Bog‘dorchilik o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan kasb-hunar kollejlari o‘quvchilari uchun o‘quv qo‘llanma sifatida tavsiya etilgan «O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati»

Ekish muddatlari. Tokni kuzda va bahorda o‘tqazish mum-kin. Kuzda noyabr oyidan boshlab sovuq tushguncha davom ettiriladi. Bahorda esa tuproq holati ekish uchun yaroqli bo‘la boshlagandan to ko‘chatda kurtaklar yozila boshlaguncha, ya’ni aprelning ikkinchi o‘n kunigacha davom ettiriladi. Ko‘chatlar qancha kech o‘tqazilsa, ular yomon tutadi. Agar yer muzla-magan bo‘lsa, tok ko‘chatlarini qishda harorat 0° dan yuqori bo‘lgan iliq kunlarda o‘tqazish mumkin. Ko‘chatlarni bahorda o‘tqazishga qaraganda kuzda o‘tqazish yaxshi, chunki ular qish-da ko‘milmaydi, shu bilan birga tuproq qishda yog‘in-sochin tu-fayli zichlashib qolishi mumkin va bahorda ko‘chatlar atrofini yumshatish uchun qo‘shimcha mehnat talab etiladi.


Tok ekish. Maydonga joyning relyefiga va mashinalarning­ mavjud­ bo‘lish-bo‘lmasligiga ko‘ra, tok mexanizatsiya yordamida yoki qo‘lda va chuqur qaziydigan burg‘u yordamida o‘tqaziladi. Mexanizatsiya­ yo‘li bilan tok moslashtirilgan mashinalar yor-damida o‘tqaziladi.

137

O‘zbekiston sharoitida sug‘oriladigan yerlardagi bog‘larda tok tuplari 3x2 m, 3x2,5 m tartibda o‘tqazilishi agrotexnik jihat-dan maqsadga muvofiqdir.

Toklarni burg‘u (gidrobur) yordamida o‘tqazish ularning aniq joylanishini ta’minlaydi va ishchi kuchi tejaladi, ko‘chatlar qurib qolmaydi, natijada, yosh ko‘chatlarning 95–98 foizi tutadi. Tokzor barpo qilishda ko‘chat o‘tqazadigan mashinalar hamda gidroburlardan foydalanish ishchi kuchini va vaqtni tejashga hamda tannarxni pasaytirishga imkon beradi.