Bohodir eshov o’zbekiston davlatchiligi va boshqaruvi tarixi

Tayanch so’zlar
Zaratushtra va zardo’shtiylik, diniy qarashlar va ehtiqodlar, payg’ambarlar va ularning tahlimotlari, Zoroastr, Zardusht, Spitama avlodi “Oltin tuya yetaklagan odam”, Sosoniylar davri, geografik hududlar, diniy islohotlar, Kavi Vishtasp, Xutaosa, Zaratushtra islohotlari, diniy falsafa, Axuramazda, Mitra, Xouma, Anaxita, Ashi, Zurvon, Vohu Manah, Ashu Vahishta, zardushtiylik adabiyoti, “apastak”, Videvdat, “isdona”, “astodan”, “er ostidagi sag’ana”, “ristokash”, diniy – falsafiy aqidalar, mehnatsevarlik, halollik olliyhimmatlik, poklik, bag’rikenlik, ezgulik, gugta, gumata, gvorishta, yorug’lik va zulmat o’rtasidagi kurash, Yasna, Yasht, Visirat, “Gotalar”, Vanxi Daita. Gava, Nisaya, Bahdi, Mouru, siyosiy o’zgarishlar, Vandidod “nmanapati”, “vis”, “vispati”, “zantu, “zantupati”, “sastor”, “dahyu, huquqiy tartib, “vara”, so’z qasami, “Asha” – tartib, imon va adolat timsoli, axloqiy va huquqiy munosabatlar, davlatchilik va qonunchilik tizimi.
3 – mavzu bo’yicha savol va topshiriqlar

1. 
   Zaratushtra tug’ilgan sana va hudud haqida gapirib bering.
   
2. 
   Zardushtiylik tarqalgan ilk hududlar haqida nimalarni bilasiz?
   
3. 
   Zardushtiylarning diniy falsafasiga izoh bering.
   
4. 
   Zardushtiy xudolari haqida nimalarni bilasiz?
   
5. 
   Zardushtiylarning ko’mish marosimlari haqida mahlumot bering.
   
6. 
   Avestoning o’zbek xalqi davlatchiligi tarixi haqidagi muhim manba ekanligini asoslab bering.
   
7. 
   Avestoda davlat boshqaruvi haqida qanday mahlumotlar saqlangan?
   
8. 
   Avestoda dehqonchilik, chorvachilik va hunarmandchilik haqida qanday mahlumotlar beriladi?
   
9. 
   Huquqiy tartibning shakllanishi Avestoda qay darajada o’z aksini topgan?
   
10. 
    Avestoda keltirilgan jinoyat va jazo turlari haqida mahlumot bering.
    

3-mavzu bo’yicha foydalanilgan adabiyotlar.
1.Avesto. Tarixiy-adabiy yodgorlik. Asqar Mahkam tarjimasi.-Toshkent, SHarq, 2001.
2.Boboev H., Do’stjonov T., Hasanov S., Ollamov Ya. Avesto va uning insoniyat taraqqiyotidagi o’rni. – Urganch, 2002.
3. Avesto. Izbrannqe gimnq. Per. V.A, Livshitsa. – Do’shanbe.
4. Avesto. «Sanhat». 1991. № 5-12, 1992. № 1.
5. Avesto «Guliston», 1999, № 1-5.
6. Abaev V.I. «Mif i istoriya V Gatax Zoroastra. Istoriko-filologicheskie issledovaniya». – M. Nauka. 1974.
7. Boys M. Zoroastriytsq. Verovaniya i obqchai. – M. Nauka, 1988.
8. Jabbarov I., Dresvyanskaya G. Duxi, svyatqe, bogi Sredney Azii. – Tashkent, Fan, 1993.
9. Ishoqov M. Ezgu o’y, ezgu so’z, ezgu amal. – Toshkent, 2000.
10. Sagdullaev A.S. Qadimgi O’zbekiston ilk yozma manbalarda. – Toshkent. O’qituvchi, 1996.
11.Tolstov S.P. Qadimgi Xorazm madaniyatini izlab.- Toshkent, 1964.
12. Tohir Karim. Muqaddas»Avesto» izidan. – Toshkent, CHo’lpon, 2000.
13. Umarzoda M. «Ovisto» sirlari // Jahon adabiyoti. 1997, 4-son.
14Sagdullaev A., Eshov B.Zaratushtra – haqiqatmi yo afsona? // Fan va turmush, 1995, № 3.