|
1.3. Maktab-va oilaning hamkorligini tashkil etish yо‘llari
Rivojlanishida nuqsoni bo’lgan bolalarni tarbiyalashda maktab va oilaning
hamkorligi muhim bo’lib uning samarali bo’lishi pedagog va ota-onalarning bir
fikrdaligidan kelib chiqadi.
Rivojlanishida nuqsoni bo’lgan bolaning shaxsni shakllanishida va
rivojanishida ham pedagog va ota-onalarning hamkorligi zarur.
Ota-onalarning bola hayotida faqatgina uyda emas, balki maktabda ham
ishtiroki:
-
dunyoni bolalar pozitsiyasida ko’rishga;
-
farzandiga o’ziga teng sifatida qarashga;
-
bolaning kuchli va kuchsiz tomonlarigi bilish va ularni e‘tiborga olish;
-
bolani hissiy o’llab-quvatlashga tayyor bo’lish;
-bola bilan ishonchli munosabatlar o’rnatish, uning ishlarida ishtirok etish,
uning quvonchlari va g’amlarini birgalikda sezish imkonini beradi.
Zamonaviy tadqiqotlar bolaning tarbiyasida oilaning asos ekanligini
ta‘kildaydi va oiladagi tarbiyaning kuchi va turg’unligini beglilaydigan omillarni
ko’rsatib bergan. Bularga quyidagilar kiradi:
1. chuqur, hissiy xarakterga ega bo’lgan ota-onaning farzandga bo’lgan
sevgisi va unga javob hislar;
2. onaning, otaning va boshqa oila a‘zolarining tarbiyaviy ta‘sirining
doimiyligi va uzoq davom etishi;
3. ilk yoshdanoq bolaning turli faoliyatga jalb etish.
Pedagoglar
va
ota-onalar
birgadikdagi
harakatlari,
intilishlari bilan
istalyotgan natijalarga erishishga harakat qilishlari kerak.
Ota-onalar va pedagoglar quyidagilarni esda saqlashlari lozim:
- bola shaxs va biz uning individualligini qo’llab-quvvatlashimiz zarur;
-ota-onalarda va pedagoglarda bola unga yordam berishga tayyor insonlarni
ko’rishi, his etishi lozim;
-
pedagoglar bolalarda ota-onalariga bo’lgan beqiyos hurmat hissini
tarbiyalashlari lozim;
-ota-onalar bolada pedagogga nisbatan ishonch hissini tarbiyalashlari va
guruxning ishlarida faol ishtirok etishlari lozim;
Ota-onalar va pedagoglar tarbiyaga bo’lga munosabatini o’zgartirishi,
yoshining psixologik xususiyatlarini bilish asosida bola bilan dialoglar o’tkazishni;
-ota-onalar va pedagoglar bolani tarbiyalashda va o’qitishda tushunish,
ehtiyotkorlik, madaniyatli mnosabatda bo’lishlari, bolaning sizgi va hislarini inkor
emasliklari zarur.
Maktab va oilaning hamkorlik shakllariga quyidagilar kiradi:
-
oilaga tashrif buyurish;
-
suhbatlar, shkola roditel rebenok otkloneniye
-
maslahatlar;
-ota-onalar majlislari, seminar-praktikumlar;
-
ochiq eshiklar kuni;
-
ochiq darslar, mashg’ulotlar;
-
ota-onalar konferensiyalari;
-
so’rovnomalar o’tkazish;
-
yaxshi ishlar kuni;
-
ma‘lumot kechalari;
-
stol atrofidagi muhokamalar;
-
maktab mutahassislari bilan uchrashuv kechasi; (psixolog, logoped.
metodist, vrach);
-
adabiyotlar kechasi;
-
sport musobaqalari;
-
dam olish kechalari;
-
xalq bayramlari;.
Ota-onalar bilan hamkorlikda ishlashning eng samarali shakklaridan –bular
stol arofidagi suhbat, tajriba almashish, so’rovnoma, yangi metodik adabiyotlar
bilan tanishish, ochiq eshiklar kuni, yakka tartibdagi maslahatladir. Bayramlar
umumiy ishning sevimli qismidir. Bayramlarda ota-onalar to’laqonli ishtirokchilar
bo’lib, yangiliklar bilan tanishadilar, g’oyalar almashinadi, amaliy maslahatlar,
bayram liboslarini tayyorlash bo’icha ishlar maslahatlashiladi.
Bunday yondoshuv ijodiy hamkorlikka undaydi, ishonch uyg’otadi, ko’p
muammolarni hal etadi.
Oilada rivojlanishida nuqsoni bo’lgan bolani tarbiyalashda, uning shaxsini
rivojlantirishdagi ijobiy muhitni yaratishda eng avvalo, psixologik-pedagogik
bilimlar, amaliy ko’nikma va malakalarga ega bo’lish lozim.
Ota-onalarning
pedagogik
madaniyatini
va
maktadagi
hamkorlik
jarayonidagi ishtiroki darajasini aniqlashda ijtimoiy-pedagogik mktodlardan
so’rovnoma, test, yakka suhbatlar, oilaga borish, bolalar va klarning ota-onalarini
kuzatish metodlarini qo’llash mumkin.
Ota-onalarning toifalariga bog’liq ravishda yangi faol ish shakllaridan ―stol
atrofidagi
yig’ilishlar‖,
auksionlar, ko’rgazmalar, viktorinalar, pedagogik
kaleydoskoplar, disputlar, qiziqishlari bo’yicha klublar, tanlovlar, ―Savol-javob
kechalari‖dan foydalaniladi.
Hamkorlikni
tashkil
etishda
pelagoglarning
o’zlarini ham kasbiy
malakalarining
darajasini
oshirish
zamonaviy
talablardan,ta‘limni
modernizatsiyalashga bo’lgan kelib chiqqan holda amalga oshirilishi kerak.
Maktab va oota-onalarning hamkorligining mazmuni va metodikasi
quyidagilardan o’z ichiga oladi:
1. bolalarni tarbiyalash ishida maktab va oilaning birligi;
2.pedagoglar va ota-onalar o’rtasida o’zaro ishonch, bolaning qiziqishlari va
ehtiyojlarini va tarbmiyachilar sifatida o’zlarining vaziflarini tushunish; oilada
pedagogning, maktabda ota-onalarning hurmatini mustahkamlash;
3.
ijobiy tanqid va o’z-o’zini tanqid asosida to’g’ri munosabatlarni o’rnatish;
4.
rivojlanishida nuqsoni bo’lgan bolalarni tarbiyalashda o’zaro yordam;
5.
oilada tarbiyalashning eng maqbul tajribalarini o’rganish va ularni ota-
onalar o’rtasida tashviqot qilishi, maktab ishida oilada tarbiyalashning ijobiy
metodlaridan foydalanish;
6.
maktabning oila bilan ishlashida turli ish shakllaridan foydalanish: ota-
onalar va oilaning boshqa a‘zolari bilan tanishish, maslahatlar, ota-onalarning
guruxli
va
umumiy
majlislari,
konferensiyalari,
ota-onalar
universitetlari,
tashviqotning ko’rgazmali shakllari;
7.
ota-onalar bilan individual va guruxli ishlash shakllari bir-birini to’ldiradi.
Ota-onalar bilan pedagogning har kungi muloqoti individual ish uchun katta
imkoniyatlar yaratadi, maktab va oilaning aloqalarini mustahkamlaydi;
8.
ota-onalarning faollarini, jamoatchilikni maxsus ta‘lim muassasasining
faoliyatiga, ota-onalar bilan ishlashga jalb etish.
Do'stlaringiz bilan baham: |
