақ ининг камида 3500 бараварини, шундан энг кам иш ҳақ ининг
камида 1200 бараваридаги миқдори пул маблағларини ташкил этиши лозим.
Чакана савдо ва умумий овқатланиш билан шуғулланувчи маҳаллий 
юридик шахслар учун устав фондининг чегераланган миқдори давлат 
томонидан белгиланмаган. Фақат қонун ҳужжатларига мувофиқ уларнинг 
муассислари корхонани давлат рўйхатидан ўтқазишгача таъсис ҳужжатларида 
белгиланган ҳиссаларининг 30 фоизидаги миқдорини пул маблағлари билан 
олдиндан киришлари ва бу банк ҳужжатлари билан тасдиқланган бўлиши 
лозим. Агар тадбиркорлик субъекти устав фонди ёки унинг бир қисми мулкий 
улуш (кўчмас мулк, асбоб-ускуналар ва бошқалар) ёки интеллектуал мулк 
ҳисобига шакллантирилган тақдирда банк маълумотномаси талаб қилинмайди.