Бошқа тармоқларда бухгалтерия ҳисобининг хусусиятлари

Иккинчидан,
 
деҳқончилик ва чорвачилик
 
бошқа ишлаб чиқариш 
турларидан ўзларининг давомийлиги, шунингдек мавсумийлиги билан фарқ 
қилади. Мисол учун пахтани етиштириш фаолияти ерни экишга тайёрлашдан 
тортиб, то ҳосилни йиғиштириб олгунга қадар камида 7-8 ой мобайнида олиб 
борилади. Бузоқни катта она моллар таркибига ўтказиш унинг биринчи 
туғишига етиб келганигача қадар бўлган даврни (одатда, камида икки-уч йил) 
ўз ичига олади, хўкизчани катта моллар таркибига ўтказиш энг камида 18 ой 
ёки 1,5 йил давом этади. Демак, деҳқончилик ва чорвачиликнинг давомийлик 
характерига эга бўлишлиги уларга қилинаётган сарфларни ва олинадиган 
маҳсулотлар даврларини бир-бирига мос эмаслигини кўрсатади. Чунончи, 
маҳсулотни этиштиришга кетадиган жонли ва буюмлашган меҳнат сарфлари 
тўхтовсиз, бутун йил мобайнида давом этади, ҳосилни йиғиштириб олиш эса 
йилнинг маълум даврига тўғри келади. Бу ўз навбатида деҳқончилик ва 
чорвачиликда тугалланмаган ишлаб чиқариш жараёнини ҳисобот йили ойлари 
бўйича, шунингдек келгуси давр учун узлуксиз ҳисобга олиб бориш заруратини 
туғдиради. Аксарият қишлоқ хўжалик маҳсулотларини этиштиришнинг 
мавсумий характерга эга бўлиши меҳнат, моддий ва молиявий ресурслардан 
нотекис фойдаланишга, шунингдек мавсумий заҳираларни яратишни зарурат 
қилиб қўяди.
Учинчидан,
қишлоқ хўжалик корхоналарида этиштирилган маҳсулотлар 
асосий ва қўшимча маҳсулотларга бўлинади. Таннархни калькуляция қилиш 
объекти бўлиб асосий маҳсулот ҳисобланади. Лекин қилинган харажатлар ҳам 
асосий, ҳам қўшимча маҳсулотга тегишли бўлади. Шу боис ҳам,
харажатларни асосий ва қўшимча маҳсулотлар ўртасида тақсимлаш, улар ҳар 
бирининг режа ва ҳақиқий таннархларини, кирим қийматини ва сотиш 
баҳоларини тўғри аниқлаш зарурати туғилади. Чунончи, бу ишлар ҳар бир 
маҳсулот тури бўйича индивидуал ёндашишни талаб қилади. 
Тўртинчидан,
қишлоқ хўжалик корхоналарида этиштирилган маҳсулотлар 
мавсум давомида фақат режа таннархида кирим қилиб борилади. Уларнинг 
ҳақиқий таннархи, эришилган молиявий натижалар фақат қишлоқ хўжалик 
тақвим йили тугагандан кейингина, бухгалтерия ҳисобида барча турдаги 
даромад ва харажатлар тўлиқ акс эттирилгандан сўнг аниқланади.