Bizga ma’lumki neft va gazga bo‘lgan ehtiyoj oshgan sari neft va gaz qazib olish, qayta ishlash rivojlanib bormoqda. Bundan tashqari neft va gaz sohasiga tegishli turli fanlarning ham rivojlanishiga olib kelmoqda

Kirish

Bizga ma’lumki neft va gazga bo‘lgan ehtiyoj oshgan sari neft va gaz qazib olish, qayta ishlash rivojlanib bormoqda. Bundan tashqari neft va gaz sohasiga tegishli turli fanlarning ham rivojlanishiga olib kelmoqda. Respublikamiz mutaqillikka erishgach neft va gaz sohasida ham katta o‘zgarishlar yuz berib bormoqda. Neft va gazni qayta ishlash zavodlari va kopmressor stansiyalari qurib bitkazildi va qurilish ishlari jadallik bilan davom etmoqda. Bu ishlarni hammasi ishlab chiqarayotgan mahsulotimizni jahon andozalari darajasida qayta ishlashga yo‘naltirilgandir.

Neft va gazni qayta ishlash korxonalari va kompressor stansiyalarini uzluksiz ishlashini ta’minlash uchun ularning xom-ashyosini ko‘proq qazib olish hozirgi davr dolzarb masalalaridan biridir.

Mamlakatimizda neft va gazni qazib chiqarishni ko‘paytirish yangi konlarni ochish va ishga tushirishdangina iborat bo‘lib qolmasdan, shuning bilan birga ishlab turgan konlardan ko‘proq neft, gaz, kondensat olish yo‘llarini qidirishdan iboratdir. Bu vazifa konlarning ishlash tizimlarini tahlil qilish, qatlamlarga ta’sir qilish usullarini takomillashtirishni oqilona yo‘llarini izlab topish orqali bajarilmoqda.

2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash, iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarini modernizatsiya qilish va diversifikatsiyalash, tarkibiy islohotlarni chuqurlashtirish orqali uning raqobatbardoshliligini oshirish asosiy ustuvor yo‘nalishlar sifatida belgilangan. Energetika sohasini yanada rivojlantirishga qaratilgan chora-tadbirlarga muvofiq, Jizzax viloyatida zamonaviy neftni qayta ishlash kompleksi barpo etiladi. Qiymati 2,2 milliard dollar bo‘lgan loyiha yiliga 5 million tonna neft xomashyosini qayta ishlash imkonini beradi.

“Murakkab sharoitlarda neft va gaz qazib olish” fani ko‘proq hozirgi kunda Respublikamiz konlarida mavjud bo‘lgan muammoli holatlarni o‘rganib, konlarni ishlatish, mavjud muammolar yechimlarini topish hamda qazib olish jarayonlarini rivojlantirishga qaratilgan. Bizga ma’lumki ko‘pgina konlarimiz hozirgi kunda qazib olishning so‘nib borish davrida ishlatilmoqda. Bunda o‘z – o‘zidan ko‘rinib turibdiki konlardagi qatlam bosimining tushib borishiga, ishlatilayotgan quduqlarning navbat bilan fonddan chiqib ketishiga, mavjud ishlatilayotgan texnologik qurilmalarning eskirib borishi qazib olish sur’atiga ma’lum darajada salbiy ta’sir qilib kelmoqda.

Hududimizdagi anomal past bosimli neftgaz konlarni ishlashda ulardagi qatlamdagi gaz uyumining erkin gaz energiyasidan neft quduqlari favvora usulidan samarali foydalanish mumkin. Shuningdek bunday konlarning neftni tayyorlash qurilmasida uncha katta bo‘lmagan rekonstruksiya ishlarini amalga oshirib neft bilan birga chiqayotgan gazni ham qayta ishlashga jo‘natish mumkin.

O‘zbekiston Respublikasini Kiota protokoli majburiyatlariga rioya qilish, shuningdek qayta tiklanmaydigan tabiiy resurslaridan to‘liq foydalanish maqsadida neft konlarini jihozlashda neftning yo‘ldosh gazlarini utilizatsiyalash imkoniyatlarini ko‘zda tutish lozim.

Anomal past bosimli konlarning neft quduqlarini favvoraviy ishlash davrini uzaytirish imkoniyatlarini izlash, neft bilan birga chiqayotgan va uni favvoralanishiga yordam berayotgan yo‘ldosh va erkin gazni qayta ishlashga jo‘natish yo‘llarni ko‘rsatib berish, xududdagi neft va gaz konlarini uzoq muddat ishlatishning optimal yo‘llarini izlashni oldiga maqsad qilib qo‘yadi.

Yangi fanni tayyorlashda neft va gaz sohasining ko‘pgina mavjud muammoli holatlari o‘rganib chiqildi va tashkilotlarning istaklari ham hisobga olindi.