Book · June 020 citations reads 12,253 author: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

7.1-jadval. 
Markazlashtirilgan manbalar hisobiga amalga oshiriladigan kapital 
qurilishni moliyalashtirish va kreditlash sxemasi 
 
Bosqichlar 
Tadbirlar 
Muddatlar 
Mas’ullar 
1-bosqich 
Tasdiqlangan 
Investitsiya 
dasturiga 
muvofiq buyurtmachilar qurilishlarning 
aniq va titul ro’yxatlarini, kelgusi yillar 
loyihalash ishlarining aniq ro’yxatlarini 
belgilab tartibda kelishib oladilar va 
tasdiqlaydilar
10 yanvargacha 
Buyurtmachilar, 
pudratchilar 
2-bosqich 
Xizmat 
ko’rsatuvchi 
bankda 
moliyalashtirish boshlanadi 
Yanvar 
Buyurtmachilar, 
xizmat ko’rsatuvchi 
banklar 
3-bosqich 
Yilning 
dastlabki 
ikki 
oyida 
teng 
ulushlarda 
ishlar 
qiymatining 
30 
foizigacha miqdorda avans ajratiladi 
Yanvar-fevral 
Moliyalashtiruvchi 
organlar, 
buyurtmachilar, 
xizmat ko’rsatuvchi 
banklar 
4-bosqich 
Ob’ekt moliyalashtirish va ishlarni 
bajarish jadvallariga muvofiq berilgan 
avans hisobga olingan holda ob’ekt 
qiymatining 50 foiziga miqdorda joriy 
moliyalashtiriladi 
Moliyalashtirish 
va 
ishlarni 
bajarish 
jadvallariga 
muvofiq 
Moliyalashtiruvchi 
organlar, 
buyurtmachilar, 
xizmat ko’rsatuvchi 
banklar 
5-bosqich 
Pudratchi tomonidan qurilish ob’ekti 
qiymatining 
qolgan 
50 
foizini 
moliyalashtirish 
uchun 
xizmat 
ko’rsatuvchi 
bankda 
kredit 
rasmiylashtiriladi 
Moliyalashtirish 
va 
ishlarni 
bajarish 
jadvallariga 
muvofiq 
Pudratchilar, 
xizmat ko’rsatuvchi 
banklar 
6-bosqich 
Qurilish ob’ektni qiymatining 45 foizi 
miqdorida haq to’lanadi 
Ob’ekt 
qabul 
qilingan kundan 
boshlab bir oy 
mobaynida 
Moliyalashtiruvchi 
organlar, 
buyurtmachilar, 
xizmat ko’rsatuvchi 
banklar 
7-bosqich 
Qurilish ob’ekti qiymatining 5 foizi 
miqdorida haq to’lanadi. 
Kafolatli muddat 
tugagandan keyin 
Moliyalashtiruvchi 
organlar, 
buyurtmachilar, 
xizmat ko’rsatuvchi 
banklar 
 

---

140 
Qurilishning smeta qiymatini haqqoniy belgilash loyihani o’z vaqtida amalga 
oshirilishiga xizmat qiladi. Qurilish qiymatini dastlabki hisob-kitobi yiriklashtirilgan 
me’yorlar bo’yicha loyiha oldi bosqichida texnik-iqtisodiy asosnomani ishlab 
chiqish davomida amalga oshiriladi. Ishlab chiqarish ob’ektlari uchun iqtisodiyot 
tarmoqlari va tarmoqning ichki sohalari korxonalari texnologik modellari asosida 
ishlab chiqilgan qurilish bazis qiymatining yiriklashtirilgan me’yorlari (QBQYM) 
qo’llanilishi mumkin. Ijtimoiy-madaniy soha ob’ektlari bo’yicha ularning qiymatini 
joriy va kelgusi narxlarda aniqlash uchun loyihalashtirishning dastlabki bosqichida 
ob’ekt-namoyondalar asosida ishlab chiqiladigan QBQYM dan foydalanish tavsiya 
etiladi. 
Loyihalashtirilayotgan korxonalar, bino va inshootlar, ob’ektlar, ularning 
qismlari va ish shakllarining smeta qiymati loyihalar (eskiz loyihalar) va ishchi 
hujjatlar tarkibida ularni loyihalashtirish jarayonida aniqlanadi. Buning uchun 
loyihalash va izlanish ishlari smetalarini o’z ichiga oluvchi qurilishning yig’ma 
smetasi, ob’ekt va lokal smetalar tuziladi. 
Yig’ma smeta hisob - korxona, bino va inshootlar qiymatini belgilab beruvchi 
asosiy hujjat hisoblanadi. U ob’ekt bo’yicha va lokal smetalar hamda ob’ekt 
bo’yicha va lokal smetalarda aniqlashtirilmagan qo’shimcha xarajatlar bo’yicha 
smeta hisobi asosida tuziladi. 
Qurilishning yig’ma smeta hisobi 12 ta bobni o’z ichiga oladi: 
- qurilish maydonini tayyorlash; 
- asosiy qurilish ob’ektlari; 
- xo’jalik ichidagi yordamchi ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish 
ahamiyatidagi ob’ektlar; 
- energetika xo’jaligi ob’ektlari; 
- transport xo’jaligi va aloqa ob’ektlari; 
- suv ta’minoti, oqava suvlar va gaz ta’minoti tarmoqlari va inshootlari;
- hududni obodonlashtirish va ko’kalamzorlashtirish; 
- vaqtinchalik bino va inshootlar; 
- boshqa ish va xarajatlar; 

---

141 
- kadrlarni tayyorlash; 
- loyihalash va tadqiqot ishlari. 
Qurilishning yig’ma smeta hisobida alohida moddada ko’zda tutilmagan ishlar 
va xarajatlar uchun mablag’lar zahirasi tashkil qilinadi.
Qurilishning smeta qiymatini aniqlash uchun uchta usuldan foydalaniladi: