Бўлиш мумкин э уўК

лу
Ь12, К
о о
Г А М  
81изЬ1ез, .|'е11-0, ПГе Зауегз ва К й
2
Сгакегз каби 
ш иринликларга ўргата бошлади. Бугунги вақтда 
миллионлаб одамлар ўзлари билмаган ҳолда, турли хил 
юқори каллорияли озуқаларга кўникма ҳосил қилиб 
улгурдилар.
Бу кўникма қандай ҳосил бўлишини кўриб чиқайлик, 
б ар ч ам и зн и н г о вқат ҳазм қилиш ти зи м и м и зд а 
бактериялар яшайди. Бундай бактериялар икки хил
37
Р
е
н
д
и
Г
ей
ж

---

Ре
нд
иГ
ей
ж
бўлиб, яхшилари ва ёмонлари бор, бизга иккови ҳам 
керак. А гар улар тенг бўлса, фойдали моддалар 
сўрилиб, зарарлиларини чиқариб ташлаш учун идеал 
шароит яратилади.
Оқ ундан тайёрланган нонлар, крекер, пишириқлар, 
ч и п сл ар , м ак ар о н л ар , х ам и р ту р у ш қў ш и л ган
маҳсулотлар, айниқса оқ қанд (ҳозирги вақтда барча 
м аҳ с у л о т л ар га қ ў ш и л ад и ) ём он б а к те р и ял а р
кўпайишига олиб келади. Бизга маълумки, К пзру 
К г е т е , С1ппаЬопз ш иринликлари, ш ирин пахта, 
музқаймоқ, содали сув асосан ш акардан ибодат. 
Кетчуп, консерваланган кўк нўхат ва маккажўхори, 
спагетти учун соус, салатлар учун зираворлар ва бошқа 
минглаб маҳсулотларга ҳам шакар қўш илиш ини 
биласизми?
Қ ан дай б ў л м аси н , б у л ар н и н г б ар ч аси ёмон 
бактерияларни кўпайтиради, натижада сиз оқ нон, 
пишириқлар, чипслар егингиз келаверади, ҳозиргина 
лимонад ичган бўлсангиз ҳам, бир соат ўтмасдан ундан 
ўзингизни тийиб туролмайсиз. Мана шуни физиологик 
кўникма дейилади. Агар сиз музқаймоқ, печенье ёки 
картошка чипси истеъмол қилсангиз, сиз буни яна ва 
яна хоҳлайсиз, қанча кўп есангиз, кўникма шунча 
к у ч аяд и . 
Сиз 
ём он 
б ак тер и ял ар н и
боқиб, 
кўпайтираверасиз, бу сизни яна ейишга мажбур қилади.
Ёмон бактериялар миқдори шунчалик кўпаядики, 
ичак ҳ а р а к ат л ар и н и п аса й ти р а д и , н ати ж ад а, 
чиқиндилар ичакда узоқ вақт қолиб кетади. Шундай 
қилиб охирги еган овқатингиз, чириб-ачиётган аввалги 
овқат ораси дан ўти ш га м аж бур. Ш унда ҳосил 
бўладиган токсинлар қонга ўтади, бу эса кўплаб 
замонавий касалликларни, шунингдек, доимий чарчоқ, 
лоқайдлик, хотиранинг сусайиши ва ҳоказоларни
38

---

келтириб чиқаради. Устига-устак йўғон ичакнинг 
истеъмол қилинган овқатдан керакли моддаларни сўриб 
олиш қобилияти пасаяди. Организм керакли моддалар 
етишмовчилигидан қийналади, ваҳолангки сиз ўз 
вақтида овқатланаяпсиз.
Овқатланишдаги яна бир салбий йўналиш шуки, ^
табиий овқатдан ўлик - сунъий овқатга ўтилмоқда. Й
Бир неча йил аввал Харви ва Мэрилин Даймонд 
ўзларининг «Стройность на всю жизнь» китобларида п> 
яшаш учун табиий овқат истеъмол қилиш зарурлигини 
таъ ки д л аш ган . Ш аф толи , олм а, сабзи каб и л ар
ҳаётимизга ижобий таъсир қилади. Чипслар, конфетлар 
ва бошқа шунга ўхшаш ўлик овқатлар бизга зарар 
келтиради.
Э и п к т ОопШз, ҒгозГеб Рор-Таг1з ва М&М8 ҳақиқий 
овқат эмас. СЬееЮз, Ғгкоз ва ОогЬоз чипсларининг 
қадоқлаш қоғозларида ҳақиқий пишлоқдан тайёрланган 
деб ёзилган бўлса ҳам, улар ҳақиқий овқат саналмайди, 
чунки пишлоқнинг ўзи ҳам табиий егулик сирасига 
кирмайди! Иссиқ кулчалар, пиццалар, музқаймоқлар 
овқат саналмайди.
Бизнинг танамиз мунтазам равишда «Менга тўйимли 
овқат беринг», деб талаб қилади, биз эса уни сунъий 
тарзда тўйдирамиз, бу эса талабга жавоб бермайди. 
Сунъий овқатларда витаминлар кам ёки умуман йўқ, 
минераллар, ферментлар, клетчатка, антиоксидлар 
тўғрисида айтмасак ҳам бўлади. Шунинг учун танамиз 
қайта-қайта овқат сўрайверади. Натижада бизнинг 
ўлчамларимиз катталашиб бораверади.
Бунинг ҳаммаси Америкада бошланди, биз «тез 
овқатланиш»ни санъат даражасига к)лгардик. Ҳозир эса, 
ам ер и к али к л ар н и н г бу одати ж аҳон га ёйилди. 
Австралияда бўлганимда уларнинг бежирим қадди-
39

---