Bolalar kasalliklari propedevtikasi

Situatsion masalalar. 
A. Bolaning yoshini aniqlang:Masala №1. 
Bolada  birinchi  jilmayish,  yaltiroq  predmetlarga  qaraydi,  qorin  bilan 
yotqizganda  boshini  ushlashga  harakat  qiladi,  mushaklar  fleksor  gipertoniyasi 
ustun,  son-chanoq  va  tizza  bo‗g‗imlarida  oyoqlari  bukilgan,  qorin  va  chalqancha 
yotqizilganda boshini yoniga buradi, uyquning davomiyligi 19 soat. Javob: 1 oylik. 
Masala  №2.  Mustaqil  yuradi,  10  ta  so‗zni  ayta  oladi,  piyolada  mustaqil 
ravishda choy icha oladi, bola o‗yinchoq va yaqin odamlarining nomini biladi, bir 
qancha  narsalar  so‗ralganda  (Ber,  ko‗rsat,og‗zingni  och)  bajaradi,  «mumkin», 
«mumkin  emas»  dyog‗an  so‗zlarni  tushunadi.  Uyquning  davomiyligi  13  soat. 
Javob: 12 oylik. 

---

 
88 
Masala  №3.  Peresa,  Galanga,  Bauer  emaklash  reflekslari  yo‗qoladi, 
Landauning  yuqori  refleksi  shakllanadi,  qo‗lga  olganda  o‗tiradi,  muloqatda 
bo‗lganda  oyoq-qo‗llarini  harakatlantiradi,  kuladi,  tovush  chiqaradi,  o‗zining 
qo‗llarini  ushlaydi,  qo‗llari  bilan  ko‗rpachalarini  ushlaydi,  qorin  bilan 
yotqizilganda  boshini  yaxshi  tutadi,  oyog‗ida  bosadi,  qiyqirig‗i  boshlanadi. 
Uyqusining davomiyligi 17 soat. 
Javob: 3 oylik.  
Masala  №4.Bola  mustaqil  tik  turadi,  kattalar  iltimosiga  ko‗ra  tanish 
predmetlarni beradi, paqirchadan o‗yinchoqlarni tutadi, xontaxtalar atrofida yuradi, 
o‗rgatilgan harakatlarni bajaradi, uyqusining davomiyligi 13 soat. Javob: 9 oylik. 
Masala  №5.  Bolada  orbikulopalpebral  refleks  yo‗qolgan,  tananing  tanaga 
zanjirli refleksii shakllangan, har- xil holatda o‗yinchoqlarni oladi, o‗yinchoqlarni 
to‗playdi  va  irg‗itadi,  qorindan  orqaga  emaklaydi,  o‗z  ismini  tanishni  boshlaydi, 
qoshiq bilan ovqatlanadi, uyqusining davomiyligi 15 soat. Javob: 7 oylik. 
B. Bolaning asab-ruhiy taraqqiyotini baholang: 
Masala  №6.  Bola  7  oylik.  Tutish  refleksi,  Bauer  emaklash  va  Galanta 
reflekslari  yo‗qolgan.  Landauning  yuqori  refleksii  shakllangan.  Babinskiy,  Moro, 
Kerniga  reflekslari  saqlangan.  Osilgan  o‗yinchoqlarni  ushlaydi,  tovush  kelgan 
tomonga qaraydi, qichqiradi, emizayotgan vaqtda qo‗llari bilan onaning ko‗kragini 
ushlaydi. Ushlab turganda o‗tirishni biladi. Yotganda qorniga qarab buriladi.  
Javob: 4 oylik. 
Masala  №7.  Bola  2  oylik.  Tayanch  va  avtomatizm  reflekslari  yo‗qolgan. 
Tanani to‗g‗rilovchi reaksiya hosil bo‗ladi. Qo‗lining koordinatsiyalangan harakati 
rivojlanishni  boshlaydi.  Gapirganda  kuladi,  eshitadi,  qorin  bilan  yotqizilganda 
boshini qisqa vaqt ushlab tura oladi, ko‗z va burniga qo‗lini yaqinlashtiradi, tovush 
chiqaradi. 
Javob: 2 oylik. 
Masala  №8.Bola  9  oylik.  Landau  pastki  refleksi,  bo‗yin  va  tana  sodda 
reflekslari  shakllanyapti.  Yaqinlaridan  begonalarni  ajratadi,  qo‗ltik  ostidan 
ushlanganda o‗tiradi, qoringa ag‗darila oladi va mana shu holatda boshini ko‗tarib 
uzoq yota oladi. Atrofdagi odamlar orasidan onasini taniydi. Javob: 5 oylik. 
Masala №9. Bola 7 oylik. Mustaqil o‗tiradi, yuradi, o‗yinchoqlarni o‗ynaydi, 
to‗playdi va otadi. Ota-onasini yaxshi taniydi.Javob: 7 oylik. 
Masala  №10.Bola  12  oylik.  Mustaqil  turishni  boshlayapti,  o‗yinchoqlarni 
taxlaydi,  mebellarni  ushlab  yuradi,  narsalar  «qaerda»  deb  so‗ralganda  o‗z  ismini 
aytadi.  Gorshoq  so‗raydi.  Uyalishni  biladi,  man  qilingan  narsani  tushunadi,  bola 
bilan muomilada bo‗la oladi.  
Javob: 9 oylik. 
Masala №11. Tayanchsiz tik tura oladi, bitta qo‗lini ushlaganda yuradi, «av-
av», «da-da» so‗zlarini ayta oladi, ko‗p narsalarni nomini biladi, mustaqil ravishda 
1-2  kadam  tashlaydi,  qo‗g‗irchog‗ini  ko‗rsatadi,  kubik  ustiga  kubik  kuya 
oladi.Javob: 11 oylik.  
A. Bolaning yoshini aniqlang: 
Masala №12. Bolada birinchi jilmayish, yaltiroq predmetlarga qaraydi, qorin 
bilan  yotqizganda  boshini  ushlashga  harakat  qiladi,  mo‗sh  aqlar  fleksor 

---

 
89 
gipertoniyasi ustun, son-chanoq va tizza bo‗g‗imlarida oyoqlari buqilgan, qorin va 
chalqancha  yotqizilganda  boshini  yoniga  buradi,  uyquning  davomiyligi  19  soat. 
Javob: 1 oylik. 
Masala  №13.  Mustaqil  yuradi,  10  ta  so‗zni  ayta  oladi,  piyolada  mustaqil 
ravishda choy icha oladi, bola o‗yinchoq va yaqin odamlarining nomini biladi, bir 
qancha  narsalar  so‗ralganda  (Ber,  ko‗rsat,og‗zingni  och)  bajaradi,  «mumkin», 
«mumkin emas» degan so‗zlarni tushunadi. uyquning davomiyligi 13 soat. Javob: 
12 oylik. 
Masala  №14.Peresa,  Galanga,  Bauer  emaqlash  reflekslari  yo‗qoladi, 
Landauning  yuqori  refleksi  shaqllanadi,  qo‗lga  olganda  o‗tiradi,  muloqatda 
bo‗lganda  oyoq-qo‗llarini  harakatlantiradi,  kuladi,  tovush  chiqaradi,  o‗zining 
qo‗llarini  ushlaydi,  qo‗llari  bilan  ko‗rpachalarini  ushlaydi,  qorin  bilan 
yotqizilganda  boshini  yaxshi  tutadi,  oyog‗ida  bosadi,  qiyqirig‗i  boshlanadi. 
uyqusining davomiyligi 17 soat. 
Javob: 3 oylik. 
Masala  №15.Bola  mustaqil  tik  turadi,  kattalar  iltimosiga  ko‗ra  tanish 
predmetlarni  beradi,  paqirchadan  o‗yinchoqlarni  tukadi,  xontaxtalar  atrofida 
yuradi, o‗rgatilgan harakatlarni bajaradi, uyqusining davomiyligi 13 soat. Javob: 9 
oylik. 
Masala  №16.  Bolada  orbikulopalpebral  refleks  yo‗qolgan,  tananing  tanaga 
zanjirli refleksii shakllangan, har- xil holatda o‗yinchoqlarni oladi, o‗yinchoqlarni 
to‗playdi  va  irg‗itadi,  qorindan  orqaga  yumalaydi,  o‗z  ismini  tanishni  boshlaydi, 
qoshiq bilan ovqatlanadi, uyqusining davomiyligi 15 soat. 
Javob: 7 oylik.