Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари

Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари 
304 
bilan mashg‘ulligini nazorat qiling. Shuningdek, ular bu zamonaviy texnikalar 
ro‘parasida uzoq qolib ketishmasin. Shu bois, ko’proq jonli o‘yinlar o‘ynab, kino va 
tearlarga birgalikda yo‘l oling. Agar biror-bir chet tilini o‘rganishga ko‘maklashsangiz, 
farzandingiz va o‘zingiz uchun katta tuhfa taqdim etgan bo‘lasiz.
Ijodiy qiziqishlar! Farzandingizning ijod yo‘lidagi turli tajribalariga e’tibor va qiziqish 
bilan yondashing. So‘zlar yetmagani bois, tasvirlar yordamida his-tuyg‘ularini ifodalash 
osonroq kechadi. «Ijodiy terapiya», psixologik inqiroz davrida bola uchun samarali 
choralardan biri sanaladi.
Namuna bo‘ling ! O‘smir farzandining tarbiyasi bilan jiddiy shug‘ullanayogan ota- 
onalar «ichma», «chekma» deb turib, o‘zlari bunday zararli odatlardan voz 
kechishmasa, kutilgan natijaga erishish amrimahol. Gapirilgan gap, pand-nasihatlar 
xatti-harakatlaringizga mos bo‘lsin. Farzandingizga, avval o‘zingiz namuna bo‘lishingiz 
kerak.Sabr-toqat, mehr-muhabbat, o‘zaro hurmat, do‘stona munosabatlar o‘smirning 
kelajagini porloq etadi. Albatta, farzandingiz va taqdiringiz o‘z qo‘lingizda. Shuni ham 
unutmangki, o‘smir farzandingizning tarbiyasini, avval o‘zingizdan boshlashingiz 
lozim. 
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati:
1. Nishonova E.T. Bolalar psixik taraqqiyoti muammolari bo‘yicha psixologik 
maslahatlar berish. T., 1997.
2. Shoumarov G. Oila psixologiyasi. T.Sharq. 2001. B. 24-25.
3. Nishonova Z. O`smirlik davri psixodiagnostikasi va psixokorreksiyasi. O`quv 
qo`llanma. – T., Sharq. 2003. B. 25 -26.
4. Ivanov P.I., Zufarova M.E. Umumiy psixologiya. T. O`zbekiston. 1998. B. 90-95.
 
O’SPIRINLIK DAVRIDA STRESS HOLATI VA UNI BARTARAF ETISHNING 
PSIXOLOGIK JIHATLARI 
 
Мўминова Дилдор Махмуджоновна 
Шайхонтоҳур тумани 84-мактаб психологи 
Kundalik hayotning tobora shiddatli tus olayotgani insonga bo’layotgan axborot 
xurujining ko’pligi, ijtimoiy muammolarning haddan ziyod zidlashuvi natijasida 
asablarning taranglashishi juda ko’p insonlarni stress holatiga duchor etmoqda. O’z 
navatiga ko’ra o’spirinlik davri xam udan mustasno emas. Bu kabi muammolar 
insonlarning yosh davrlar psixologiyasiga ko’ra har xil namoyon bo’ladi. Olimning 
talqiniga binoan, go’daklik hayvonlarga xos taraqqiyot pallasini qaytarsa, bolalik davri 
esa qadimgi odamlarning asosiy mashg’uloti bo’lgan ovchilik va baliqchilik davriga 
aynan mos keladi. 8-12 yosh oralig’ida o’sish davri o’smir oldi yoshidan iborat bolib, 
toki 12-13 yoshga qadar davom etadi. Bu davr olimlar tili bilan aytganda 
yovvoyilikning oxiri va sivilizatsiyaning boshlanishidagi kamolot cho’qqisiga 
hamohangdir. O’spirinlik esa jinsiy yetilishidan (12-13) boshlanib, to yetuklik davri 
kirib kelgunga qadar (22-25 yoshgacha) davom etib boradi. 

---