Bolalardagi psixik muammolar

Bolada yuz beradigan sifat o‘zgarishlari

• Bunday o‘zgarishlar turli oy va turli yoshlarda yaqqol ko‘zga tashlanadi. O‘sib ulg‘ayish bolaning jismoniy taraqqiyoti bilan bo‘lsa, sifat o‘zgarishlari bolaning psixik tarqqiyoti bilan bog‘liqdir.
• Bolada yuz beradigan sifat o‘zgarishlari birdaniga sodir bo‘lmaydi, asta –sekin yuzaga keladi. Bolalarni turli yosh davrlarga ajratishda ularning hayotida yuz beradigan sifat o‘zgarishlari, ya’ni uni psixik taraqqiyoti jihatidan yangi bosqichga ko‘tarishlari asos qilib olinadi. Bolalarni turli yosh davrlarga ajratishda turlicha fikrlar juda qadim zamonlardan beri fanga ma’lumdir

Turli yosh davrlarga ajratishda faqatgina jismoniy o‘sishni asos qilib, uni

Sharq mutafakkiri Abu Ali ibn Sino ham bolalikni quyidagi davrlarga ajratgan:

• podsholik davri 5 yoshgacha
• qullik davri (6-12 yoshgacha)
• O‘rtoqlik do‘stlik davri deb bolaning keyingi taraqqiyoti davrini nazarda tutgan.

Shveytsariyalik psixolog J. Piaje bolaning aql idrokiga xos bo‘lgan xususiyatlariga qarab:

A.Valon bolaning jismoniy rivojlanishga qarab

• Fransuz olmi, psixolog A.Valon bolaning jismoniy rivojlanishga qarab (xomilaning ona qornidagi davri, impulsiv harakat davri- 0-6 oygacha, xis-tuyg‘u davri -6 oydan-1 yoshgacha sensomotor davri -1-3 yoshgacha; shaxsga aylanish davri -3-5 – yoshgacha;
• Farqlash davri -6-11 yoshgacha; jinsiy yetilish va o‘spirinlik davri (12-18 yoshgacha) deb ajratgan. Shuningdek chet el psixologiyasida bolani psixik rivojlanishi tomonidan davrlarga ajratish to‘g‘risida ko‘pgina materiallar to‘plagan

Bu materiallar asosida bolalikni 2 keskin davrga ajratilgan.

Maktabgacha bolalik davridagi muammolar

• Maktabgacha bolalik davrida u yoki bu sababga ko`ra yoshiga muvofiq, to`laqonli rivojlanmagan ko`plab bolalar uchun maktabga kelish murakkab sinov bo`lishi mumkin va ular qator muammolarga duch keladi.
• Bu kabi alohida qiyinchiliklarning pedagogik psixologiya fanida to`rtta guruhi farqlanadi: