Bir va ko’p atomli spirtlar reja: Bir va ko’p atomli spirtlarlarning gomologik qatori Nomlanishi va izomeriyasi


Ba’zi alkanollarning fizikaviy doimiyliklari



Download 77,31 Kb.
bet4/14
Sana31.12.2021
Hajmi77,31 Kb.
#209341
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
Bir va ko’p atomli spirtlar reja Bir va ko’p atomli spirtlarlar

Ba’zi alkanollarning fizikaviy doimiyliklari

Nomi


Formulasi

Suyuq. harorati, 0C

Qaynash harorati, 0C

Zichligi,

d420, g/sm3



100g. suvda eruvchanligi, gramm

Metanol

Etanol


1-Propanol

1-Butanol

2-Metil-1-propanol

2-Butanol

2-metil-2-propanol

1-Pentanol

1-Geksanol

1-Geptanol

1-Oktanol

1-Oktadekanol



CH3OH

CH3CH2OH

CH3(CH2)2OH

CH3(CH2)3OH

(CH3)2CHCH2OH

 

CH3CH(OH)C2H5



(CH3)3COH

 

CH3(CH2)4OH



CH3(CH2)5OH

CH3(CH2)6OH

CH3(CH2)7OH

CH3(CH2)17OH

 


-97,8

-117,3


-127,0

-89,5


-108

 

-114



25,5

 

-78,5



-52

-34


-16

59,5


64,4

78,4


97,2

117,7


107,9

 

99,5



83,0

 

138



155,8

176,3


194,0

210,5(15 mm. sim. ustuni)



0,792

0,789


0,804

0,810


0,802

 

0,808



0,788

 

0,817



0,820

0,822


0,827

0,805




7,9

10,2


 

12,5


 

2,3



0,6

0,2


0,05

0


Spirt molekulalarining gaz fazasiga o‘tishida, ya’ni spirtning qaynashida molekulalararo vodorod bog‘larini uzish uchun qo‘shimcha energiya talab qilinadi. Spirtlar suvda eriganda suv va spirtlarning qutblangan molekulalari orasida ham vodorod bog‘lanish sodir bo‘ladi.

Kimyoviy xossalari



1.Kislota-asos xossalari. Alkanollar neytral moddalar bo‘lib, yaqqol ifodalangan asosli va kislotali xossalarga ega emas. Spirtlar kuchli kislotalar bilan reaksiyaga kirishib, oksoniy tuzlarini hosil qiladi:

Alkil guruhlarining +I-effekti ta’sirida alkanollarning asoslik xossalari quyidagi tartibda oshib boradi:

CH3OH < birlamchi spirtlar < ikkilamchi spirtlar < uchlamchi spirtlar

Gidroksil guruhining almashinishi bilan boradigan reaksiyalar.

Bu reaksiyalar natijasida alkanollarning turli hosilalari yoki alkenlar olinadi.



A. Alkanollarga vodorod galogenid kislotalarning ta’siri:

Reaksiya qaytar bo‘lgani uchun uni amalga oshirishda spirtga to‘yinguncha quruq vodorod galogenid yuboriladi yoki spirt galogenid kislotaning konsentrlangan eritmasi bilan suv tortib oluvchi reagentlar ishtirokida qizdiriladi. Ba’zan reaksiyalarda HBr o‘rniga uning tuzlari (KBr, NaBr) va konsentrlangan sulfat kislota ishlatiladi, chunki ajralib chiqayotgan HBr faol ta’sir qiladi:

H2SO4 + KBr → HBr + KHSO4

R–OH + HBr → R–Br + H2O

Alkanolning tuzilishi va galogenid kislotalardagi galogenlarning tabiatiga qarab, reaksiya tezligi turlicha bo‘ladi va quyidagi tartibda kamayadi:

HI > HBr > HCl > HF R3COH > R2CHOH > RCH2OH

Reaksiyaga kirishish qobiliyati kichik bo‘lgan HCl birlamchi va ikkilamchi spirtlar bilan faqat ZnCl2 ishtirokida qizdirilganda reaksiyaga kirishishi mumkin:

Birlamchi spirtlar kons. H2SO4 bilan qizdirilganda, reaksiya harorati hamda spirt va H2SO4 ning nisbati (1:1 yoki 1:2)ga qarab, asosan ichki molekulyar degidratlanish mahsulotlari (alkenlar) yoki molekulalararo degidratlanish mahsulotlari (oddiy efirlar) hosil bo‘ladi. Masalan, etanol degidratlanganda dastlab etiloksoniy sulfat (I) hosil bo‘ladi. I suvni ajratib, etilsulfat (II)ga aylanadi. II dan sulfat kislota molekulasi ichki molekulyar ajralsa etilen, molekulalararo ajralganda esa dietil efir hosil bo‘ladi:





Ikkilamchi spirtlar 60-70 % li H2SObilan 90-1000C da yoki 85% li H3PO4 bilan 160-1700C da qizdirilganda degidratlanadi. Reaksiyalar Zaytsev qoidasiga binoan boradi, ya’ni termodinamik barqaror alken hosil bo‘ladi:

Uchlamchi spirtlarni 20-50 % li sulfat kislotada 85-1000C da degidratlash mumkin:



 






Download 77,31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish