Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

5.2.2. Dog` shaklidagi emal sistemali gipoplaziyasi 
Dog` shaklidagi emal sistemali gipoplaziyasi yengil shikastlanish turi bo`lib, tish 
emalining 
ma’lum soxasida rangini o`zgarganligi bilan tavsiflanadi. 
Gipoplaziyaning bunday turida bir davrda shakllanib chiqadigan tishlarning 
kesuvchi qirralari va chaynov yuzalarida daxliz yoki lunj satxida simmetrik bir xil 
topografik soxalarda dog`lar aniqlanadi. Tishlar toj qismida odatda bir, ikkita emal 
dog`lari mavjudligi kuzatiladi. Emal dog`lari oq sut rangida, ba’zan och jigarrang 
bo`lib yaltiroqligi buzilmagan. Emal qavatining kalinligi dog`li soxalarda 
o`zgarmagan bo`ladi. Bolaning butun xayoti davrida emal dog`lari ularning 
o`lchamlari, rangi o`zgarmaydi. Mazkur gipoplaziya dog`lari metilen ko`ki 
bo`yog`i bilan kariyes dog`idan farqli o`laroq bo`yalmaydi. Bemorlar dog`larga 
nisbatan kosmetik nuqson mavjudligiga shikoyat qilishi mumkin.
Sistemali emal gipoplaziyasining dog`li shakli kariyesning dog`li shakli, 
flyuorozning dog`li shakli, autosom dominant gipomaturatsion irsiy tugallanmagan 
amelogenez bilan (qorli kepka*), o`choqli odontodisplaziya, maxalliy dog` 

---

77 
shaklidagi gipoplaziya xastaliklari bilan qiyosiy tashxis qilinadi. Rentgen tasvirda 
sistemali emal gipoplaziyasining mazkur shakli aniqlanmaydi.
 
5.2.3. Chuqurchalar shaklidagi sistemali emal gipoplaziyasi. 
Emal gipoplaziyasining chuqurchali shakli bir xil davrda shakllangan 
tishlarning ko`pchilik xollarda vestibulyar satxida emal yupqalashib unda 
chuqurchalar borligi bilan tavsiflanadi. Emal chuqurchalari kesuvchi qirralarga 
nisbatan gorizontal xolda joylashadi. Tishlar emal qavatida xosil bo`lgan bu 
chuqurchalar o`zaro qo`shilmaydi va zond yuritilganda devor va tub satxida xech 
qanday og`riq alomati sezilmaydi. Tishlarning tanglay va til satxida bunday emal 
chuqurchalari unchalik sezilarli darajada yaxshi aniqlanmaydi. Odatda 
chuqurchalar tubida karashlar mavjud bo`ladi. Ba’zi bir chuqurchalardagi 
pigmentlashgan soxalarda emal rangi o`zgargan bo`lib, tozalanganda ketmaydi. 
Tish emalida nuqsonlar bor joylardagina emal qalinligi yupqalashgan. Zond 
yuritilganda emal sillik, qattiq, zich bo`lishiga karamay nuqsonli soxalar kariyes 
jarayoniga berilishi, shu soxalarda kariyes kavaklari tez xosil bo`lishi mumkin.
Bemorlar asosan bunday xollarda kosmetik nuqsonlarga, onda-sonda xarorat 
ta’sirotidan xosil bo`ladigan og`riqka shikoyat qilishadi.
Tishlar emalining sitemali gipoplaziyasining chuqurchali shakli, aynan shu 
turdagi maxalliy gipoplaziya, autosom-dominant chuqurcha-egatchali irsiy 
tugallanmagan amelogenez, flyuorozning eroziyasimon shakli bilan qiyosiy tashxis 
qilinadi.
Tish emalining sistemali gipoplaziyasining chuqurchali shaklida rentgen 
tasvirlarda nuqsonlarning chuqurlashgan soxalarida yakka-yakka gorizontal 
yunalgan qora dog`lar aniqlanishi mumkin.