Bog’lovchilar,Ular Sodda va murakkab gapda bog’langanlikni ifodalovchi vosita sifatida 1 Bog’lovchilar, sof va vazifadosh bog’lovchilar

Zidlov bog’lovchilari.

• O’zaro zidlik munosabatida bo’lgan uyushiq bo’laklar va gaplarni bir-biriga bog’lab keluvchi ammo,lekin,biroq bog’lovchilari zidlov bog’lovchilari sanaladi.

Balki so’zi ko’pincha zidlov bog’lovchisi vazifasida qo’llanadi.

• Balki so’zi ko’pincha zidlov bog’lovchisi vazifasida qo’llanadi.
• Masalan: Bu jarang-juring ovozlar uni g’ashini keltirmas, balki xayolini chalg’itib, unga orom bag’ishlardi.
• Yozuvda zidlov bog’lovchilaridan oldin vergul qo’yiladi.

Uyushiq bo’lak va gaplarni inkor ma’nosini yuklagan holda bog’lovchi na…na yordamchisi inkor bog’lovchisi sanaladi.

• Inkor bog’lovchisi.

• Uyushiq bo’lak va gaplarni inkor ma’nosini yuklagan holda bog’lovchi na…na yordamchisi inkor bog’lovchisi sanaladi.
• Bunda gapning kesimi tasdiq shakilda bo’ladi.

• Na qo’shiq, na kulgu,
• na churq etgan ovoz
• eshitiladi.
• Na kampirning, na
• Qoratoyning
• yupatishlari
• kor qildi.

Yakka va takror bog’lovchilar.

• Bog’lovchilar qo’llanishiga ko’ra yakka va takror bog’lovchilarga bo’linadi.
• Va, ammo, lekin, biroq, chunki, yo kabi bog’lovchilar yakka, yo…yo, goh…goh, dam…dam bog’lovchilari esa takror bog’lovchilar sanaladi.

Ergashtiruvchi bog’lovchilar.

• O’zaro tobe munosabatda bo’lgan gap bo’lagi va gaplarni bog’lash uchun ishlatiladigan bog’lovchilar ergashtiruvchi bog’lovchilar sanaladi.
• CHunki, ya’ni, agar, garchi singari so’zlar ergashtiruvchi bog’lovchilardir.

• Ergashtiruv-chi bog’lovchi-lar quydagi turlarga bo’linadi:

Aniqlov bog’lovchisi: ya’ni.

• Aniqlov bog’lovchisi: ya’ni.
• Sabab bog’lovchilari: chunki, negaki.
• SHart bog’lovchilari: Agar, basharti, garchi.

Misollar:

• Qo’rqoq do’st dushmandan xavflidir, chunki dushmandan ehtiyot bo’lasan, do’stga ishonasan.
• Vatanimiz poytaxtida, ya’ni Toshkentda diqqatga sazovor joylar ko’p.
• SHundaylar bo’lmasa agar dunyoda, bu qadar muhtaram bo’lmasdi ayol.