Бош мия. Бош мия пўстлоғидаги фаолиятлар локализацияси



Download 210,66 Kb.
bet7/11
Sana10.07.2022
Hajmi210,66 Kb.
#773656
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Бош мия ва бош скелети юз қисми

Мияча – мувозанат ва харакатни координация қиладиган орган. Тананинг тинчликда ва ҳаракатдаги муовзатантини бошқарувчи марказий орган. Мияча анатомик 2 та ярим шардан ва уларни бирлаштирувчи чувлчангдан тузилган. Чувулчанг ва мияча ярим шарлари чуқур кўндаланг ёриқлар билан фрагментацияланади. Мияча оқа ва кулранг моддадан ташкил топган. Кулранг модда миячанинг пўстлоқини хосил қилади ва жойлашади.
Орқа миянинг кулранг моддаси нерв ҳужайраларининг йиғиндисидан иборат ва горизонтал кесмада худди учиб кетаётган капалак ёки “Н” расмни эслатади. Кулранг модда марказида тор марказий канал мавжуд. Бу канал кўндаланг кесмани 2 га, яъни олдинги кулранг битишма ва орқа кулранг битишмага ажратади.
Орқа миянинг кулранг моддасидан тузилган олдинги шохлар, ён шохлар, орқа шохлар таффовут қилинади. Бу ерда ҳаракатлантирувчи пирамида йўлининг 2- нейрон хужайралари жойлашган. Орқа мия олдинги шохларининг шикастланиши периферик фалажлик ривожланишига олиб келади ва мушаклар атонияси, ареффлексияси ва атрофиясига олиб келади. Ён шохларда вегетатив трофик функцияга жавоб берувчи ҳужайралар жойлашган. Ён шохлар асосан орқа миянинг кўкрак қисмида яхши ривожланган. Д12 оралиғида цилиоспинал симпатик марказ жойлашган, шу соханинг шикастланиши Клод-Бернар-Горнер – ярим птоз-миоз-энофтальм синдромини юзага келтиради. Шундай қилиб ён шохларнинг шикастланиши вегетатив трофик бузилишларга: оғриқсиз панариций, соч ва тирноқларнинг тўкилишига олиб келади. Орқа миянинг орқа шохларида юқори оғриқ сезгисининг ўтказувчи йўлларининг 2 нейронлари жойлашган. Уларнинг шикастланиши сезгининг сегментар бузилишларига олиб келади, чуқур сезги сақланиб қолган бўлади.
Орқа миянинг ок моддаси утказувчи йуллардан ташкил топган булиб, олдинги, ён, орка устунларга булинади. Олдинги устундан кесишмаган пирамида йули, экстрапирамида йуллари утади. Ён устундан юкорига кутарилувчи ва пастга тушувчи йуллар утади.Орка устундан юкорига кутарилувчи йуллар утади.
Орқа миянинг алоҳида сегментлари орасида зич боғланишлар бўлиб, улар махсус ассоциатив хужайра ва толалар томонидан амалга оширилади. Бу аппаратга орқа миянинг хусусий аппарати дейилади.
Орқа миянинг хар бир сегменти уз томонининг маълум бир қисмини иннервация қилади: тери-дерматома, мушак-миотома, ички орган – спланхлотома. Бундай кесма метомер деб айтилади. Бош мия ва орқа миянинг клиник нейроанатомияси.
Бош мия нервлари. Тузилиши, функциялари шикастланиш синдромлари принциплари.
Нерв системасининг асосий функцияси – доимий ташқи муҳит шароитлари ўзгариб турган шароитда кечади ва физиологик жараёнларни назорат қилиш билан характерланади. Нерв системаси оралиқ ташқи муҳитга мослашишини таъминлайди ва барча ички жараёнларни ва уларни доимийлигини (гомеостаз) ни назорат қилади – масалан тана ҳарорати, АКБ, тўқималарнинг ва уларни кислород билан таъминлашини бошқаради.

Нерв системаси марказий ва периферик тузилмалардан ташкил топган. Марказий нерв системага бош ва орқа мия киради. Уларнинг 2 ласи хам бир бири билан эволюцион физиологик ва функционал узвий боғлиқдир, кескин чегарасиз бирин- кетин келади.

Периферик нерв системага бош мия, орқа мия нервлари ва нерв шохлари киради.

Нейрон – нерв системасининг асосий структура функционал бирлигидир, нейрон танаси ядро, ядроча ва уларнинг атрофида эса протоплазма мавжуд. Нейронда бир неча дендрит ва 1 та марказий аксон фарқланади.


Нервная система (схематической изображение).


Не рв ҳужайрасини асосий элементлари бўлиб:






  1. митохондрия – унинг энергетик алмашинувини таъминлайди


  2. ядро, ядроча – цитоплзматик тўр, рибосомалар оқсил синтезлаш функциясини таъминлайди.


  3. лизосомалар ва фагосомалар – ҳужайра ичи озиқланишининг асосий органеллалари.


  4. аксон, дендритлар – ва синапслар алоҳида-алоҳида ҳужайраларнинг морфофункционал боғлиқлигини таъминлайди.



Download 210,66 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish