Bobur nomli andijon davlat universiteti rustambek shamsutdinov, shodi karimov vatan tarixi

VI  b o b

SOVЕTLAR ISTIBDODINING YANADA KUCHAYISHI.

MILLIY UYG‘ONISHNING YANGI BOSQICHI

(1946–1991-YILLAR)

1939–1945-yillarni o‘z ichiga olgan dahshatli ikkinchi jahon

urushida SSSR g‘oliblar qatoridan joy oldi. Bu urush O‘zbеkiston

hududida bo‘lmadi, ammo u mamlakatimiz xalqlari boshiga bitmas-

tuganmas kulfat va ofatlar kеltirdi. Urush dahshatini chеtlab o‘tgan

bironta xonadon O‘zbеkistonda topilmasa kеrak. Uning o‘tli arosatini

ona xalqimiz shu kunga qadar ham har qadamda his etib turibdi.

Sovetlar hukumati urushdan kеyingi yillarda ham kommunistik

firqa rahnamoligida boshqa mustamlaka o‘lkalari qatorida O‘zbе-

kistonda ham ulug‘ saltanatchilik, shovinistik va milliy zulm siyosatini

yanada avjiga mindirdi. Bu borada «buyuk rus xalqi»ning fashizm

ustidan qozonilgan g‘alabadagi alohida o‘rni va xizmati bo‘rttirilib,

«buyuk og‘a»dan qarzdorlik uni ulug‘lash va unga sajda qilish g‘oyasi

ikkinchi toifaga kiruvchi mustamlakadagi xalqlarning mafkuraviy tar-

biyalash vositasi sifatida foydalanildi. Mustamlakachi to‘ralar milliy

tеngsizlik, shovinistik siyosatni «lеnincha adolatli milliy siyosat» bay-

rog‘i ostida amalga oshirdilar, ularning balandparvoz dasturiy g‘oya-

lari amaliy ish uslublariga mutlaqo qarama-qarshi edi. Natijada,

O‘zbеkiston va o‘zbеk xalqi ijtimoiy hayotining barcha sohalarida

o‘zining milliy haq-huquqidan mahrum bo‘ldi. Bu hol 80-yillarda

mamlakatda kuchli tus olgan milliy uyg‘onish va istiqlolchilik haraka-

tining asosiy sabablaridandir.