Биз ёшлар оив ва спидга қаршимиз! 1 декабрь- халқаро спидга қарши кураш кунига бағишлаб суҳбат

Aim.Uz

Биз ёшлар ОИВ ва СПИДга қаршимиз! 1 декабрь- Халқаро СПИДга қарши кураш кунига
бағишлаб суҳбат.

Ҳозирги даврда ОИВ-инфекцияси дунё бўйича соғлиқни сақлашнинг энг долзарб муаммоларидан бири бўлиб қолмоқда. Болалар, ўсмирлар, ёшлар, соғлиқни сақлаш тизими ходимларининг – жамиятдаги барча кишиларнинг саломатлиги ҳамда ҳаётини хавф остига қўймоқда.

Кўп ҳолларда кишининг, ёки умуман аҳолининг соғлиғи борасида бирор муаммо туғилиб қолса, дастлаб Сиз — шифокорларга мурожаат этишади. Сиз билан маслаҳатлашишади ва Сиз берган тавсияларга амал қилишади. Шу ўринда таъкидлаш жоизки, соғлом турмуш тарзини шакллантириш, тиббий маданиятни ошириш, жинсий йўл орқали юқадиган касалликлар (ЖИОЮК), шунингдек ОИТС каби хавфли касаллик ва уларни олдини олиш бўйича аҳолининг бохабарлигини оширишда, огоҳлигини кучайтиришда Сизнинг ўрнингиз беқиёсдир.
Сиз албатта, ОИВ инфекцияси, унинг дастлабки белгилари, асоратлари, олдини олиш йўллари, касбий фаолиятингиз жараёнида касалликни юқтириш хавфи вужудга келса, ундан ҳимояланиш чоралари борасида керакли маълумотларга эга бўлишингиз зарур.
Қайд этилган ҳар бир ОИВ-инфекцияси ортида тузалмас дардга чалинган инсоннинг ҳаёти ва тақдири турибди. У ҳам Сизнинг бир оғиз ширин сўзингизга, руҳий кўмагингизга муҳтож эканлигини унутмасликни эслатиб ўтиш жоиздир. Зеро, ҳозирги кунда бу хавфли касалликнинг юқиб қолишидан ҳеч ким кафолатли тарзда ҳимояланган эмас.
ОИВ нима?
ОИВ — Одам Иммунтанқислиги Вирусининг қисқартирилган номи. Бу вирус қондаги лимфоцитларни емиради. Лимфоцитлар организмга ёт бўлган касаллик қўзғатувчи микроорганизм (бактерия, вирус, замбуруғ) ларни аниқлаб, уларни парчалаб ташлаш, зарарсизлантириш вазифасини бажаришади. Танамизни ёт микроб ва ҳужайралардан ҳимоя қиладиган бу ҳужайралар ҳисобига биз касалликка чалинмаймиз, чалинсак ҳам тез соғаямиз. Танамизнинг ҳимоя кучи (иммунитетини) лимфоцитлар ташкил этади.
Бу нимага олиб келади?
Қонда лимфоцитларнинг камайиши, ҳимоя тизимининг кучсизланиб боришига олиб келади.
ОИВининг юқиши, ОИТС касаллигининг бошланиши дегани эмас. Вирус организмга тушгандан кейин 5-10 йил яширин яшаши мумкин. Бу давр давомида касаллик белгилари юзага чиқмаслиги, одам ўзини соғлом ҳис қилиши мумкин. Касалликнинг яширин даври атрофдагилар учун хавфли бўлиб, одам билиб-билмай вирусни бошқаларга юқтириши мумкин.
ОИТС нима?
ОИТС-Орттирилган Иммун Танқислиги Синдроми — ОИВ-инфекциясининг касалликлар ривожланадиган сўнгги даври ҳисобланади.
Ҳимоя тизимининг кучсизланиб бориши, турли хил юқумли касалликларга чалиниш хавфини оширади. Масалан, соғлом одамларга қараганда, ОИВ юққанларда ўпка силининг ривожланиш хавфи юқорироқ бўлади. Шундай микроорганизмлар мавжудки, улар соғлом одам учун ҳеч кандай хавф туғдирмайди. ОИВи юққанда эса, ҳаттоки бу микрорганизмлар ҳам касалликларни юзага келтириши мумкин. Пневмоцистли зотилжам, Капоши саркомаси (терининг ўсма касаллиги) каби кам учрайдиган касалликлар шулар жумласига киради. Бу касалликлар охир оқибат ўлимга олиб келади.