Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин

«Ҳа», деди.
Бас, у Зот буни жоиз санадилар».
Термизий ривоят қилган.
Шарҳ: Шунга биноан, эру хотин ўзаро келишиб, рози бўлган миқдордаги мол маҳр бўлаверади.
Ҳанафий мазҳабида кишилар ихтилоф қилиб юрмасликлари учун гапни бир жойга қўйиш мақсадида маҳрнинг ози ўн дирҳам бўлса яхши, дейилган. Чунки шариатда бир нарсага арзигулик энг оз молнинг миқдори шудир.
Шунингдек, маҳрнинг кўпининг ҳам чегараси йўқ. Бу ҳам эру хотин рози бўлган миқдоргача чўзилавериши мумкин. Аммо уламоларимиз маҳрнинг кўпи ўн икки увқиядан ошмагани маъқул, деганлар.
Уқба ибн Омир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бир кишига: 
«Сени фалонага уйлантирсам, розимисан?» дедилар.
«Ҳа», деди у.
У Зот аёлга:
«Сени фалончига никоҳлаб қўйсам, розимисан!» дедилар.
«Ҳа», деди у.
Шунда у Зот икковларини никоҳлаб қўйдилар. У эркак аёл билан яшаб кетди. Маҳр беришини айтмади ҳам, бирор нарса бермади ҳам. У Ҳудайбияда иштирок этганлардан эди. Ким Ҳудайбияда иштирок этса, унга Хайбардан улуш теккан эди. Унинг вафоти яқинлашганда «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мени фалонага уйлантириб қўйган эдилар. Мен унга маҳр атамаган ҳам, бирор нарса бермаган ҳам эдим. Сизларни гувоҳ қилиб айтаманки, мен унинг маҳрига Хайбардаги улушимни бердим», деди.
Бас, аёл ўша улушни олди ва юз минг(дирҳам)га сотди».
Абу Довуд ривоят қилган.
Шарҳ: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинаи Мунавварадан саҳобалар билан умра қилиш ниятида Маккаи Мукаррама томон борганларида Ҳудайбия номли жойда мушриклар томонидан тўсилганлари маълум ва машҳур. Ўша ерда уруш хавфи туғилди. Саҳобаи киромлар жонларини фидо қилишга тайёр эканликларини билдириб, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламга байъат қилдилар.
Шунинг учун ҳам Ҳудайбия ғазот ҳисобланди. Одатда, ғазотда қатнашган ғозийлар ўлжа оладилар. Ҳудайбияда сулҳ тузилганлиги учун ўлжа бўлмади. Кейинчалик Аллоҳнинг инояти ила Хайбар ерлари урушсиз ўлжага тушди. Шунда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам Ҳудайбияда иштирок этган саҳобаларнинг фидокорликларини тақдирлаб, Хайбар ерларидан уларга улуш бердилар.
Ушбу ҳадисда ана ўша бахтиёр кишилардан бирларининг уйланиши ва маҳр масаласи ҳақида сўз кетмоқда. У киши розияллоҳу анҳудан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам «Сени фалонага уйлантириб қўйсам розимисан?» деб сўраганлар, розилик жавобини олганларидан кейин аёлдан «Сени фалончига никоҳлаб қўяйми?» деб сўраганлар, у ҳам розилигини баён қилганидан кейин икковларини никоҳлаб қўйганлар. Маҳр ҳақида гап-сўз, келишув бўлмаган. Шундай тарзда никоҳ бўлса жоиз.
Лекин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан бошқа ҳеч ким бир ўзи икки томонга валий бўла олмайди. Шунингдек, ақди никоҳ пайтида маҳр белгиланмаслиги маҳр берилмайди, дегани эмас. Ундоқ пайтда никоҳдан кейин маҳр масаласи қўзғалса, томонлар унинг миқдорида келиша олмай қоладилар, маҳри мисл берилади. Яъни келинга ўхшаш бошқа келинларга ўша юртда, ўша замонда одат бўйича қанча маҳр бериш жорий бўлиб турган бўлса, ўша миқдорда маҳр берилади.
Аммо ҳамма келин-куёв ва эру хотин ушбу ривоятда зикр этилган икки саҳобий эру хотин савияси ва имкониятига эга бўлмагани учун, келажакда келиб чиқадиган келишмовчиликларнинг олдини олиш учун ақди никоҳ пайтида маҳр масаласини очиқ-ойдин қилиб олиш урф бўлган. Бундоқ қилиш мустаҳаб бўлиб, икки томоннинг кўнгли тўлиши, ўзаро ҳурматни жойига қўйиш масаласида ҳам яхши бўлади. Маҳр масаласини тушунган ҳолда олдиндан ҳал қилиб олиш яхшидир.
Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Али Фотимага уйланган пайтда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам унга: