|
5-topshiriq: Tadbirkorlikda yo’l boshlovchi bo’lish
Ko’pchilik tashkilot va firmalarda boshqaruv ierarxik zinapoya shaklida qurilganligi uchun, subordinatsiya masalalariga katta e’tibor berish talab qilinadi. Agar Siz bu zinapoyaning pastki pillapoyalaridan birida turgan bo’lsangiz, boshliqning maslahatisiz biror-bir kishiga va’da bermasligingiz, doimo korxona obro’sini saqlashga harakat qilishingiz, zarur bo’lganda o’zingizning faoliyat doirangizga kirmaydigan ishlarni bajarishga intilmasligingiz, o’zingizning o’rningizni aslo unutmasligingiz va haddingizdan oshmasligingiz lozim bo’ladi. Agarda noxush xollardan birortasi ro’y berib bo’lgan yoki berishi mumkin bo’lsa, u
haqda zudlik bilan eng katta raxbarga emas, balki Sizdan bir pog’ona yuqoriroq turgan bevosita boshlig’ingizga etkazishingiz kerak bo’ladi. Aks xolda unda Siz haqingizda noto’g’ri tasavvur hosil bo’lib qolishi mumkin. Sizga bo’ysunuvchi insonlar bilan muloqot qilganda, emotsional neytral mavqeda turish maqsadga muvofiq bo’ladi.
Har bir sohada bo’lganidek, tadbirkorlik jarayonini amalga oshirishda ham yo’l boshlovchi (lider) ta’siri tufayli juda ko’p narsalar amalga oshadi. Kimdir oldinda borishning va unda mustahkam o’rnashib olishning uddasidan chiqsa, boshqalarga yo’l ko’rsatsa, qandaydir o’zgarishlar boshlanadi va u rivojlanishga sabab bo’lib, muvaffaqiyatga olib keladi. Yo’l boshlovchi (lider) bo’lish uchun o’zingizda quyidagi malakalarni rivojlantirishingiz kerak bo’ladi:
Maqsadingizni aniqlab oling.
Agarda Sizda aniq va ravshan maqsad bo’lsa, hayotda nima bo’lishidan qat’iy nazar, Siz tanlangan yo’lingizdan chetga chiqib ketmaysiz. Javobgarlikni zimmangizga oling. Malakali yo’l boshlovchi bo’lish uchun ma’lum bir miqdorda javobgarlikni ham o’z zimmangizga olishingiz kerak bo’ladi. Chunki maqsadni aniqlab olishning o’zi bilan unga erishib bo’lmaydi. Buning uchun ishning ma’lum qismlarini hamfikrlar orasida taqsimlash, uning har bir qismiga javobgar (mas’ul) bo’lgan shaxslarni aniqlash va oldiga qo’yilgan vazifalarning so’zsiz bajarilishini ta’minlash kerak.
O’z-o’zingizni rivojlantirish ustida ishlang
Shaxsiy o’sish va biror-bir narsaga erishish uchun sobitqadam bo’ling. Atrofingizni o’zingizdan ko’ra ko’proq biladigan va kattaroq muvaffaqiyatlarga erishgan odamlar bilan qurshab oling hamda ulardan bilmaganlaringizni o’rganing. O’zingiz ishonadigan va ko’mak berishi mumkin bo’lgan yo’l boshlovchilardan ko’mak guruhi tashkil qiling. Bir- biringizga yordam bering, bir-biringizdagi tajribadan hamda tegishli adabiyotlardan o’rganing va bir-biringizning erishgan muvaffaqiyatlaringizdan quvoning.
3. Yo’l boshlovchilikka o’rganing
O’z qalbingizni, imkoniyatlarinigizni va mablag’laringizni doimiy o’qish va o’rganishga yo’naltiring. Biror-bir yangi narsani o’rganishingiz bilan, darhol uni boshqalar bilan o’rtoqlashing. Chunki agarda birovlarni o’z o’rgangan narsangizga o’rgatishni uddalasangiz, o’zingiz ham ko’plab yangi narsalarni bilib olasiz. Yo’l boshlovchi sifatidagi ko’proq vaqtingizni muomala madaniyatiga va insonlar bilan ishlashga bag’ishlang.
Boy bo’lmoq uchun nima qilmoq kerak?
O’z orzuingizni aniqlang va toping, so’ngra uni hayotga tadbiq qiling. Bilimni va xunarni puxta va har tomonlama egallang, unga sayqal bering – xuddi shu amal Sizga moliyaviy mustaqillikka erishishni ta’minlab beradi. Hech kimga va hech qachon o’z orzularingizga erisha olmasligingiz haqida gapirishga yo’l qo’ymang. Eng avvalo boylik yaratishning shaxsiy rejasini tuzib oling va uni amalga oshirishni shu bugundan boshlang. Hamma fikr va rejalaringizni qog’ozga tushiring – bu Sizga ishingiz qanday ketayotganini ertaga, indinga va undan keyin tekshirib turish imkonini beradi. Har kuni, “Men o’z taqdirimga o’zim javob beraman!” – deb doimo mashq qilib turing.
Ma’ruzamiz so’ngida quyidagi hikmatli so’zlarni e’tiboringizga havola etishni ma’qul ko’rdik:
«Insonni butun hayvonlardan yuqori qo’ygan, uni dunyoning butun sirlaridan voqif etgan to’rt narsa budir: hikmat, aql, qanoat va adolat. Ilm tahsil etmoq, savod chiqarmoq va har narsani atroflicha tushuna bilmoq – hikmatga; tadbir, sabr, nazokat, marhamat – aqlga; hayo, olijanoblik, o’zini qo’lga olmoq va o’zining haq-huquqini bilmoq – qanoatga; to’g’rilik, va’daga vafo, ezgu ishlar qilmoq va yaxshi hosiyatli bo’lmoq – adolatga tegishlidir. Bu sifatlarning barisi bir odamda mujassam bo’lsa, dunyodagi eng buyuk mavqe ham uni gangitib quymaydi. Eng katta kulfat ham uni sarosimaga sola olmaydi. Bunday odam atrofida o’zini quvontirmaydigan narsalarning borligidan g’am emaydi, o’zida mavjud narsalardan mahrum bo’lsa, ranjimaydi. Boshiga falokat kelsa, o’zini yo’qotib qo’ymaydi. Hikmat – bitmas-tuganmas hazinadir. Xarjlaganing bilan kamaymaydi, asraganing bilan unga nuqson etmaydi. Hikmat shunday liboski, kiyganing bilan eskirmaydi»
«Kalila va Dimna» dan
Do'stlaringiz bilan baham: |
