Битираётган мутахассисларни тайёрлашнинг сифатига қўйиладиган талабларнинг кескин ошиб кетгани, мураккаб масалаларни ечишга фанлараро ёндашувнинг зарурияти

MOVE, LD, ST
qisqartmalar kabi belgilangan. 
Makroslar.
Dasturlarda ba’zi buyruqlar ketma-ketligi, bir-necha 
marta qaytarilish hollari ko‘p uchraydi. Assembler tilida bunday ketma-
ketliklarni biron-bir nom bilan belgilab, ularni keyingi qaytarilish joylarida, 
o‘sha nom bilan yana ishlatish mumkin bo‘ladi. Ana shunday nomlangan 
buyruqlar ketma-ketligi - 
makros
 
deb ataladi. Quyida Pentium 4 protsessori 
uchun yozilgan assembler dasturi keltirilgan. Unda 
P va Q
o‘zgaruvchilar 
qiymatlari joylarini o‘zaro, ikki marotaba almashtirish talab etiladi. Bunda 
buyruqlarning asosiy ketma-ketligi quyidagicha bo‘ladi: 
P va Q
o‘zgaruvchilar qiymatlari joylarini o‘zaro, makrossiz ikki 
marotaba almashtirish quyidagicha amalga oshiriladi: 
Ushbu ketma-ketlikni 
SWAP
nomli makros deb belgilasak, 
P va Q
o‘zgaruvchilar qiymatlari joylarini o‘zaro, ikki marotaba almashtirish 
dasturini quyidagicha yozish mumkin: 

---

120 
Makroslar – makrosning nomi, makros tarkibiga kirgan buyruqlar va 
makrosning tugash joyini bildiruvchi
ENDM
, direktivasidan iborat 
bo‘ladi. Quyidagi misollarda makroslarda ishtirok etadigan o‘zgaruvchilar 
har-xil bo‘lganda, qanday yo‘l tutilishi ko‘rsatilgan. Bunday makroslar 
parametrlarga
ega makroslar deb ataladi. 
Assembler tilida yozilgan dasturlarni mashina kodlariga o‘tkazish – 
translyasiya qilish ikki o‘tishda
 
(rus tilida – проход) amalga oshiriladi. 
Birinchi o‘tishda dasturda ishtirok etadigan barcha simvollar ketma-
ketliklariga – metkalar va o‘zgaruvchilarning nomlariga mos keladigan 
simvollar jadvali
tuzib olinadi. Simvollar jadvalini tuzish jarayonida, 
dastur bajarilayotgan paytda metkalarga to‘g‘ri keladigan asosiy xotira 
adreslarini aniqlab olish amalga oshiriladi. Dastur bajarilayotgan paytda bu 
adreslar buyruqlar adresi sanagichiga - 
ILCga 
(Instruction Location 
Counter
, rus tilida – счетчик адресов команд) yozib boriladi. Quyida 

---

121 
keltirilgan misolda, izohlar yoziladigan qismining oxirigi qatorida aynan 
buyruqlar adresi sanagichining qiymatlari ko‘rsatilgan. Ushbu qatordan 
chapda joylashgan raqamlar qatori esa, har bir buyruq asosiy xotiraning 
nechtadan baytini egallayotganligi ko‘rsatilan.
Keltirilgan dastur uchun hosil qilingan simvolli nomlar jadvali. 
Ikkinchi o‘tishda esa