Bobur n o m id a g ia n d ijo n davlat universiteti ru stam bek shamsutdinov, shodi k a rim o V

b o ‘lganlar

« т а к   yo‘li»  Sharq  bilan  G ‘arb  o ‘rtasida  vositachilik  qilgan.  Bir 

so‘z  bilan  aytganda,  «Ipak  y o ii»   Sharq  va  G ‘arb  xalqlari  hayotida 

g ‘oyatda  muhim  va  tarixiy  o ‘rin  tutgan.  U  xalqlami  siyosiy,  iqti­

sodiy,  savdo  va  madaniy  sohalarda  bogiabgina  qolmasdan,  balki 

ayni  zamonda  bu  yo‘l  dunyo  xalqlari  o ‘rtasida  tinchlik  osoyishtalik, 

totuvlik,  qo‘shnichilik,  do‘stlik  va  qardoshlarcha  birodarlik  yo‘li 

ham  boigan./Q adim iy  avlod-ajdod  ruhlarini  shod  etib  «Buyuk  ipak 

y o ii»   an’analarini  tiklash  va  unga  sayqal  berish  ozod,  hur,  erkin 

yashashdan  manfaatdor  b o ig a n   barcha  sof  vijdonli  fiiqarolaming 

millati,  irqi, diniy e ’tiqodidan qat’i nazar,  muqaddas burchidir.

Hozirda  «Buyuk  ipak  y o ii»   an’analarini  tiklash  uchun  keng 

harakat  boshlangan. 

1987-yili  UNESKO  madaniy  taraqqiyot 

bo‘yicha  BMTning  umumjahon  dekadasi  doirasida  «Ipak  y o ii—  

muloqot  y o ii»   xalqaro  dasturi  qabul  qilindi.  Dastur  0 ‘rta  Osiyo 

xalqlari  boy  madaniy  tarixlarini  keng  qamrovda  tadqiq  etishni 

nazarda  tutadi.  Lekin  uning  asosiy  maqsadi  —   Sharq  bilan  G ‘arb 

o ‘rtasida  yanada  mustahkamroq  madaniy  va  iqtisodiy  aloqalar 

o ‘matish,  ushbu  buyuk  qit’alarda  yashovchi  ko‘p  sonli  xalqlar 

o ‘rtasidagi  o ‘zaro  munosabatlami  yaxshilashdan  iborat.  30  dan  ortiq 

xalqaro  ilmiy  konferensiya  va  seminarlar  o ‘tkazildi.  Ana  shunday 

anjuman 

1990-yil  oktabrida  Samarqandda, 

1996-yil  fevralida 

Buxoroda  o ‘tkazildi.  «Buyuk  ipak  yo‘li»  b o ‘ylab  birgalikda  xalqaro 

ekspeditsiyalar  uyushtirildi,  kinofilmlar  yaratildi,  kitoblar,  risolalar 

va  maqolalar  chop  etildi,  b a’zi  arxeologik  va  m e’moriy  yodgorliklar 

ta ’mirlandi.  Hindiston,  Xitoy,  0 ‘zbekiston,  Shrilanka,  Yaponiyada 

«Buyuk  ipak  y o ii» n i  o ‘rganish  bo‘yicha  maxsus  ilmiy  institutlar 

ochildi.  Ulardan  biri  Samarqand  shahridagi  Markaziy  Osiyo 

tadqiqotlari  xalqaro  institutidir.  1997-yil  mayida  0 ‘rta  Osiyoni 

Eron  bilan  b o giag an  Saraxs  —   Mashhad  temir  y o i   uchastkasi 

qurilishi  tugallandi.  0 ‘zbekistonda  «Buyuk  ipak  yo ‘li»ni  tiklashga 

katta  e ’tibor  berilmoqda.  0 ‘zbekiston  Respublikasi  Prezidentining 

«Buyuk  ipak  yo‘li»ni  qayta tiklashda  0 ‘zbekistonning  ishtirokini  avj

---

94

VA TA N  T A R IX I

oldirish  va respublikada xalqaro  sayyohlikni  rivoj lantirish borasidagi 

chora-tadbirlar  to ‘g ‘risidagi  farmoni  e ’lon  qilindi.  Shu  asosda 

« 0 ‘zbekturizm»  milliy  kompaniyasi  «Ipak  y o ‘li»  o ‘tgan  tarixiy 

manzillar  bo‘ylab  200  dan  ortiq  yo‘nalishlar  ishlab  chiqdi.  Ular 

asosiy  sayyohlik  zonalarini  qamrab  oladi  va  Toshkent,  Samarqand, 

Buxoro,  Xiva  hamda  Farg‘ona  vodiysi  shaharlari  bo‘ylab  o ‘tadi. 

«Ipak  yo‘li»ning  tarmoqlari  hisoblangan  Andijon,  Namangan, 

Farg‘ona,  Termiz,  Nukus  shaharlari  orqali  o ‘tuvchi  yo‘nalishlar 

ishlab  chiqilmoqda.  Farg‘ona  vodiysi  bo‘ylab  o ‘tuvchi  y o ‘nalish  —  

«Farg‘ona  oltin  halqasi»  Q o‘qon,  Andijon,  Namangan  shaharlarini 

o ‘z  ichiga  oladi.  «Buyuk  ipak  yo‘li»  sayyohlik  y o ‘nalishlari  bo‘ylab 

safar qiluvchilar  soni yil  sayin ortib  bormoqda1.