Битирув малакавий ишни ёзиш ва

3.1-jadval Qandli diabetga chalingan erkaklar qonining biokimyoviy ko’rsatgichlari

№	Biokimyoviy moddalar	Yoshi					X0 ± m0	Xk ± mk
		61	45	35	28	13
1	Glyukoza	8,5	7,8	9,2	9	10	8,90±0,41	4,40±0,37
2	Mochevina	8,9	8,5	9,4	9,2	9,8	9,19±0,25	5,23±0,32
3	Xolestirin	7,8	7,5	8,4	8	8,8	8,11±0,25	6,05±0,29
4	Tiriglesirid	1,9	1,8	2,2	2	2,3	2,04±0,10	1,11±0,21

Yuqoridagi tahlilardan va jadvaldan ko‘rinib turibdiki keksalarga nisbatan yoshlarda biokimyovi ko‘rsatgichla yuqori ekanligi ma‘lum bo‘ldi.

Olib borilgan tadqiqotlarda qandli diabetga chalingan ayollar qonining biokimyoviy ko’rsatgichi tahlil qilinganda Glyukoza miqdori 60 yoshda 7,2 mmol/l, 41 yoshda 6,9 mmol/l, 26 yoshda 8,4 mmol/l, 11 yoshda 8,5 mmol/l, 9 yoshda 8,9mmol/l ekanligi aniqlandi, o’rtacha aoifmiti qiymatda 7,98±0,44 mmol/l. Mochevina miqdori 60 yoshda 8,4 mmol/l, 41 yoshda 8,3 mmol/l, 26 yoshda

8,7 mmol/l, 11 yoshda 8,8 mmol/l, 9 yoshda 9 mmol/l ekanligi aniqlandi, o’rtacha arifmiti qiymatda 8,64±0,14 mmol/l.

Xolisterin miqdori 60 yoshda 7,6 mmol/l, 41 yoshda 7,6 mmol/l, 26 yoshda

7,8 mmol/l, 11 yoshda 7,6 mmol/l, 9 yoshda 7,7mmol/l ekanligi aniqlandi, o’rtacha arifmitik qiymatda 7,66±0,04 mmol/l.

Trigliseridlar miqdori 60 yoshda 1,56 mmol/l, 41 yoshda 1,6 mmol/l, 26

yoshda 1,62 mmol/l, 11 yoshda 1,67 mmol/l, 9 yoshda 1,8 mmol/l ekanligi aniqlandi, o’rtacha arifmitik qiymatda 1,65±0,05 mmol/l.

3.2-jadval Qandli diabetga chalingan ayollar qonining biokimyoviy ko’rsatgichlari

№	Biokimyoviy moddalar	Yoshi						X0 ± m0		Xk ± mk
		61	41	26	11	9
1	Glyukoza	7,2	6,9	8,4	8,5	8,9	7,98±0,44		4,40±0,37
2	Mochevina	8,4	8,3	8,7	8,8	9,0	8,64±0,14		5,23±0,32
3	Xolestirin	7,6	7,6	7,8	7,6	7,7	7,66±0,04		6,05±0,29
4	TirigLesirid	1,56	1,6	1,62	1,67	1,8	1,66±0,05		1,11±0,21

3.3-jadval Qandli diabetga chalingan ayollar va erkaklar qonining biokimyoviy

ko’rsatgichlari

№	Biokimyoviy moddalar	X0 ± m0
		ayollarda	erkaklarda
1	Glyukoza	7,98±0,44	8,90±0,41
2	Mochevina	8,64±0,14	9,19±0,25
3	Xolestirin	7,66±0,04	8,11±0,25
4	TirigLesirid	1,65±0,05	2,04±0,10

Erkaklar va ayollar qoni tarkibidagi glyukoza, mochevina, xolisterin va trigliseridlarni jinsga bog’liq holda solishtirganimizda erkaklarda yuqori ekanligini keltirib o’tishimiz mumkin.

2. Qandli diabetga chalingan insonlar siydigining biokimyoviy tahlili.

Qandli diabetga chalingan Bemorlarni siydigi tarkibidagi glyukoza, Keton tanachalari, kreatinin va mochivena kabi biokimyoviy moddalr miqdoriy tahlil etildi. Keton tanachasi va moChevina bir sutka davomida olingan siydik miqdoriga nisbatan hisoblandi. Qon tahlili o’tkazilganiDek turli yoshdagi erkaklar siydigi tahlil etildi.

Siydik tarkibidagi glyukoza 61 yoshda 0,08%, 45 yoshda 0,9%, 35 yoshda

0,11%, 28 yoshda 0,18%, 13 yoщda 0,21%, o’rtacha arifmitik absalyut qiymat bo’yicha 0,13±0,02%ni tashkil etadi.

Keton tanachalari 61 yoshda 55 gr/sut, 45 yoshda 57gr/sut, 35 yoshda 62

gr/sut, 28 yoshda 68 gr/sut, 13 yoshda 73 gr/sut, o’rtacha arifmetik qiymat bo’yicha 63±3,75 gr/sut miqdorda ekanligi aniqlandi.

Kriatinin 61 yoshdagilarda 17,7 mmol/l, 45 yoshdagilarda 17,9 mmol/l, 35

yoshdagilarda 18,2 mmol/l, 28 yoshda 18,7 mmol/l, 13 yoshda 19,8 mmol/l, o’rtacha absalyut qiymatda hisoblaganda 18,46±0,42 mmol/l ekanligi ifodalndi.

Mochevina 61 yoshda 22 gr/sut, 45 yoshdagilarda 25 gr/sut, 35 yoshda 28

gr/sut, 28 yoshda 32 gr/sut, 13 yoshda 37 gr/ sutkani tashkil etadi. O’rtacha arifmetik qiymatda hisoblaganda 28,80±2,94 gr/sut ekanligi ifodalandi.

3.4-jadval Qandli diabetga chalingan erkaklar siydigining biokimyoviy ko’rsatgichlari

№	Biokimyoviy moddalar	Yoshi					X0 ± m0		Xk ± mk
		61	45	35	28	13
1	Glyukoza%	0,08	0,09	0,11	0,18	0,21	0,13±0,02	0,02±0,003
2	Keton tanachalari (gr/sutka)	55	75	68	68	73	63,00±3,75	0
3	Kreatinin mmol/l	17,7	17,9	18,2	18,7	19,8	18,46±0,42	5,62±0,085
4	MoChevina (gr/sutka)	22	25	28	32	37	28,80±2,94	18,00±0,707

Qandli diabetga chalingan Bemorlarni siydigi tarkibidagi biokimyoviy moddalr miqdoriy o’rganilganda qo’yidagi natijalar olindi. Keton tanachasi va mochevina bir sutka davomida olingan siydik miqdoriga nisbatan hisoblandi. Qon tahlili o’tkazilganiDek turli yoshdagi erkaklar siydigi tahlil etildi.
Glyukoza 60 yoshda 0,1%, 41 yoshda 0,9%, 26 yoshda 0,15%, 11 yoshda 0,18%, 9 yoщda 0,25%, o’rtacha arifmitik absalyut qiymat bo’yicha 0,15±0,03%ni tashkil etadi.

Keton tanachalari 60 yoshda 57 gr/sut, 41 yoshda 57gr/sut, 26 yoshda 60

gr/sut, 11 yoshda 62 gr/sut, 9 yoshda 69 gr/sut, o’rtacha arifMetik qiymat bo’yicha 60,60±2,71 gr/sut miqdorda ekanligi aniqlandi.

Kriatinin 60 yoshdagilarda 16,2 mmol/l, 41 yoshdagilarda 16,00 mmol/l, 26

yoshdagilarda 17,1 mmol/l, 11 yoshda 18 mmol/l, 9 yoshda 18,8 mmol/l, o’rtacha absalyut qiymatda hisoblaganda 17,22±0,59 mmol/l ekanligi ifodalndi.

Mochevina 60 yoshda 27 gr/sut, 41 yoshdagilarda 25 gr/sut, 26 yoshda 28

gr/sut, 11 yoshda 29 gr/sut, 9 yoshda 32 gr/ sutkani tashkil etadi. O’rtacha arifMetik qiymatda hisoblaganda 18,20±1,29 gr/sut ekanligi ifodalandi

3.5-jadval Qandli diabetga chalingan ayollar siydigining biokimyoviy ko’rsatgichlari

№	Biokimyoviy moddalar	Yoshi					X0 ± m0		Xk ± mk
		61	41	26	11	9
1	Glyukoza%	0,1	0,09	0,15	0,18	8,0,25		0,15±0,03		0,02±0,003
2	Keton tanachalari (gr/sutka)	57	55	8,7	62	69		60,60±2,71		0
3	Kreatinin mmol/l	16,2	16	7,8	18	18,8		17,22±0,59		5,62±0,085
4	Mochevina gr/sutka)	27	25	1,62	29	32		18,20±1,29		18,00±0,707

3.6-jadval Qandli diabetga chalingan erkaklar va ayollar siydigi tarkibidagi biokimyoviy

moddalar o’zaro taqqoslanganda

№	Biokimyoviy moddalar	X0 ± m0
		ayollar	erkaklar
1	Glyukoza%	0,15±0,03	0,13±0,02
2	Keton tanachalari (gr/sutka)	60,60±2,71	63,00±3,75
3	KReatinin mmol/l	17,22±0,59	18,46±0,42
4	MoChevina (gr/sutka)	18,20±1,29	28,80±2,94

Qandli diabetga chalingan insonlar siydigi tarkibidagi glyukoza, keton tanachalari kriatinin va mochivena miqdori o’rganilganda bunda ham yoshlarda ko’proq oshganligi, ayniqsa keton tanachalari va mochivena ko’zga tashlanarli darajada raqamlarga ega ekanligini aytib o’tish mumkin.

XULOSALAR

Biz bitiruv malakaviy ishini tahlil qilib quyidagi xulosalarga keldik.

1. 
   Bugungi kunda qandli diabet ijtimoiy-sotsial ahamiyatga ega bo`lgan xastalik bo’lib butun dunyo aholisida uchramoqda.
   
2. 
   Biz qandli diabet bilan xastalangan erkaklar va ayollar qoni tarkibidagi glyukoza, mochevina, xolisterin va tirigliseridlarni yoshga bog’liq holda miqdoriy o’rganganimizda 9,11,13,28 yoshli o’g’il qizlarda boshqa yoshdagilarga nisbatan yuqori ekanligini takidlashimiz mumkin.
   
3. 
   Erkaklar va ayollar qoni tarkibidagi glyukoza, mochevina, xolisterin va trigliseridlarni jinsga bog’liq holda solishtirganimizda erkaklarda yuqori ekanligini keltirib o’tishimiz mumkin.
   
4. 
   Qandli diabetga chalingan insonlar siydigi tarkibidagi glyukoza, keton tanachalari kriatinin va mochivena miqdori o’rganilganda bunda ham yoshlarda ko’proq oshganligi, ayniqsa keton tanachalari va mochivena ko’zga tashlanarli darajada raqamlarga ega ekanligini aytib o’tish mumkin.
   

TAVSIYALAR

1. 
   Bitiruv malakaviy ishini bajarish bo’yicha foydalanilgan tadqiqot usullaridan klenika va tez yordam laboratoriyalarida hamda tadqiqot ishlarini amalga oshirishda foydalanish tavsiya etiladi.
   
2. 
   Qandli diabetga chalingan insonlar keltirilgan qoni va siydigi tarkibidagi biokimyoviy moddalar ko’rsatgichlarining o’zgarishlaridan kelib chiqqan holda ovqatlanish rasioniga etibor qaritish tavsiya etiladi.
   
3. 
   Bitiruv malakaviy ishidan umumta’lim maktablarining 8- sinf o’quvchilari uchun mo’ljallangan «ichki sekritsiya bezlarining faoliyati» mavzusini yoritishda faydalanish tavsiya etiladi.
   

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI

1. 
   Авиценна (Абу Али ибн Сино). Врачебные советы. - Т.: Мехнат, 1991 г.
   
2. 
   Берёзов Т. Т. и Коровкин Б. Ф. Биологическая химия, - М.: 1990г.
   
3. 
   Василенко В.А. Популярный медицинский справочник - М.: Вече, 2007 г.
   
4. 
   Дедов А. М. Эндокринология. - М.: РАМН. 2000 г.
   
5. 
   Долгов В. Д., Свирин П. В. Лабораторная диагностика нарушение гемостаза. - М.: 2005 г.
   
6. 
   Змушко Е. И., Белозоров Е. С, Метенин Ю. А. Клиническая иммунология: руководство для врачей - СПБ: Питер., 2001.
   
7. 
   Игнатов П. Е. Иммунитет и инфекция. - М.: Время, 2002 г.
   
8. 
   Колб В.Г, Комушников В.С, Справочник по клинической химии.- Мн.: Белорусь, 1988 г.
   
9. 
   Комов В. П., Шведова В. Н. Биохимия. _ М.: «Дрофа», 2006 г.
   
10. 
    Кост Е.А. Справочник по клиническим методам исследования.-М.: Медицина, 1992 г.
    
11. 
    Ленниджер А. Биохимия, пер.с англ.- М.: 1985 г.
    
12. 
    Маркосян А. Физиология. - М.: Медицина, 1989 г.
    
13. 
    Меньшикова В. В. Лабораторные исследования по клинике. - М.: Медицина, 1994 г.
    
14. 
    Морозова В. Т. Эндокринология. - М.: Медицина, 1973 г.
    
15. 
    Никулин Б. А. Пособие по клинической биохимии. - М.: ГЭОТАР: Медиа, 2007 г.
    
16. 
    Нилсхолм Э.и Старт К. Регуляция метаболизма, пер.с англ. - М.: 1977 г.
    
17. 
    Овсепян Н. Биохимический анализ крови/Журнал «9 месяцев» № 3, март 2008 г.
    
18. 
    Неменова Ю.М. Клиник лаборатория текшириш усуллари. Тошкент.
    

«Медицина». 1972.

19. 
    Цынко Т.Ф. Диогностика заболеваний по анализом крови и мочи. Ростов- на-Дону. «Фенкс». 2005.
    

20. 
    Пола Бриско, Фрекен И. Д. Сахарный диабет и ожирение. - М.: Крон- кресс, 2003 г.
    
21. 
    Чапова О. И. Популярный медицинский справочник. М.: Фаворит букс, 2006 г.
    
22. 
    vvww.medbook.net.ru
    
23. 
    w w w .genotcrra.ru
    
24. 
    www.google.ru
    
25. 
    www.mcdpanorama.ru
    
26. 
    www.mcs Kiev. ua.
    
27. 
    www.sa.ru
    
28. 
    www.cIinlab.info/Ketone
    
29. 
    www.diabcthelp.orE/
    
30. 
    www.diabetik.su/
    
31. 
    www.chinescmc.ru