Borliq tushunchasi



Download 96,72 Kb.
bet9/20
Sana16.01.2022
Hajmi96,72 Kb.
#379342
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   20
Bog'liq
Parpiyev Muhammadyusuf 610 21

Ijtimoiy harakat bizga ma’lum bo`lgan harakat shakllari ichida eng murakkabi bo`lib, unda insonning ongli faoliyati, inson tafakkuri, ijtimoiy guruhlarning faoliyati, o`zaro munosabatlari, jamiyat mikyosidagi ijtimoiy fikr birgalikda harakatga keladi. Bu harakatni chizikli, batartib haraqatlar bilan mutloqo takkoslab bo`lmaydi. Uning kelajagini bashorat qilish ham uta murakkabdir.

Borliqning asosiy yashash shakllariga fazo va vaqt kiradi. Fazo narsalarning qulamini, xajmini, o`zaro joylashish tartibini, o`zlo`g`li yoki o`zluksizligini ifodalasa, vaqt hodisalarning ketma-ketligi, jarayonlarning davomiyligini ifodalaydi.

Ma’lumki, har qanday moddiy jism joyga, qulamga, xajmga ega. Fazo — vaqtning muayyan laxzasida olamni tashkil etgan nuqtalarning o`zaro joylashish tartibini aks ettirsa, vaqt esa fazoning muayyan nuqtasida ro`y beruvchi hodisalar ketma-ketligi tartibini ifodalaydi.

Fazo va vaqt tushunchalari, ko`p hollarda, forsiy til ta’sirida yozilgan adabiyotlarda makon va zamon deb ham ataladi. Bu tushunchalar fazo va vaqtning tashqi, nisbiy xususiyatlarinigina aks ettiradi, holos. Fazo narsalar joylashadigan joy ma’nosida, vaqt esa hodisalar bo`lib utadigan muddat ma’nosida ishlatiladi.

Fazo va vaqtni tushunish buyicha substansial va relyatsion yondashishlar mavjud. Substansial konsepsiya tarafdorlari fazoni narsalar joylashadigan idish, bo`shliq deb bilishadi. Ularning fikricha, hamma narsa fazo ichiga joylashtirilgan. Fazo o`ziga narsalarni sig`diruvchi substansiya. Хech narsasi yo`q, ya’ni narsalar solinmagan fazo ham bo`lishi mumkin, deyiladi. Relyatsion konsepsiya tarafdorlari esa, narsalar fazoviy ulchamga ega, deyishadi.

Хech narsasiz fazoning bo`lishi mumkin emas. Bu farqni relyativistik fizika asoschisi Albert Eynshteyn shunday tushuntirgan edi. Faraz qilib, bir kazarma soldatlarni ko`z oldingizga keltiring. Ilgarigi, Nyuton fizikasiga ko`ra, soldatlar chiqib ketishi bilan kazarma bush qoladi, ana shu substansial konsepsiyadagi fazodir. Yangi fizikaga ko`ra, soldatlar chiqib ketishi bilan kazarma ham yuqoladi. Bu relyatsion konsepsiyadagi fazodir.




Download 96,72 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish