Bobomurodov aziz mavzu: qisqa masofalarga yuguruvchi sportchilarni tayyorgarlik davridagi

2-jadval 

Yuqori malakali sprinterlar (erkaklar) Gavda praporstiyasining o’rtacha 

qiymatlari ( E.G.Martirosov, M.I.Kochetkova, O.G.Korjeva 

malumotlari,1982). 

Gavda qismlari uzunligi (sm) 

Masofa,m 

100 

200 

Korpus  

80,4 ± 0,46 

81,0 ± 0,3 

Gavda  

53,3 ± 0,3 

53,8 ± 0,2 

Qo’llar 

77,3± 0,4 

78,6± 0,3 

Oyoqlar  

94,7 ± 0,6 

96,8± 0,4 

Sonlar 

48,1±0,4 

49,0± 0,3 

Tizza uzunligi 

39,2± 0,3 

40,6± 0,3 

 

Sprinterlarining  antropometrik  ko’rsatkichlari  genetik  tarzi  ota-onalaridan 

o’tadi. Maksimal tez harakatlarda  koordinastion imkoniyatlarni  ifoda etuvchi asab 

tizimi  hossasi  sport  mashg’uloti  jarayonida  deyarli  o’zgarmaydi.  Ko’pchilik 

bolalalar  tez  yugurishda  150-160  mils.ichida    depsinishni    bajaradilar  ,  lekin 

shunday balog’at yoshidagi  bolalar uchraydiki, ulurda  bu ko’rsatkich 80-90mls.ga 

teng. 

Sportchilarda  mehanik  ish  bajarish  qobilyati  bo’yicha    mushak  tolalari  sust 

(qizil)  tez  (oq)  tolalarga  bo’linadi.  K.Xess  va  A.Xeksli  (Germaniya) 

ma’lumotlariga ko’ra, mashq qilish  yo’li bilan mavjud mushak tolalari  turlarining 

---

 

 

 

22 

nisbatini o’zgartirib  bo’lmaydi. Sprinterlarda (AQSh)tez (oq) mushak tolalari foizi 

9,9s. va yaxshiroq  natija uchun 80%gacha yaqinlashishi kerak. 

Yanada  kuchliroq  sportchilarda  11,0-11,3s.  natijalar  chegarasida  (AQSh)  tez 

va sust  mushak tolalari nisbatlari 75% : 25%ga teng. 

Mushak  tolasi  tuzulishini  o’rganish  uchun  olingan  sinov  mushak  biopsiyasi  

deb  ataladi va labaratoriya  sharoitlarida maxsus   apparatura yordamida bajariladi. 

Ushbu tashxislash metodi sportda saralab olish amaliyotda keng  qo’llanilmaydi.