Bob: Funksiyalar va ularning argumentlari Bu bobda biz funksiyalar

56

Funksiyalarning argumentlari

Funksiyalar ixtiyoriy sondagi argumentlarni qabul qilishi yoki umuman birorta ham argument 

qabul qilmasligi mumkin. Bundan tashqari, ixtiyoriy sonli argumentli, pozitsiyali va nomlangan 

argumentli hamda majburiy va majburiy bo‘lmagan argumentli funksiyalar ham mavjud.

>>>

 

def

 func(a, b, 

c

=

2

): 

# c – bu majburiy bo`lmagan argumentdir

        

return

 a + b + c

>>>

 func(

1

, 

2

) 

# a = 1, b = 2, c = 2 (odatiy qiymat)

5

>>>

 func(

1

, 

2

, 

3

) 

# a = 1, b = 2, c = 3

6

>>>

 func(

a

=

1

, 

b

=

3

) 

# a = 1, b = 3, c = 2

6

>>>

 func(

a

=

3

, 

c

=

6

) 

# a = 3, c = 6, b aniqlanmagan

Traceback (most recent call last):

File "", line 1, in

func(a=3, c=6)

TypeError: func() takes at least 2 arguments (2 given)

Funksiya, bundan tashqari, pozitsiyali argumentlarning o‘zgarib turuvchi sonini qabul qilishi ham 

mumkin. U holda nomdan avval 

*

 belgisi qo‘yiladi.

>>>

 

def

 func(*args):

        

return

 args

        

>>>

 func(

1

, 

2

, 

3

, 

'abc'

)

(1, 2, 3, 'abc')

>>>

 func()

()

>>>

 func(

1

)

(1,)

Misolda ko‘rinib turibdiki, 

args

 – funksiyaning barcha uzatilgan argumentlaridan iborat kortej. Bu 

o‘zgaruvchi bilan xuddi kortej kabi ishlash mumkin ekan.

Funksiya nomlangan argumentlarning ham ixtiyoriy sonini qabul qilishi mumkin. Bu holda o‘zga-

ruvchidan avval 

**

 belgisi qo‘yiladi.

>>>

 

def

 func(**kwargs):

        

return

 kwargs

 

>>>

 func(

a

=

1

, 

b

=

2

, 

c

=

3

)

{'a': 1, 'c': 3, 'b': 2}

>>>

 func()

{}

>>>

 func(

a

=

'python'

)

{'a': 'python'}

---

Document Outline

• 1-bob
  • Python tili imkoniyatlari
• 2-bob: Pythonni ko‘chirib olish
  • Windowsda Pythonni o‘rnatish
  • Pythonni Linux tizimlar (Ubuntu, Linux Mint va boshqalar) da o‘rnatish
• 3-bob: Birinchi dastur. IDLE dasturlash muhiti
• 4-bob: Python tili sintaksisi
  • Sintaksis
  • Ba’zi maxsus hollar
• 5-bob: Dastur ishlamayapti. Nima qilish kerak?
  • Muammolar
• 6-bob: if-elif-else konstruksiyasi. Rostlikka tekshirish. if/else uch bo‘ginli qurilishi
  • if instruksiyasining sintaksisi
  • Pythonda rostlikka tekshirish
  • if/else uch bo‘ginli iborasi
• 7-bob: for va while sikllari. break va continue operatorlari. else sehrli so‘zi
  • while sikl operatori
  • continue operatori
  • break operatori
  • else sehrli so‘zi
• 8-bob: Kalit so‘zlar. keyword moduli
  • Kalit so‘zlar
  • keyword moduli
• 9-bob: Tarkibiy funksiyalar
  • Tiplarni o‘zaro almashtiruvchi tarkibiy tiplar
  • Boshqa tarkibiy funksiyalari
• 10-bob: Sonlar: butun, haqiqiy hamda kompleks sonlar
  • Butun sonlar (int)
  • Haqiqiy sonlar (float)
  • Kompleks sonlar (complex)
• 11-bob: Pythonda satrlar bilan ishlash: literallar
  • Satr literallari
• 12-bob: Satrlar. Satrlar funksiya va metodlari
  • Asosiy operatsiyalar
  • Satrlarning boshqa funksiya va metodlari
  • “Satrlarning funksiya va metodlari” jadvali
• 13-bob: Satrlarni formatlash. format metodi
  • format metodi yordamida satrlarni formatlash.
• 14-bob: Ro‘yxatlar (list). Ro‘yxatlarning funksiya va metodlari
  • Ro‘yxatlar nima?
  • Ro‘yxatlarning funksiya va metodlari
  • “Ro‘yxatlar metodlari” jadvali
• 15-bob: Indekslar va kesimlar
  • Indeksi bo‘yicha elementni olish
  • Kesimlar
• 16-bob: Kortejlar (tuple)
  • Ro‘yxatlar turganda, kortejlar nima uchun kerak?
  • Kortejlar bilan qanday ishlanadi?
  • Kortejlar bilan bajariladigan operatsiyalar
• 17-bob: Lug‘atlar (dict) va ular bilan ishlash. Lug‘atlarning metodlari
  • Lug‘atlarning metodlari
• 18-bob: To‘plamlar (set va frozenset)
  • To‘plamlar nima?
  • frozenset
• 19-bob: Funksiyalar va ularning argumentlari
  • Nomlangan funksiyalar. def instruksiyasi 
  • Funksiyalarning argumentlari
  • Anonim funksiyalar, lambda instruksiyasi
• 20-bob: Pythonda noodatiy holatlar. Noodatiy holatlarni qayta ishlash uchun try – except konstruksiyasi
• 21-bob: Baytlar (bytes va bytearray)
  • bytearray
• 22-bob: Biroz None (null) yoki NoneType tipi haqida
  • Pythondagi null ning ekvivalenti: None
  • None ekanlikka tekshirish
• 23-bob: Fayllar. Fayllar bilan ishlash
  • Fayldan o‘qish
  • Faylga yozish
• 24-bob: with…as – kontekst menejeri
• 25-bob: PEP8 – Pythonda kod yozish bo‘yicha qo‘llanma
  • Mundarija
  • Kodning tashqi ko‘rinishi
  • Ibora va instuksiyalarda bo‘sh joylarning ahamiyati
  • Izoh (kommentariy)lar
  • Versiyalar nazorati
  • Nomlash bo‘yicha kelishuv
  • Ko‘rsatmalar: nomlash bo‘yicha kelishuv
  • Umumiy tavsiyalar
• 26-bob: Pythonda kodni rasmiylashtirish. PEP 257
  • Rasmiylashtirish satrlari deb nimaga aytiladi?
  • Rasmiylashtirishning bitta satrli ko‘rinishlari
  • Rasmiylashtirishning ko‘p satrli ko‘rinishlari
• 27-bob: Modullar bilan ishlash: yaratish, import hamda from instruksiyalari bilan bog‘lash
  • Standart kutubxonadagi modulni bog‘lash
  • Belgilash (psevdonim)larni qo‘llash
  • from instruksiyasi
  • Pythonda shaxsiy modulni yaratish
• 28-bob: Obyektga mo‘ljallangan dasturlash. Umumiy tushunchalar
• 29-bob: Inkapsulyatsiya, vorislik, polimorfizm
  • Inkapsulyatsiya
  • Vorislik
  • Polimorfizm
• 30-bob: Operatorlarni yuklash
• 31-bob: Dekoratorlar
  • Dekorator tomonidan funksiya argumentlarining uzatilishi
  • Metodlarni dekoratsiyalash
  • Argumentli dekoratorlar
  • Dekoratorlar bilan ishlashning ayrim xususiy hollari
  • Dekoratorlarning qo‘llanilishiga oid misollar
• 32-bob: pip yordamida python-paketlarni o‘rnatish
  • pipni o‘rnatish
  • Ishni boshlash
  • pip yordamida yana nimalar qilish mumkin?
• 33-bob: Ko‘p beriladigan savollar
  • Nega menda o‘zgaruvchi qiymatga ega bo‘lsa ham, UnboundLocalError noodatiy holat xabari paydo bo‘lmoqda?
  • Pyhtonning global va lokal o‘zgaruvchilari uchun qanday qoidalar mavjud?
  • Nega takrorlanish siklida turli qiymatlar bilan aniqlangan lambda funksiyalar bir xil qiymat qaytarmoqda?
  • Bir nechta modul uchun global o‘zgaruvchilardan birgalikda foydalanishni qanday tashkil etish mumkin?
  • Importlashdan qanday unumliroq foydalanish mumkin?
  • Nega boshlang‘ich odatiy qiymat obyektlar orasida taqsimlanadi?
  • Bitta funksiyadan boshqasiga opsional va nomlangan parametrlarni qanday uzatish mumkin?
  • Nima uchun y ro‘yxatning ozgartirilishi x ro‘yxatning ham o‘zgarishiga olib keladi?
  • Nisbatan yuqoriroq darajali funksiyalarni qanday yaratish mumkin?
  • Pythonda obyektni qanday nusxalash mumkin?
  • Obyektning usul va atributlarini qanday bilish mumkin?
  • Obyektning nomini qanday bilish mumkin?
  • “vergul” operatorining ustunligi (prioriteti) nimada?
  • Pythonda “C” tilidagi “?:” ternal operatorining ekvivalenti mavjudmi?
  • Obfussirlangan bir satrlilarni yozish mumkinmi?
  • Nima uchun –22 // 10 ning natijasi –3 ga teng?
  • Satrni qanday o‘zgartirish mumkin?
  • Funksiya/usullarni chaqirishda satrlardan qanday foydalanish mumkin?
  • Satr oxiridagi yangi satr belgilarini qanday o‘chirish mumkin?
  • Ro‘yxatdagi takrorlanuvchi elementlarni qanday o‘chirish mumkin?
  • Ko‘p o‘lchovli ro‘yxatni qanday yaratish mumkin?
  • Nega a_tuple[i] += ['item'] ishlamayapti, qo‘shish esa ishlamoqda?
• 34-bob: Python bo‘yicha topshiriqlar
  • Oddiy arifmetik operatsiyalar (1)
  • Kabisa yili (2)
  • Kvadrat (3)
  • Yil fasllari (4)
  • Bank omonati (5)
  • Oddiy sonlar (6)
  • To‘g‘ri sana (7)
  • XOR-shifrlash (8)