Birlashgan millatlar tashkilotining maqsad va vazifalari

Birlashgan millatlar tashkilotining maqsad va vazifalari

10-sinf Davlat va huquq asoslari fani 3-mavzu

Birlashgan millatlar tashkilotining tashkil topishi, maqsad va vazifalari

Ikkinchi jahon urushi (1939–1945-yillar) tugagach, 1945-yil 24-oktabrda San-Fransiskoda (AQSh) 51 ta mamlakat dunyoda tinchlik va xavfsizlikni
Saqlash maqsadida BMT Ustavini imzoladi, uni haqqoniy ravishda «Tinchlik konstitutsiyasi» deb nomlash mumkin.

Hozirgi kunda 193 ta mamlakat BMT a’zosi hisoblanadi.

Jumladan, O‘zbekiston ham 1992-yil 2-martda BMTning teng huquqli a’zosiga aylandi.

BMT ustaviga muvofiq BMT harbiy kuchlari BMT Xavfsizlik Kengashi qarori bilan va uning rahbarligida tashkil etiladi va amal qiladi.

BMTning barcha qatnashchi davlatlari o‘z harakatlarida quyidagi tamoyillarga amal qilishga majburdirlar:

— tenglik;

— xalqaro norma va bitimlarga rioya qilish;

— nizolarni tinch yo‘l bilan hal qilish;

— kuch bilan tahdid qilish yoki uni qo‘llashdan voz kechish;

— ichki ishlarga qo‘shilmaslik;

— hamkorlik.

BMTning asosiy maqsadlari quyidagilar hisoblanadi:

Butun dunyoda tinchlikni qo‘llab-quvvatlash;

Inson huquqlari va erkinliklarini himoyalash.
Atrof muhitga yetkazilayotgan zararning oldini olish;
Kambag‘allik, qashshoqlik, kasallik,savodsizlikni tugatish;
Do‘stona munosabatlarni rivojlantirish;
1.
2.
3.
4.
5.

Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi

Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi — 1948-yil 10-dekabrda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining uchinchi sessiyasida 217 A (III) rezolyutsiyasi bilan qabul qilingan va BMTga a’zo barcha davlatlar uchun tavsiya qilingan.

1950-yilda Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qabul qilinganligi munosabati bilan BMT Inson huquqlari kunini belgiladi. U 10-dekabrda nishonlanadi.

BMT huzurida YUNESKO (BMTning ta’lim, fan va madaniyat masalalari bilan shug‘ullanuvchi tashkiloti), XMT (Xalqaro mehnat tashkiloti), BSST (Butunjahon sog‘liqni saqlash tashkiloti) va boshqa xalqaro tashkilotlar amal qiladi,

Bolalar huquqlarini himoya qilish bo‘yicha bmt faoliyati

1946-yildan boshlab BMT doirasida, shuningdek, BMT Bolalar Fondi
(YUNISEF) ham faoliyat yuritmoqda.
YUNISEF faol ishlari tufayli har yili 3 milliondan ortiq bolaning hayoti saqlab qolinadi.

1959-yilda BMT Bosh Assambleyasi Bola huquqlari deklaratsiyasini qabul qildi.

Uning maqsadi baxtli bolalikni ta’minlash, bolalarning huquq va erkinliklaridan ularning o‘zlari va jamiyat manfaatlarida foydalanishdan iborat

1979-yil BMT tomonidan Xalqaro bola yili deb e’lon qilindi.
Bolalarning huquqlari shuningdek 1989-yil
20-yanvardagi Bolalar huquqlari haqidagi Konvensiyada ham mustahkamlangan.

O‘zbekiston ham 1989-yilda Bolalar huquqlari haqidagi Konvensiyani imzoladi, unga ko‘ra olingan majburiyatlarni amalga oshirish maqsadida «Sog‘lom avlod uchun» fondi tashkil qilingan.

Savol va topshiriqlar:

1. BMT qachon va nima maqsadda tashkil etildi?

2. Nizolarni hal qilishda BMTga a’zo davlatlar qanday tamoyillarga asoslanib ish ko‘rishadi?

3. BMTning asosiy tashkilotlarini va ularning vazifalarini sanab o‘ting.

4. Davlatlar o‘rtasidagi nizoli masalalarni hal qilishda BMT Xalqaro sudi qanday o‘rin tutadi?