Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

7.1.7.1. Kandidoz. 
OIV infeksiyasi bilan zararlanganlardagi ko`p uchraydigan og`iz ichidagi ko`rinish 
hisoblanadi. Ko`proq o`tkir psevdomembranoz kandidoz uchraydi. OIV bilan 
zararlanganlarda kandidoz oylab davom etadi, shuning uchun o`tkir degan nom o`z 
kuchini yo`qotadi. Klinik ko`rinishlari oddiy kandidozga xos. Shilliq qavatda 
kulrang-oqish karash bo`lib, suzmali massani eslatadi. Karash shpatel bilan yengil 
olinadi, uning ostida qizargan shilliq qavat ko`rinadi. Asosan lunj, til, og`iz tubi, 
tanglay, milk shilliq qavatlarida joylashadi. Ko`rilganda kandidozni leykoplakiya, 
qizil yassi temiratkidagi xuddi shunday belgilar bilan farqlay bilish kerak. O`tkir 
atrofik kandidoz og`iz shilliq qavatini allergiyadagi, S, V1, V2, V6 
gipovitaminozidagi zararlanishlarini eslatadi. Zararlanish asosan tildagi giperemiya 
o`chog`i ko`rinishida uning o`rta chizig`i bo`ylab joylashadi; ipsimon so`rg`ichlar 
atrofiyalanadi. 
Surunkali giperplastik kandidoz kam uchraydi, lunj, qattiq va yumshoq 
tanglay shilliq qavatini ikki tomonida joylashadi. Zararlanish og`iz chetlarida 
joylashganda ko`proq kandidozli xeylit va epiteliy giperplaziyasi ko`rinishidagi 
yoriqlar hosil bo`ladi, yoriqlar vaqt o`tishi bilan kattalashib, qattiq qobiqli 
yaralarga aylanadi. Og`riq hissi ko`p hollarda kuzatilmaydi yoki sezilmas darajada 
bo`ladi, achishish hissi kuzatiladi. 
 
7.1.7.2. O`tkir yarali – nekrotik gingivostomatit. 
Kasallik kutilmaganda boshlanadi, lekin tish tozalaganda milkdan qon 
ketishi bilan ham boshlanishi mumkin. Kasallik belgilari 3-4 haftada yo`qolishi 
mumkin, lekin ko`pincha qaytalaydi. Milk qizargan, shishgan. Milk qirg`oqlari, 
tishlararo milk so`rg`ichlari nekrozlangan, sariq kulrang karash bilan qoplangan, 
atrof to`qimalar bilan mustaxkam birlashmagan. Kasallik rivojlanib boradi va 
ko`pincha milk yumshoq to`qimalarining yo`qotilishiga, suyak strukturalarining 
sekvestrlanishiga olib keladi. 
Prodromal davrida holsizlik, subfebril tana harorati, bosh og`rig`i, og`iz 
bo`shlig`ida ko`plab nekrotik elementlar kuzatiladi. Intoksikatsiya belgilari o`sib 
borib, tana harorati ko`tariladi, regionar limfoadenit belgilari yuzaga keladi. Og`riq 
kuchliligidan bolada ishtaxa yo`qoladi, gipersalivatsiya kuzatilib, og`izdan noxush 
hid keladi.