Биринчи маъруза

4.3. Сана функциялари

20) ADD_MONTHS(d, n ) - d кунига n ойни қўшиб қайтаради. Фараз қилайлик hiredate ўзгарувчиси DATE турига мансуб бўлиб 17- dec - 1980 қийматга эга бўлсин. У ҳолда

TO_CHAR(ADD_MONTHS(hiredate,1),‘DD-MM-YYYY’)=17-JAN-1981
21) LAST_DAY (d) - d да кўрсатилган ойнинг охирги кунини қайтаради.
Мисол : LAST_DAY ( SYSDATE ) = 30 - NOV - 92
22) MONTHS_BETWEEN ( d1, d2 ) - d1 ва d2 кунлари ўртасидаги ойлар сонини қайтаради
Мисол : MONTHS_BETWEEN( TO_DATE(‘02-02-1992‘ , ‘MM-DD-
YYYY‘ ), TO_DATE(‘01-01-1992‘ , ‘MM-DD-YYYY‘))=1.03225
23)NEW_TIME ( d, z1, z2 ) - d вақтни z1 минтақавий вақтдан z2 минтақавий вақтга айлантириб қайтаради. z1 ва z2 : ўзгарувчилар қуйидаги қийматларни қабул қилишлари мумкин:

• 
  AST/ADT Атлантик Стандарт
  
• 
  BST/BDT Беринг Стандарти
  
• 
  CST/CDT Марказий Стандарт
  
• 
  EST/EDT Шарқий Стандарт
  
• 
  GMT Greenwich ´рта Вақти
  
• 
  HST/HDT Стандарт Аляска-Гавайи Стандарт Вақти.
  
• 
  MST/MDT ТоғлиСтандарт
  
• 
  NST Newfoundland Стандарти
  
• 
  PST/PDT Тинч Океани Стандарти
  
• 
  YST/YDT Yukon Стандарти
  

Мисол :
TO_CHAR(NEW_TIME(TO_DATE(‘17:47’ , ‘hh24:mi‘ ) , ‘PST‘ , ‘GMT‘ ) , ‘hh24:mi‘ ) = 01 : 47
24) NEXT_DAY(d, char) - char да номи кўрсатилган ҳафта кунининг d кунидан кейинги биринчи кунини қайтаради.
Мисол. NEXT_DAY (’15-MAR-92‘, ‘TUESDAY‘ ) = 17-MAR-92
25) ROUND(d[,fmt]); - fmt форматда кўрсатилган формат бўйича d-ни яхлитлаб қайтаради.
Мисол. ROUND(TO_DATE(‘27-OCT-92‘), ‘YEAR‘ ) = 01-JAN-93.
26) SYSDATE - оний вақт ва кунни қайтаради .
27) TRUNC(d[,fmt] ) - fmt форматда кўрсатилган формат бўйича d-ни кесиб қайтаради.
Мисол. TRUNC(TO_DATE(‘27-ост-92’ , ‘DD-MM-YY‘) , ‘YEAR‘ ) = 01-JAN-92.

4.4. Турларни ўзгартириш функциялари.

28) CHARTOROWID ( char ) - CHAR турдаги char-ни ROWID турига айлантириб беради.

Мисол : SELECT ename from emp WHERE
ROWID = CHARTOROWID ( ‘000000F.0003.0002‘ )
SWITH-ни қайтаради.
29) CONVERT (char , dest_char_set [ , source_char_set ] ) - char белгили қаторни бир source_char_set белгилар тўпламидан бошқа dest_char_set белгилар тўпламига ўтказиб беради.
Мисол. CONVERT ( ‘GroB’ , ‘ WE8HP’ , ‘WE8DEC‘ ) = GroB
Белгилар тўплами :
US7ASCII US 7-битли ASCII белгилар тўплами

• 
  
• 
  WE8DEC DEC Ғарбий Европа 8-битли белгилар тўплами
  
• 
  WE8HP HP Ғарбий Европа Laserjet 8-битли белгилар тўплами
  
• 
  F7DEC DEC Франция 7-битли белгилар тўплами
  
• 
  WE8EBCDIC500 IBM Гарбий Европа EBCDIC 500 Кодлар бети
  
• 
  WE8PC850 IBM PC 850 Кодлар бети
  
• 
  WE8ISO8859P1 ISO 8859-1 Ғарбий Европа 8-битли белгилар тўплами
  

30) HEXTORAW ( char ) - char-даги 16-лик рақамларни RAW туридаги қийматларга айлантириб беради.
Мисол. INSERT INTO graphics (raw-column)
SELECT HEXTORAW ( ‘7D‘ )
FROM DUAL
31) RAWTOHEX ( char ) - char-даги RAW туридаги қийматларни 16-лик эквивалентига айлантириб беради.
Мисол. SELECT RAWTOHEX (raw-column) “Graphics”
FROM graphics
Graphics
--------------
7D
32) ROWIDTOCHAR ( rowid ) - rowid ( ROWID туридаги ) қийматини VARCHAR2 туридаги қийматга айлантириб беради
Мисол. ROWIDTOCHAR (ROWID ) = 00000F38. 0001. 0001
33) TO_CHAR(d[,fmt[,‘nlsparams‘]]) - DATE туридаги d-нинг қийматини fmt-форматли маскада кўрсатилган формат бўйича VARCHAR2 туридаги қийматга айлантиради. Бунда ‘ nlsparams ‘-параметрнинг қиймати ҳафта куни ва ойнинг номи ҳамда аббревиатурасини қайси тилда ёзилишини кўрасатади. У қуйидагича берилади:
‘NLS_DATE_LANGUAGE = language ‘
Мисол: TO_CHAR( HIREDATE, ‘Month DD, YYYY’) = Декабрь 11 , 1980
34) TO_CHAR(n[,fmt[,‘nlsparams‘]]) - NUMBER туридаги n сонни fmt формат бўйича VARCHAR 2 туридаги қийматга айлантириб беради. Бунда ‘nlsparams‘-параметри сонли форматли маскадаги элементлар қайтарадиган қуйидаги белгиларни кўрсатади
‘NLS_NUMERIC_CHARACTERS = “dg”, бу ерда d ва g мос равишда ўнли нуқта ва гуруҳларга бўлиш белгиларини билдиради;
NLS_CURRENCY = “text”
NLS_ISO_CURRENCU = territory’
Мисол: TO_CHAR(17145,‘L099G99‘, LS_NUMERIC_CHARACTERS
= “.,”NLS_CURRENCY = “AUD”) = AVD017,145
35) TO_DATE ( char [ , fmt [ , ‘ nlsparams ‘ ] ] ) - CHAR туридаги char-нинг қийматини fmt-форматли маскада кўрсатилган формат бўйича DATE туридаги қийматга айлантиради.
Мисол. TO_DATE(‘january 15, 1989, 11:00 A.M.‘ ,
‘ Montn dd , YYYY, HH:MI A.M. ‘,
, NLS_DATE_LANGUAGE = American’ )
36) TO_MULTI_BYTE ( char ) - char-даги бир байтли белгиларни кўп байтли белгиларга айлантириб беради.
37) TO_NUMBER ( char [ , fmt [ , ‘ nlsparams ‘ ] ] ) - CHAR ёки VARCHAR2 туридаги char-нинг қийматини fmt-форматли маскада кўрсатилган формат бўйича NUMBER туридаги қийматга айлантиради.
Мисол. TO_NUMBER ( ‘AUD100.00’ , ‘L999D99‘ ,
NLS_NUMERIC_CHARACTERS = “.,”
NLS_CURRENCY = “AUD” ‘) = 100.00

38. 
    TO_SINGLE_BYTE- char-даги кўпбайтли белгиларни бир байтли белгиларга айлантиради