HTML dasturi.
Internet tarmog’i gipermatn hujjatlarga asoslangan gigant ma’lumotlar
to’plamini o’z ichiga oladi. Har qanday gipermatn hujjat ANSI ASCII formatidagi
oddiy fayldir. Bu fayllar o’z ichiga matn va uning o’lchami uchun teglar, boshqa
shunday hujjatlar uchun murojaatlar, grafik tasvirlar va har qanday boshqa fayllar
ko’rinishida bo’lishi mumkin. Gipermatnni ko’rish uchun brouzer yuklanadi,
barcha fayllar brouzerda maxsus HTML(Hyper Text MarkUp Language-
Gipermatn o’lchamlarini o’rnatish tili) tili bilan birgalikda qayta ishlanadi. HTML
tili tarixidan ba’zi ma’lumotlar. HTML tili ishlab chiqaruvchilari uning bir nechta
versiyalarini ishlab chiqardilar. 1.0 va 2.0 versiyalar chiqarilgandan so’ng 1995
yilda 3.0 versiyaning qoralama varianti tayyorlandi. Bu 2.0 versiyaga anchagina
qoshimchalar qoshilgan versiya edi. Asosiy brouzer ishlab chiqaruvchilar
(Netscape
va
Microsoft
kompaniyalari)
o’zlarining
maxsus
HTML
kengaytmalarini ishlab chiqdilar, bu kengaytmalar bir biriga tushmas edi. Hozirga
vaqtda Netscape Novigator ning 6.0 va Microsoft Internet Explorer ning 5.5
versiyalar deyarli bir xil bo’lib, kengaytmalri orasida deyarli tafovut yo’q.
Muvaffaqiyatsiz bo’lgan HTML ning 3.0 versiyasi 3.2 versiyaga almashtirildi. Bu
versiyasni ishlab ciqarishda Netscape Communications Corporation, Microsoft,
IBM, Novell, SoftQuad, Sun Microsystem va Spyglass kompaniyalari ishtirok
etdilar. Hozirga kunda HTML ning yana bir 4.0 versiyasi ishlab chiqarilgan bo’lib
o’zida ko’plab foydali kengaytmalarga ega. Shuni ta’kidlash kerakki HTML tili
hech qanday dasturlash tili emasdir. HTML- bu o’lchamlarni tipik tili, uning
yordami bilan hujjatlarni bezash, murojaatlar hosil qilish mumkin lekin dastur
tuziah emas. Hatto Web sahifalarda ko’radiganimiz maxsus harkatlar(effektlar)ni
ham HTML da tuzilmaydi, bunday harakatlar qo’shimcha vositalar ,masalan
JavaScript tilida tuziladi. HTMLda sahifa hosil qilish HTML sahifalar oddiy matn
fayllardir, shuning uchun sahifa tayyorlashda Microsoft Notepad sodda matn
redaktori o’zi yetarli. Sahifa tayyolash uchun Notepad dasturi ishga tushiriladi.
39
Unda BIRINCHI SAHIFA
Salom Dunyo!yoziladi va uni Birinchi.htm qilib
saqlanadi.a’lumot saqlagan papkani ochib saqlangan Birinchi.htm ni ustida
sichqoncha chap tugmasini ikki marta bosilsa avtomatik tarzda hujjatdagi
ma’lumot chiqarish oynasi hosil bo’ladi. HTML hujjat tarkibiHar qanday HTML
hujjat matn fayllardan tuzilgan va bir yoki bir nechta qatordan iborat ,teglar deb
ataluvchi elementlarni o’zichiga oladi. Teglarni boshqa elementlardan ajratish oson
bo’lib ular “<” va”>” qavslar bilan chegaralangan bo’ladi. Ko’pgina teglar juft
ishlatiladi, ular ochiluvchi va berkitiluvchilarga ajratiladi. HTML hujjatlarda
quyidagi asosiy teglar ishlatiladi: tegi, bu hujjat HTML hujjat ekanligini
bildirish uchun ishlatiladi. Hujjat tanasi va bilan huddi
quyida ko’rsatilgandek chegaralangan: …(HTML hujjat)
HTML hujjat ikkita asosiy qismdan iborat- hujjat sarlavhasi va hujjat
tanasi: …(hujjat sarlavhasi) …(hujjat
tanasi) Sarlavha tuzilishi.
Do'stlaringiz bilan baham: |