Birinchi jahon urushidan so`ng Hindiston xalqlarining milliy ozodlik harakatlarining o`sishi Reja

1931-1933 yilllarda dehqonlar harakati . 1931-1933 yillardagi dehqonlar harakatida yangi belgilar ko‘zga tashlanadi. harakat ilgari dehqonlar kurashi sust bo‘lgan, masalan Madoras, Andxra, Bixar viloyatlarini qamrab oldi. Dehqon harakatlari shuningdek, Djammu, Kashmir, Alvar knyazliklarida ham bo‘ldi.
Garchi birinchi dehqonlar ittifoqlari Milliy kongres ta’siri ostida bo‘lsa ham ularda so‘llarning ta’siri oshib bordi. Ishchi - dehqon partiyalari dehqonlarni soliqlarni kamaytirish uchun kurashga ip tashlagan ishchilar uchun oziq – ovqat yig‘ishga chaqirdilar.
Shimoliy G‘arbiy chegara viloyatida soliq to‘lamaslik kompaniyasi o‘tkazildi. Qo‘shma provinsiyalar dehqonlar ijara shartlarini yengillashtirish, soliqlarni kamaytirish uchun kurashdilar. U yerda ham dehqon ittifoqi tuzila bordi. Milliy kongres dehqonlarni o‘z ahvolini yaxshilash uchun kurashlarini qo‘llab – quvvatladi, lekin ba’zi dehqonlar ittifoqining pomeshchiklarga qarshi yerni dehqonlarga berish uchun harakatlarga qarshi chiqdi. Andxra viloyatida “dehqonlar ittifoqi” soliqlarni oshirilishiga qarshi soliq to‘lamaslik kompaniyasini e’lon qildi.
1934- 1939 yillarda iqtisodiy rivojlanish. Hindiston umumiy sanoat qoloqligiga qaramay mustamlakalar ichida birmuncha rivojlangan mustamlaka edi. Urush arafasi yillarida to‘qimachilik fabrikalari soni ko‘paydi, metalurgiya, metalga ishlov berish zavodlarining mahsulotlari ko‘paydi. Hindistonda yirik korxonalar bilan birga mayda korxonlar ham katta o‘rin tutardi, ularda kapitalistik munosabatlarning rivojlanishi hunarmandlarni ommaviy xonavayron bo‘lishiga olib kelardi .
Miliy sanoatning o‘sishi hind burjuaziyasi bilan imperialistlar o‘rtasida ichki bozor uchun raqobatchilik kurashini keskinlashtirdi. Bu kurashda Angliya monopolistlarining mavqeini kuchaytirish uchun mastamlaka ma’murlari 1936 yilda “yetakchi monopoliyalar haqida ” qonun qabul qildi, qonun ingliz yetakchi monopoliyalariga hind kapitalistlarining foydalarini qisqartirish hisobiga katta foydani ta’minlab berdi.
Mustamlaka hokimiyatining to‘sqinchilik tadbirlariga qaramay hind burjuaziyasi chet el kapitalini mavqeini birmuncha bo‘shatirishga erishdi.
Ikkinchi jahon urushi arafasida ip gazlama sanoatida hind ip gazlama sanoati mahsulotlari hind bozorining 65% ini egalladi. Angliyasarmoyadorlari hind to‘qimachilik bozorida o‘z mavqelarini bir qismini Yaponiyaga berib quydi. Hind kapitali boshqa sanoat sohalariga ham kirib bordi. Lekin Angliya monopoliyalari hind iqtisodiyotida ustunlik mavqelarini saqlab qoldilar.
Miliy kapitalizmning rivojlanishi bilan bir qatorda hind ishchilar sinfini nisbatan qashshaqlashishi kuchayib bordi.
1933- 1939 yillarda ishchilarning ish haqi 20-30 % kamaydi. Ayni paytda yirik shaharlarda yashashqiymati o‘sib bordi. Shu bois ishchilarning qarzdorligi ko‘paydi.