Bolalar kasalliklari propedevtikasi

BIR YoShDAN KATTA BOLALARNI OVQATLANTIRIShNING 
ZAMONAVIY USULLARI.   
Modda almashinuvida ishtiroq etuvchi xazm va ferment sistemasini yetilishi, 
nerv  sistemasini  ryog‗ulyator  funksiyasini  tiklanishi,  1  yoshdan  keyin  bolalarni 
doimiy ovqatlantirishga o‗tkazishga imqon beradi. 
Keyingi  yillarda  bolalarni  ovqatlantirishda  maxsulotlar  xilma-xilligi 
kengayib bormoqda, ularda yarim fabrikat va qonservalar nisbati ortib bormoqda. 
Shuning  uchun  vrach  pediatr  faoliyatida  1  yoshdan  katta  bolalarni  ovqatlantirish 
tartiblarini bilish muhim ahamiyatga ega. 
Ovqatlantirishni  tuzishda  jismoniy,  jinsiy,  psixik  rivojlanishni  tezlashishi, 
ya‘ni  akseleratsiyani  hisobga  olish  kerak.  Keyingi  yillarda  aniklanishicha, 
bolalarda  energiya  sarfi  keskin  oshib  bormoqda,  bunda  bir  xil  mexnat  faoliyatida 
o‗g‗il  bolalar  qizlarga  nisbatan  ko‗p  energiya  sarf  qiladilar,  ayniqsa  usmirlik 
davrida.  Bundan  tashqari,  bolaning  tarbiyasi va  uqishidagi o‗zgarishlar  (jismoniy 
mashklarni  erta  boshlash,  jismoniy  mexnatga  o‗rgatish,  bilishi  kerak  bo‗lgan 
axborotlarni  ortishi)  bolalarga  moslashgan  ovqatlantirish  tuzishni  talab  qiladi, 
ayniqsa maxsus maktab ukuvchilari uchun. 
Bolalarga individual va kollektiv tarbiyasi sharoitida ovqatlantirish tuzishda 
uni moslashgan bo‗lishiga e‘tibor berish lozim. Maxsus kollektiv tarbiyasida ozuqa 
maxsulotlariga  bolaning  talabi  uy  sharoiti  tarbiyasidagi  bolalar  talabidan  yuqori 
turadi.  1,5  yoshdagi  bolalarni  5  marta,  1,5  yoshdan  katta  bolalarni  4  marta 
ovqatlantirish maqsadga muvofikdir. 
Bolalar  ovqatiga  yuqori  talab  qo‗yiladi.  U  bolani  yoshiga  qarab  kaloriya 
miqdorini ta‘minlashi kerak. Ovqatni tashqi ko‗rinishi ishtaxani ko‗zgatishi kerak. 
Bir yoshdan katta bolalarda ta‘m bilish kobiliyati differensirovkalashgan bo‗ladi. 3 
yoshdan  keyin  esa  bolalarda  yoktirmaydigan  va  yoktiradigan  taomlar  paydo 
bo‗ladi.  Chaynov  apparati  rivojlanishi  munosabati  bilan  ovqat  tarkibiga  qattiq 
ozuqalarni kiritish talab kilinadi. 
Ovqatni  yaxshilab  chaynalishi  ovqat  lukmasini  hosil  bo‗lishiga  o‗z 
navbatida so‗lak yog‗damida xullanishga olib keladi, bu bezlarni fermentativligini 
oshiradi. Ovqatni miqdori bolani oshqozon xajmiga to‗g‗ri kelishi kerak. Sutkalik 
ovqat ratsioni: 
1 ½ - 1000-1100 ml 
1 ½ - 3 – 1200 – 1500 ml 
5 – 7 – 1600 – 1800 ml 
7-11 – 2000 – 2200 ml 
11 – 14 – 2300 - 2500 ml 
Bolalarga  taomnoma  tuzishda  quyidagi  asosiy  elementlarga  rioya  qilish 
kerak:ovqat ingridientlariga (ya‘ni oqsil, yog‗, uglevod va kaloriyaga) 
turli ozuqa-moddalarini tarkibiga 
ovqatlanishni rejalashtirishga 
sifatiga