Bob. Ta’lim bosqichlarida morfologiya bo‘limining

Mavzuni mustahkamlash:

Mavzuni mustahkamlashda darslik yaqindan yordam beradi. Darslikning 55- mashqi quyidagicha:
“Kichraytirish shakllarining qo‘llanishiga e’tibor bering.

1. 
   Yigitcha, tushmaysizmi? – dedi kimdir orqadan. (O‘. Umarbekov).
   
2. 
   Kundoshlarning eng kichigi – bu dargohga tushganiga besh oygina bo‘lgan kelinchak – ganjiravonlik Unsinoy chilim solib tutdi.(A.Qahhor)
   
3. 
   O‘yinga mashg‘ul bo‘lib o‘tirgan olti-yetti yashar qizaloq soy yoqalab kelayotgan kishiga ko‘zi tushib, shodon qiyqiradi: - Dadajon! Dadajon! (Erkin A’zam)
   
4. 
   Iya, biz uning bobosi tengi bo‘lsak, bu tirrancha qizaloq ermak qilyaptimi? (Said Ahmad)
   
5. 
   Mayli, kelib o‘tirsin – mana hovli, mana joy! Lekin manovi yetimchalaringni sudrab men qay go‘rga boray, ayt?! (Erkin A’zam)⁴¹
   

Mashqni quyidagi usulda amalga oshiriladi:

Yigitcha	qizaloq
Oygina	yetimcha
Kundosh	Dadajon

⁴⁰ Ona tili: O‘rta ta’lim muassasalarining 10 -sinfi va o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi muassasalari o‘quvchilari uchun darslik. N.M.Mahmudov va boshqalar-Toshkent: “O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti,2017.Birinchi nashr.


⁴¹ Ona tili: O‘rta ta’lim muassasalarining 10 -sinfi va o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi muassasalari o‘quvchilari uchun darslik. N.M.Mahmudov va boshqalar-Toshkent: “O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi” Davlat ilmiy nashriyoti,2017.Birinchi nashr.

Unsinoy

tirrancha

Bunda o‘quvchilar jadvalda berilgan so‘zlar orasidan mavzuga oid qo‘shimcha ishtirok etmaganini aniqlaydilar. Bunda o‘quvchilarning kichraytirish-erkalash qo‘shimchasi –gina bilan yuklama hisoblanmish –gina qo‘shimchasini farqlay olganliklari yoki aksi ekanligi aniqlanadi.

57-mashq: Erkalash shakllarining ijobiy yoki salbiy bahoda namoyon bo‘layotganini aniqlang.

1. 
   Ha, endi, buvingnikiga ko‘chib ketadigan bo‘lsak, uyni tashlab ketamizmi, orqalab opketamiz-da, o‘g‘iltoy! (Sh.Boshbekov)
   
2. 
   Gird-atrofini tomoshapechak qurshagan, qo‘g‘irchoqdek yasatig‘liq ayvonchasida bu dunyoning g‘am-u g‘urbatlaridan yiroq, mangu navqiron opaxonimiz desakmikan, onaxonimiz deakmikan (garchi buvimiz tengi bo‘lsa-da!) kaftlarini juftlashtirgancha, barmoqlarini qisirlatib, muqom bilan o‘yin tushmoqda. (E.A’zam)
   
3. 
   Onaxonimiz ta’rifga sig‘maydigan ayol edilar, shuncha odam bekorga kelgani yo‘q! (E.A’zam)
   
4. 
   Opaxon, xo‘jayiningiz u yoqda gullab qo‘yibdilar: shu ustun tagida xazina bormish. (T.Malik)
   
5. 
   Sen shunaqa mo‘mintoyliging bilan hammani yengib kelgansan. Bu qiliq menga o‘tmaydi, bilib qo‘y (T.Malik)