Бош мушаклари. Чайнов ва мимика мушаклари: хусусиятлари, топографик ва функционал анатомияси. Бош ва бўйин соҳасини тери ости ёғ қатлами

– юза ва чуқур қисмлардан ташкил топган

• Юза қисми (pars superficialis) ёноқ суягини юқори жағ ўсиғидан ва ёноқ равоғидан бошланади. Орқага ва латерал йўналиб, пастки жағни бурчагидаги чайнов дўмбоғи (tuberositas masseterica) га бирикади.
• Чуқур қисми (pars profunda) ёноқ равоғини ички юзасидан бошланади ва пастки жағни равоғи ва тожсимон ўсиғига бирикади.
• Функцияси: юқори жағни кўтаради (elevatio), тишларни бирикишини таъминлайди, чайнашда иштирок этади.

2. Чакка мушаги (m. temporalis)

• Чакка чуқурчасини бутун юзасини қоплаб туради. Пастга йўналади, пайга айланади, ёноқ равоғини ва каллани ён томонини орасидан ўтади, пастки жағни тожсимон ўсиғи ва шохига бирикади.
• Олдинги толалари вертикал, ўртасидаги қийшиқ, орқасидаги горизонтал йўналади.
• Функцияси: юқори жағни кўтаради (elevatio), оғизни ёпади, тишларни жипслаштиради, олдинги толалари жағни юқорига кўтаради, орқа толалари орқага тортади, бунда пастки жағни бошчаси бўғим дўмбоғидан бўғим чуқурчасига тушади. Орқа толалари жағ олдинга чиқарилганда орқага тортади. (retractio)

Чайнов мушаклари

Чайнов мушаклари musculi masticatorii

3. Медиал қанотсимон мушак (m. pterygoideus medialis)

• Юзнинг чуқур сушаги, 2та бошча-юза ва чуқур бошчадан ташкил топади.
• Юза бошчаси – юқори жағни дўмбоғи ва танглай суягини пирамидал ўсиғидан бошланади
• Чуқур бошчаси – понасимон суякни латерал пластинкасидан бошланади.
• Толалари пастга ва латерал йўналади ва пастки жағни қанотсимон дўмбоғига (tuberositas pterygoidea) пишиқ пай пластинкаси кўринишида бирикади.
• Функцияси: пастки жағни кўтаради, олдинга суради, ён ҳаракатларида иштирок этади.

4. Латерал қанотсимон мушак (m. pterygoideus lateralis)

• 2 бошчадан иборат: юқори ва пастки.
• Юқори бошчаси (caput superius) – понасимон суякни қанотсимон ўсиқларини чакка ости юзаси ва қиррасидан бошланади.
• Пастки бошчаси (caput inferius) понасимон суякни қанотсимон ўсиғи латерал пластинкасини ташқи юзасидан бошланади.
• Толалари қўшилиб, орқага ва латерал йўналади ва пастки жағни fovea pterygoidea юзасига бирикади.
• Функцияси: икки томонлама қисқарганда пастки жағ олдинга чиқади (protrusio); бир томонлама қисқарганда қарама*қарши томонга харакатланади.