Битираётган мутахассисларни тайёрлашнинг сифатига қўйиладиган талабларнинг кескин ошиб кетгани, мураккаб масалаларни ечишга фанлараро ёндашувнинг зарурияти

И, ИЛИ
va 
НЕ
mantiqiy elementlari asosida uncha katta bo‘lmagan 
mantiqiy sxemalarni amalga oshirish ketma-ketligini misol bilan 
tushuntirib bering. 
18.Kompyuterlarda mantiqiy sxemalarni amalga oshiruvchi integral 
sxemalarni qurish qaysi mantikiy elementlar asosida amalga oshirilgan va 
ular nima deb ataladi? 
19.Asosiy raqamli mantiqiy sxemalarning nomlari va ularni bajaradigan 
vazifalarni aytib bering. 

20
. НЕ 
(NOT)
- inkorlash amalini bajaruvchi element sxemasi qanday 
tuzilgan va u qanday ishlaydi? 

21
.
Ikkita kirishga ega 
НЕ-И 
(NOT-AND)
– mantiqiy ko‘paytirish va 
inkorlash amallarini bajaruvchi element sxemasi qanday tuzilgan va u 
qanday ishlaydi? 

22
.
Ikkita kirishga ega 
НЕ
-
ИЛИ
(NOT-OR)
– mantiqiy qo‘shish va 
inkorlash amallarini bajaruvchi element sxemasi qanday tuzilgan va u 
qanday ishlaydi? 
 
 
 
 
 
 
 

---

47 
2. ASOSIY VA YORDAMCHI XOTIRA QURILMALARI 
 
2.1. Asosiy xotira. Xotiraning adreslari.
Baytlarning tartiblanishi 
 
Asosiy xotira – kompyuterning dasturlar va ma’lumotlarni saqlash 
uchun mo‘ljallangan komponentidir. Xotira ma’lum bir uzunlikka ega 
bo‘lgan axborotlarni saqlovchi 
yacheykalardan
 
iborat bo‘ladi
. 
Hozirgi 
kompyuterlarning xotirasi 
8-bitli
, ya’ni bir baytli yacheykalardan iborat 
bo‘lib, xotiraga ana shu baytlarning 
adreslari
orqali murojaat qilinadi. 
Baytlarni guruhlarga birlashtirilib 
so‘zlar
(rus tilida – слово) hosil qilinadi. 
1, 2, 4 va 8 baytli, ya’ni 
8,
16, 32 va 64-bitli
yoki 
razryadli
so‘z 
uzunliklariga 
 
ega kompyuterlar mavjud [1,5,11]. Ushbu qo‘llanmada 
kompyuter 
xotirasining 
so‘z 
uzunliklarini, 
protsessorlar 
ichki 
registrlarining uzunliklarini ifodalashda va boshqa holatlarda 
razryad
iborasi qo‘llanilgan.
2.1-rasmda 8-razryadli so‘z uzunligiga ega asosiy xotira tasvirlangan.
2.1-rasm. 8-razryadli so‘z uzunligiga ega 64 Kbaytli asosiy xotira. 

---

48 
Ushbu asosiy xotirada yacheykalar adreslarining qiymati