Book · January 020 citations reads 4,481 authors: Some of the authors of this publication are also working on these related projects

Bu yerda
: 

w
- tabiiy namlikdagi gruntning hajmiy massasi, g/sm
3
;
W
- 
tabiiy namlik, %; 
G’ovaklik
deb – jins tarkibidagi zarrachalar va struktura bo’laklari
orasidagi bo’shliqlar yig’indisiga aytiladi.
Nazariy jihatdan g’ovaklik, jinsni hajmini, g’ovaklar hajmi bilan to’ldirilish 
darajasiga aytiladi. 
n
 = 
q
V
V
n

100% (19.4)
bu yerda
: n- gruntning g’ovakligi, %;
Vn
– g’ovaklar hajmi, sm
3
;
V
– 
tabiiy hajm, sm
3
; 
Hisob va tajriba yo’li bilan g’ovaklikni quyidagicha aniqlash mumkin. 

---

150 


%
100






ск
n
(19.5) 
Bunda

- gruntning zichligi; 

с
к
- grunt skeletining hajmiy massasi. 
Ko’pincha gruntlarning g’ovakligini g’ovaklik koeffitsienti yoki keltirilgan
g’ovaklik bilan xarakterlanib, uni quyidagicha ifodalash mumkin: 

)
(
)
(
Vc
Vп

(19.6) 
G’ovaklik koeffitsientini, zichlik orqali ham ifodalash mumkin. 

=
)
1
(
n
n

yoki

= 
ск
ск




100% (19.7) 
G’ovaklik sementlashmagan jinslar uchun xarakterlidir. G’ovaklik tog’
jinslarining fizik xossalari va suvga nisbatan bo’lgan xossalariga ta’sir etadi.
G’ovaklar o’lchami, ularning yig’indisining umumiy miqdori, chaqilgan 
zarrachalar, donachalar shakliga, ularning o’zaro joylashuvi, bir jinsli darajasi va 
gruntning zichlanganlik darajasiga bog’liq. 
Gruntlar tarkibida sementlovchi moddalarni ko’payishi hisobiga g’ovaklik 
kamayadi. Gillar va gilli jinslar yuqori g’ovaklikka ega bo’ladi. (50-60%).