Bitiruv malakaviy

5320400 “Kimyoviy texnalogiya”

Лист

BMI Ashurov Abdunabi

Izm Лист Hujjat №

Imzo Sana


3.2. SHlakni tanlab eritmaga o‘tkazish issiqlik balansi
Issiqlik kirimi
1) Kuyindini fizik issiqligi 600

oS

Kuyindi miqdori,% Issiqlik sig‘imi, kDj/kgK

ZnO 640,534

ZnSO 11,40,629

4

ZnS 1,50,497
PbO 2,00,210

PbSO 1,60,922

4

CuO 20,572

2

CdOO 40,337
Fe O 80,672

3

4

Fe O 8,,60,690

2

3

CaSO 0,60,758

4

SiO 5,90,803

2

Boshqalar 1,60,500(2)

Issiqlik sig’imi

C=(64*0,534+11,4*0,629+1,5*0,497+2,0*0,210+1,6*0,922+2,2*0,572+0,4*
0,337+0,8*0,672+8,6*0,690+0,6*0,758+5,9*0,803+1,6*0,5)/100
C=0,578 kDj/kgK

Q =400*103*0,578*60=13872000 kDj

1

2) Rux changining 25oS dagi fizik issiqligi

5320400 “Kimyoviy texnalogiya”
BMI Ashurov Abdunabi

Лист

Izm Лист Hujjat №

Imzo Sana


Q =9,56*103*0,389*25=92971 kDj

2

3) Keklarni yuvish uchun suvning fizik issiqligi

Q =122,6*103*4,187*25=12833155 kDj

3

4) Ishlatib bo‘lingan elektrolitning 40
Ishlatib bo‘lingan elektrolitning issiqlik sig‘imi kDj/kgK
111 г/дм ZnSO 0,603

oS dagi fizik issiqligi

3

4

158 ш/дм3 H SO 41,404
2 4
1000 г/дм

3

H O 4,187[2]
2

Umumiy 1269 г/дм3

C=(0,603*0,111+1,404*0,158+4,187*1,0)/1,269=3,527 kDj/kgK

Q =28,43,65*103*3,527*40=401182142 kDj

4

5) Ekzotermik reaksiyalar issiqligi

ZnO+H SO =ZnSO +H O+103,75 kDj

2

4

4

2

400000*0,64*103,75 /81,38=326370116 kDj

CuO+H SO =CuSO +H O+80,34 kDj

2

4

4

2

400000*0,011*103*80,34/79,55=4443696 kDj
CdO+H SO =CdSO +H O+144,34 kDj

2

4

4

2

400000*0,004*103*144,34/128,4=1798629 kDj
PbO+H SO =PbSO +H O+136,54 kDj

2

4

4

2

400000*0,02*103*136,54/223,2=4893907 kDj
CuSO +Zn=ZnSO +Cu+207,1 kDj

4

4

3,52*106*207,1/63,55=11471157 kDj

5320400 “Kimyoviy texnalogiya”
BMI Ashurov Abdunabi

Лист

Izm Лист Hujjat №

Imzo Sana


CdSO +Zn=ZnSO +Cd+52,3 kDj

4

4

1,4*106*52,3/112,4=651423 kDj

Q =349628928 kDj

5

Jami issiqlik kirimi

QПРИХ=Q +Q +Q +Q +Q =777609196 kDj

1

2

3

4

5

Issiqlik sarfi

1) Neytral eritma olib ketadigan issiqlik 600oS

Eritma tarkibi issiqlik sig‘imi kDj/kgK

370 г/дм

3
3

ZnSO 0,603

4

10 ш/дм

3

H SO 1,44

2

4

100 г/дм

.H O 4,187 [2]
2

Jami 1380g/dm

3

С=(0,603*0,370+1,404*0,01+4,187*1,0)/1,380=3,206 kDj/kgK

Q =3141,14*103*3,206*60=604229690 kDj

1

2) 600oS da rux keklari bilan ketadigan issiqlik

Kek tarkibi, % issiqlik sig‘imi kDj/kgK

ZnS 6,140,488

PbSO 17,690,346

4

CuO 4,50,572

Fe O 3,280,672

3

4

Fe O 35,220,690

2

3

SiO 24,160,893

2

5320400 “Kimyoviy texnalogiya”

Лист

BMI Ashurov Abdunabi

Izm Лист Hujjat №

Imzo Sana


Boshqalar 6,550,500(2)

C=(6,14*0,488+17,69*0,346+4,5*0,572+24,16*0,803+2,46*0,758+35,22*0,690
+3,28*0,672+6,55*0,5)/100=0,627 kDj/kgK

Q =97,68*103*0,627*60=3674722 kDj

2

3) 600oS da mis-kadmiy keklari bilan ketadigan issiqlik

Kek tarkibi, % issiqlik sig‘imi kDj/kgK

Zn 30,630,405

Cd 8,360,234

Cu 21,010,378

Boshqalar 40,00,500(2)

C=(0,405*30,63+0,378*21,01+0,234*8,36+0,5*40)/100=0,423 kDj/kgK

Q =16,75*103*0,423*60=425115 kDj

3

4) Mis-kadmiy va rux keklari issiqligini suv olib ketishi:

Q =(52,6+7,18)*103*4,187*60=15017932 kDj

4

5) Suvni bug‘latishga ketgan issiqlik

Q =2260*62,82*103=141973200 kDj

5

6) Reaktor devorlarida yo‘qotilgan issiqlik

Reaktorning umumiy yuzasini xisoblaymiz
퐹 = 휋Dh+휋RI=3,14*6,25*3*+3,14*3,51*3,125=94m²
D – reaktor diametri

H – reaktor silindri balandligi

R – reaktor radiusi

5320400 “Kimyoviy texnalogiya”

Лист

BMI Ashurov Abdunabi

Izm Лист Hujjat №

Imzo Sana


I – konus xosil qiluvchi

Reaktor qobig‘i S2=12 mm li po‘lat listlardan tayyorlangan. Reaktor S1=115
mm li kislotaga chidamli g‘isht bilan qoplangan. Po‘latning issiqlik o‘tkazish

koeffitsienti 268 kDj/m 2chK.
Reaktordagi o‘rtacha xarorat 60
xarorati 20 S.
Reaktordan g‘isht devorga issiqlik o‘tish koeffitsienti a2 = 2094 kDj/m

2
chK, kislotaga chidamli g‘ishtniki 4,187 kDj/m

o

S. VOZD bo‘limi xavosining o‘rtacha

o

2
chK.

YUqoridagi ko‘rsatgichlarga asoslanib reaktor devorining issiqlik o‘tkazish

koeffitsientini aniqlaymiz:

кДж/м3К

Q =k*F*/\t*r=22,8*94*40*24=2057472 kDj

6

Jami issiqlik sarfi

QРАСХ=Q +Q +Q +Q +Q +Q =767378131 kDj

1

2

3

4

5

6

Nobalans tashkil qiladi:

777609196-767378131=10231065 kDj
Natijalar asosida 3-jadvalni tuzamiz

SHlakni tanlab eritmaga o‘tkazishning sutkali moddiy balansi
Kirim kDj CHiqim kDj

%

%

Kuyindi issiqligi 13872000

1,78 Neytral eritma 60422969 77,7

issiqligi
Rux

Rux changining

issiqligi

92971
401182142 1,65

0,01

keklarining
issiqligi

0

0,47
0,05

3674722

Keklarni yuvish

Cu-Cd

suvining issiqligi 401182142 51,59

keklarining

425115

18,26

5320400 “Kimyoviy texnalogiya”

Лист

BMI Ashurov Abdunabi

Izm Лист Hujjat №

Imzo Sana


Ishlatib bo‘lingan
elektrolit issiqligi

issiqligi
Suv

bug‘lanishi
issiqligi

0

Cu-Cd suvi va
Zn issiqligi

15017932 1,93

Ekzotermik
reaksiyalar
issiqligi

34968928 44,97

Issiqlik
yo‘qotishlar

2057472

0,27
100

Nobalans
Jami

10231065
777609196 100

Jami

777609196

100

3.3. Asosiy qurilmani xisobi

Pulpaning sutkali miqdorini xisoblaymiz.
Kuydirilgan rux konsentrat xajmi:

400/5=80m
Bu erda 5t/m
Ishlatib bo‘lingan elektrolit xajmi:
2843,65/1,269t/m = 2241m /sut
Bu erda 1,269t/m - Ishlatib bo‘lingan elektrolit zichligi
Jami pulbpaning sutkali miqdori:
80+2241=2321m /sut
CHanning mexanik aralashtirgichli qurilmaga qabul qilamiz:
CHan xajmi 100m

3
/sut,

3

– kuyindining zichligi

3

3

3

3

3

Bitta jarayonning sikli,min:

Ishlatib bo‘lingan elektrolitni quyish 35
Kuyindini yuklash 10

Tindirish uchun pulpani chiqarish 45

5320400 “Kimyoviy texnalogiya”
BMI Ashurov Abdunabi

Лист

Izm Лист Hujjat №

Imzo Sana


Jami 150 min(2,5s)

Neytral shlakni tanlab eritmaga o‘tkazishdagi operatsiyalar soni:
2321/(100*0,85*0,90) =31

CHanlar miqdori:

31*2,5/24=4

Ta’mirlash uchun xisobga olgan xolda, 5 reaktorni qabul qilamiz.

5320400 “Kimyoviy texnalogiya”

Лист

BMI Ashurov Abdunabi

Izm Лист Hujjat №

Imzo Sana


MEHNAT MUHOFAZASI
VA EKOLOGIYA

5320400 «Kimyoviy texnologiya» BMI.2020

o’lch Varoq

№ hujjat

Imzo

Sana

Tayyorladi
Rahbar

Ashurov A.

Adabiyot

Varoq

Varoqlar

Maslahatchi
Nazoratchi

5320400 “Kimyoviy texnalogiya”

Лист

39 - 16 KT

BMI Ashurov Abdunabi

KIazmf. mЛudиirсiт MHamuajtjqautlo№v N

Imzo Sana


Metallurgiya

sanoati

uchun

umumiy

xafsizlik

qoidalari:

Mazkur Qoidalar O‘zbekiston Respublikasining “Xavfli ishlab chiqarish
obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi, “Mehnatni muhofaza qilish
to‘g‘risida”gi qonunlari va O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2000-yil
16-oktabrda 979-son bilan ro‘yxatga olingan “Idoraviy me’yoriy hujjatlarni
tayyorlash va qabul qilish qoidalari”ga (O‘zbekiston Respublikasi vazirliklari,
davlat qo‘mitalari va idoralarning me’yoriy hujjatlari axborotnomasi, 2000-yil, 20-
son) muvofiq ishlab chiqilgan va metallurgiya ishlab chiqarishlarida qo‘llaniladigan
texnologik qurilmalar tuzilishiga, shuningdek texnologik jarayonlarni boshqarish,
nazorat qilish hamda tartibga solish tizimlaridan foydalanishda sanoat xavfsizligi
talablarini belgilaydi.