Битирув малакавий иши

Tahlilning maqsadi, vazifalari va manbalari 

Korxonaning  moliyaviy  holati  va  moliyaviy  natijalarini  moliyaviy 

hisobotlar,  buxgalteriya  hisobi  va  boshqa  axborotlar  ma‘lumotlari  asosida 

o‗rganib,  mavjud  moliyaviy  imkoniyatlami  aniq  lash  va  moliyaviy  holatini 

yaxshilashga  qaratilgan  tadbirlarni  ishlab  chiqish  usuli  moliyaviy  tahlil,  deb 

ataladi.  Moliyaviy  tahlilning,  asosiy  maqsadi  bo‗lib,  korxona  aktivlari,  kapitali 

va majburiyatlarini, moliyaviy barqarorlik darajasini, to‗lovga qodirlik holatini, 

o‗z  va  qarz  mablag'lari  bilan  ta'minlanish  darajasini,  moliyaviy  mustaqillik 

holatini, debitorlik va kreditorlik qarzlarining muayyan davrga bo‗lgan holatini 

o‗rganish  asosida  korxona  moliyaviy  holatiga  baho  berish  va  uni  yaxshilash 

imkoniyatlarini  ko‗rsatish  hisoblanadi.  Shu  nuqtayi  nazardan  -  moliyaviy  holat 

tahlilining asosiy vazifalari quyidagilar hisoblanadi: 

1.  Korxonaning  aktivlari,  kapitali,  majburiyatlari  holatini  aniqlash  va 

o‗zgarishiga baho berish; 

2.  Moliyaviy  holatning  barqarorligini  aniqlash  va  uning  o‗zgarishiga  baho 

berish. 

3.  Balans  likvidligi ko‗rsatkichlarini  aniqlash  va ulaming  o‗zgarishini  tahlil 

qilish. 

4.  Korxonaning to‗lov layoqati koeffitsientini aniqlash va uning o‗zgarishiga 

baho berish. 

5.  Moliyaviy koeffitsientlami aniqlash va ularning o‗zgarishiga baho berish. 

6.  Debitorlik va kreditorlik qarzlari holatini o‗rganish. 

Moliyaviy holatni tahlil qilishning asosiy manbalari quyidagi axborotlar 

hisoblanadi: 

1.  Buxgalteriya balansi (1 - shakl). 

2.  Moliyaviy natijalar to‗g‗risidagi hisobot (2 - shakl). 

3.  Asosiy vositalar harakati to‗g‗risidagi hisobot (3 - shakl). 

4.  Pul oqimlari to‗g‗risidagi hisobot (4 - shakl). 

5.  Xususiy kapital to‘g‘risidagi hisobot (5 - shakl). 

---

46

 

 

6.  Debitorlik va kreditorlik qarzlari haqida ma’lumotnoma ( 2a shakl). 

 Korxonaning moliyaviy holatiga baho berishda balans ma‘lumotlari asosida 

nisbiy  ko‗rsatkichlami  aniqlash  va  tahlil  qilish  katta  ahamiyatga  ega  bo‗ladi, 

chunki  ular  asosida  moliyaviy  holatni  yaxshilash  imkoniyatlari  aniqlanadi. 

Korxonaning moliyaviy holatiga baho berishda mutlaq ko‗rsatkichlarga qaraganda, 

nisbiy ko‗rsatkichlar keng qo‗llaniladi. Nisbiy ko‗rsatkichlar amaliyotda moliyaviy 

koeffitsientlar,  deb  ataladi.  Moliyaviy  koeffitsientlarni  hisoblashda  mutlaq 

ko‗rsatkichlardan foydalaniladi. 

Korxona 

moliyaviy 

holatiga 

baho 

berishda 

quyidagi 

moliyaviy 

koeffitsientlar ko‗proq ishlatiladi: 

1.  Moliyaviy mustaqillik koeffitsienti. 

2.  To‗lovga qodirlik koeffitsienti. 

3.  O‗z va qarz mablag'larining o‗zaro nisbati koeffitsienti. 

4.  O‗z aylanma mablag'lari bilan ta‘minlanish koeffitsienti. 

5.  Moddiy aylanma mablag‗lar hissasi koeffitsienti. 

6.  Jami  aylanma  mablag'laming  jami  mulk  qiymatidagi  hissasi 

koeffitsienti.