Болалар ва усмирлар физиологияси ва гигиенаси

1.2. Усиш ва ривожланиш цонуниятлари
И н д и в и д у а л р и в о ж л а н и ш х о н у н и я т л а р и г а д о и м и й у с и ш ва 
р и в о ж л а н и ш , у с и ш в а р и в о ж л а н и ш г е т е р о х р о н и я с и х а м д а
р и вож лан и ш ак с е л е р а ц и я с и ва р е т а р д а ц и я холатлари ки рад и .
Усиш ва ривожланиш
Усиш ва р и в о ж л а н и ш ж а р а ё н л а р и ор ган и зм н и н г ум ум б и ол оги к 
хоссаси булиб, у тухум х у ж а й р а с и н и н г уругланиш идан б ош лан ад и
ва хар бир о р ган и зм х аё ти н и н г о х и р и га ч а сахлани б ^о ли нади .
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Усиш деб, о р ган и зм д аги м и ад о р у зга р и ш л а р и га ай ти л ад и , я ъ н и
^уж ай р ал ар с о н и н и н г к^ш айиш и, аъ зо л а р м а с с а с и н и н г о р ти ш и ва 
^.к. Ривож ланиш эса, си ф ат курсатки ч булиб, асо сан ф у н к ц и я л ар н и н г 
узгари ш и билан и ф од ал ан ад и . Р и в о ж л ан и ш уч хил, я ъ н и ж и см о н и й , 
ва ж и н си й булади.
Р и в о ж л а н и ш ж а р а ё н и д а о р г а н и з м д а ^ а м м и е д о р , ^ам с и ф а т
узгариш лари булиб угади. Бундай у згари ш л ар туф ай ли о рган и зм усган 
сари м ур аккаб л аш и б боради. Р и в о ж л ан и ш ж а р а ё н и у з и чи га учта 
а с о с и й о м и л н и о л а д и , б у л а р у с и ш , а ъ з о в а т у ^ и м а л а р н и н г
д и ф ф ер ен ц и а л л а н и ш и ^ам да ту зи м а, аъ зо , о р ган и зм ш а к л л ар и н и н г 
з^осил булиш и. Бу ом и ллар б и р - б и р и г а у зв и й бо глан ган булиб, ул ар 
бир —бири дан аж р а л га н ^ол д а ш акл л ан а олм айди. Р и в о ж л ан и ш н и н г 
асосий ф и зи о л о ги к х у су с и я тл ар и д а н б и р и уси ш ж а р а ё н и д и р . Усиш, 
асосан, ёш о р га н и зм га хос х у су с и я т булиб, ун да ^ у ж а й р а л а р со н ва 
си ф ат ж и х атд ан у зга р и б б орад и. Б а ъ зи а ъ зо л а р д а ^ у ж а й р а л а р сон и
к у п а й с а (м а с а л а н — с у я к , у п к а т у ^ и м а л а р и ) , б а ъ з и л а р и д а э с а
^ у ж ай р ал ар сон и узгар м асд ан , у л ар н и н г ^ аж м и каттал аш и б б о р ад и
(масалан —мускул, н ер в ту^и м ал ари д а).