Boglanish tartibi

Kovalent  bog‘lanishli  moddalar  odatdagi 

sharoitda  suyuqlik  va  gaz  holatida  bo‘ladi

.  Qattiq  kovalent  bog‗lanishli 

moddalar  ancha  past  temperaturada  suyuqlanadi  va  past  temperaturada  qaynaydi. 

Ular  suvda  yomon  eriydi,  ko‗pchilik  kovalent  bog‗lanishli  birikmalar 

noelektrolitlar  suvda  ionlarga  dissotsilanmaydi.  Shunday  xossalari  bilan  kovalent 

bog‗lanishli birikmalar ion bog‗lanishli moddalardan farq qiladi. 

 

Yakka, qo’sh va karrali bog‘lanishlar. 

 

Atomlarning  orasidagi  bog`glanishlar  soni  bog`ning  karraligidir.  Bunday 

bog`lanishlar  bir  bog`,  ikki  bog`  (qo‘sh  bog`)  yoki  uch  bog`  bo‘lishi  mumkin.  

Bog`lanish  karraligining  ortishi  bog`ning  qisqarishiga  va  uning  bog`lanish 

energiyasining  ortishiga  olib  keladi

.  Oddiy  bog`dan  ko‘ra  qo‘sh  bog`,  undan 

ko‘ra uch bog`ning uzulishi qiyin. Shuning uchun ham azot molekulasi kimyoviy 

reaksiyalarga qiyin kirishadi. Uni uzish ancha mushkul hisoblanadi

16

. 

                                                           

16

 

Парпиев Н.А., Раҳимов Ҳ.Р., Муфтахов А.Г. Анорганик кимё назарий асослари. Т.: Ўзбекистон. 2000. 158-

160 бетлар.

 

 

---

17 

 

 

Agar  kovalent  bog‗lanish  o‗zaro  birikkan  atomlar  orasida  bitta  umumiy 

juftlashgan elektronlar hisobiga vujudga kelsa birlamchi bog‗, ikkita juft hisobiga 

yuzaga kelsa ikkilamchi, agar uchta hisobiga bo‗lsa uchlamchi bog‗lar deyiladi. Bu 

hodisa