"boburnoma" jahon tan olgan asar



Download 487,76 Kb.
Pdf ko'rish
bet4/5
Sana07.07.2022
Hajmi487,76 Kb.
#755053
1   2   3   4   5
Bog'liq
boburnoma-jahon-tan-olgan-asar

SCIENTIFIC PROGRESS
 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 1 ǀ 2021 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
  
Page 1079
ijodkorlar, Xo`ja Ubaydullo Marvariy, Qul Muhammad Udiy, Husayn Udiy, Behzod, 
Shoh Muzaffar kabi ko`plab san’atkorlar tavsif etilib, ularning ijodiy faoliyatlariga xolis 
baho beriladi. Jumladan, Alisher Navoiy haqida shunday deyiladi: “Alisherbek naziri 
yo`q kishi erdi. Turkiy bila to she’r aytibturlar,- hech kim oncha ko`p va xo`b aytqon 
emas”. 
Ushbu asar, asosan, XV asrdan boshlab mufassal o`rganila boshladi. XVI asrdan 
esa yuqorida takidlanganidek dunyoning ko`p tillariga tarjima qilindi. O`zbekiston 
Respublikasi mustaqillikka erishgach esa bu asarni o`rganish, unga bo`lgan qiziqishning 
ortishi yanada avj oldi.
Xususan, mustaqillikning 11 yilligi arafasida Toshkentdagi “Sharq” nashriyot-
matbaa aksiyadorlik kompaniyasida “Boburnoma”ning yangi nashri chop etildi. Yangi 
“Boburnoma” o`zbek olimlari Porso Shamsiyev, Sodiq Mirzayev va Yaponiyalik 
boburshunos olim Eyki Mano nashrlari asosida filologiya fanlari doktori Saidbek 
Xasanov tomonidan qayta nashrga tayyorlandi.”Boburnoma”ning yangi nashri 
tahririyatida uch Andijonlik olim- Zokirjon Mashrabov, Sayfiddin Jalilov, Fathiddin 
Isxoqovlarning bo`lishi ham katta e’tiborga loyiq. Bu asarning chop etilishiga 
Andijondagi Bobur nomli xalqaro jamg`arma homiylik qildi.
Yevropalik olimlardan esa Leyn Puul, Monstyuart Elfinston, Eduard Davson
Vilyams Rashbruk, Henri Elliot, Eduard Holden, Lan Jui Bakye Grammon, Annetna 
Beverij xonim va uning turmush o`rtog`i Henri Beverij yaratgan asarlarda Zahiriddin 
Muhammad Bobur ijodi, hayoti va siyosiy mavqeyi turli ilmiy va badiiy darajada talqin 
etildi.
Bundan tashqari Angliya, Amerika, Fransiya, Rossiya, Hindiston, Pokiston, 
Afg`oniston, Turkiya, Yaponiya kabi o`nlab mamlakat olimlarining ilmiy tadqiqotlarida 
”Boburnoma”ning insoniyat yaratgan o`lmas obidalar qatorida alohida o`rinda turishi 
ta’kidlanadi.”Boburnoma”ning 
jahonga 
mashhur 
bo`lishida, 
asosan 
ingliz 
sharqshunoslarining xizmati katta bo`ldi. Yevropadagina emas, balki jahonda to`liq 
nashrini 1826-yilda J.Leyden va V.Erskin amalga oshirdi. F.Talbot esa mazkur nashr 
asosida 2 marta uning qisqartirilgan nashrlarini chop ettirdi. 1921-yilda ingliz 
sharqshunosi A.Beverij ushbu asarni mustaqil suratda asl nusxadan qayta tarjima qildi. 
Birgina Angliyaning o`zida ”Boburnoma” tarjimalari 9 marta nashr etildi. Keyingi 
yillarda bu asarning V.Takston tomonidan AQSHda hamda ikki jild hajmda, mukammal 
so`zlik, ko`rsatkich va shahrizohlar bilan Yaponiyada ilmiytanqidiy matni nashr etildi.
Ma’lumki, “Boburnoma” qo`lyozmalari matnida ba`zi yillar ( 1504-1505, 1509-
1518, 1520-1524) tafsiloti uchramaydi, 1508 va 1520 yil voqealari bayoni tugal emas. 
Mana shu uzilish bo`lgan o`rinlarni ingliz sharqshunoslari boshqa tarixiy manbalar 
asosida ma`lum darajada tiklaganlar. “Boburnoma” forschaga (1586), undan keyin 
Vitsen tomonidan golland tiliga (1705), A.Keyzer tomonidan qisqartirilgan holda nemis 
tiliga (1828), Pave de Kurteyl tomonidan to`la holda fransuz tiliga tarjima qilingan. 



Download 487,76 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish