Ферма ҳисоби
Ферма устунлар билан шарнир орқали бириккан, шунинг учун таянчда момент ҳосил бўлмайди.
Ферма узунлиги бўйлаб таъсир қилаётган тенг тарқалган юкни тугунга таъсир этаяпти деб, вертикал юкка келтириб оламиз.
Доимий юкдан:
Вақтинча қисқа муддатли юкдан:
Фермага таъсир қилаётган жами юк:
Ферма элементларида ҳосил бўладиган ҳисобий кучлар
№
|
Элемент номи
|
Элементлар белгиси
|
q=1 дан ҳосил бўлган куч
|
Ҳисобий куч, кН
|
Чўзиладиган
|
Сиқиладиган
|
1
|
Юқори сарров
|
В-1
|
0
|
0
|
0
|
Г-3
|
31,54
|
413,2
|
Д-4
|
31,54
|
413,2
|
Е-6
|
42,6
|
558,1
|
Ж-7
|
42,6
|
558,1
|
З-9
|
38,3
|
501,73
|
2
|
Пастки сарров
|
А-2
|
19,73
|
258,5
|
0
|
А-5
|
39,5
|
517,5
|
А-8
|
41,71
|
546,4
|
3
|
Ҳавонлар
|
1-2
|
24,1
|
|
315,71
|
2-3
|
14,23
|
186,41
|
|
4-5
|
9,9
|
|
129,7
|
5-6
|
3,6
|
47,2
|
|
7-8
|
0,82
|
|
10,74
|
8-9
|
4,44
|
58,2
|
|
4
|
Тиргаклар
|
Б-1
|
-1.25
|
0
|
-16.38
|
3-4
|
-2.51
|
-32.88
|
6-7
|
2.51
|
32.88
|
Ферма элементлари чўзилишга ёки сиқилишга ишлайди.
Юқори сарров ҳисоби
Кесим юзаларини танлашни энг катта куч таъсир этаётган Е-6,Ж-7 қисмдан бошлаймиз. NЕ-6 = 558,1кН.
Сарров қисмларининг хисоби. Сарров қисмларининг хисобий узунлиги l0 сифатида тугунлар орасидаги масофа қабул қилинади. l0=2.51 см
Сарров қисмининг эгилувчанлиги = 80 деб қабул қиламиз. У холда марказий сиқилган қисмининг тўғри йўналиш бўйича эгилиш коэффициентини = 0.641 га тенг деб оламиз.
Қисмнинг талаб этилган кўндаланг кесим юзасини хисоблаймииз.
= 558,1x0.95 /0.641 x 28 x 0.95 = 31,09 см2 /2= 15,54см2
Фасонканинг қалинлиги хавон ва тиргаклардаги кучларнинг миқдорига қараб, қуйидаги жадвалдан қабул қиламиз. N=558,1 кН бўлганда t=12 мм қабул қилинади.
N кН
|
< 260
|
260 – 400
|
410 – 600
|
610 – 1000
|
t мм
|
8
|
10
|
12
|
14
|
Натижага қараб сортаментдан 2 та тенг томонли бурчак ∟100х8 қабул қиламиз.
A = 15,6 x2 = 31,2 см2 ix = 3,07 см iy = 4,54 см
Сарров қисмининг хақиқий эгилувчанлигини хисоблаймиз.
х = lo / ix=251/3,07 = 80< 150
y = lo / iy=251/4,54 = 51 < 150
Эгилувчанликнинг энг катта қийматига қараб, коэффициент ни аниқлаймиз.
х = 80 га қараб, = 0.641
Сарров устиворлигини текширамиз.
=558,1x0.95/0.641 x 31,2 x 0.95= 27,91 кН/см2 ≤ 28 кН/см2
(28-27,91)/28*100% = 0,36 %
Пастки сарров ҳисоби
Хисобий энг катта зўриқиш ҳосил бўлган А-8 қисми учун амалга оширамиз. Хисобий куч – NА-8 = 546,4кН.
Тагсарров учун талаб этилган кесим юзасини аниқлаймииз.
= 546,4x0.95/28x0.95=19,5 см2/2 = 9,76 см2
Натижага қараб сортаментдан 2 та тенг томонли ∟75х7 қабул қиламиз.
A = 10,1x2=20,2 см2 ix=2,29см iy=3,54 см
Кесимнинг устиворлигини текширамиз.
= 546,4x0.95 / 20,2 x0.95 = 27,05 kH/ см2 ≤ 28 кН/см2
(28-27,05)/28*100% = 3,4 %
Таг сарров кисимларининг эгилувчанлигини рухсат этилган миқдор n= 400 дан ошиб кетмаслиги керак. l = 500 см.
х = lo / ix =500/2,29 = 218 < 400
y = lo / iy =500/3,54 = 141 < 400
1-2 сиқилишга ишлайдиган хавон хисоби
Хавондаги хисобий куч N1-2 = 315,71 кН
Хисобий узунлик lox = 0.8· l1-2= 0.8305= 244 см.
Хавон эгилувчанлигини = 106 деб қабул қиламиз, унда =0.453
Хавоннинг талаб этилган кўндалан кесим юзасини аниқлаймиз.
= 315,71x0.95/0.453x28x0.95 = 24.89 см2/2 = 12.44см2
Натижага қараб сортаментдан 2 та тенг томонли ∟75х9қабул қиламиз.
A = 12.8x2=25.6 см2 ix=2.27 см iy=3.51 см
Хавон қисмининг хақиқий эгилувчанлигини хисоблаймиз.
х = lo / ix=244/2.27=108<150
y = lo / iy=244/3.51= 70<150
Эгилувчанликнинг энг катта қийматига қараб, коэффициент ни аниқлаймиз.
х =108 га қараб, = 0.44 Хавон устиворлигини текширамиз.
= 315.71x 0.95/0.44х25.6x0.95= 28 кН/см2 ≤ 28 кН/см2
(28-28)/28*100% = 0 %
2-3 чўзилишга ишлайдиган xавон хисоби
Хавондаги хисобий куч N2-3 = 186.41 kN
Хисобий узунлик lox = l1-2= 305 см.
Хавоннинг талаб этилган кўндалан кесим юзасини аниқлаймиз.
= 186.41 x 0.95/ x 28 x 0.95 = 6.66 см2/2 = 3.33 см2
Натижага қараб сортаментдан 2 та тенг томонли ∟45x4 қабул қиламиз.
A = 3.48x2=6.96см2 ix=1.38 см iy=2.16см
Хавон қисмининг хақиқий эгилувчанлигини хисоблаймиз.
х = lo / ix=305/1.38 = 221 < 400
y = lo / iy=305/2.16= 141 < 400
Хавон устиворлигини текширамиз.
= 186.41x0.95/6.96 x0.95= 26.78 кН/см2 ≤ 28 кН/см2
4-5 сиқилишга ишлайдиган xавон хисоби.
Хавондаги хисобий куч N4-5= 129,7 кН.
Хисобий узунлик lox = l1-2= 0.8·336 = 268.8 см.
Хавон эгилувчанлигини = 120 деб қабул қиламиз, унда = 0.366
Хавоннинг талаб этилган кўндалан кесим юзасини аниқлаймиз.
= 129.7x0.95/0.366x28x0.95 = 12,66 см2/2 = 6,3 см2
Натижага қараб сортаментдан 2 та тенг томонли ∟70x5 қабул қиламиз.
A= 6,86x2=13,72 см2 ix= 2.16 см iy= 3.16 см
Хавоннинг хақиқий эгилувчанлигини топамиз.
х = lo / ix=268.8/2.16 = 124 <150
y = lo / iy=268.8/3.16 = 85 <150
Эгилувчанликнинг энг катта кийматига қараб, коэффициент ни аниқлаймиз.
х = 124 га қараб, = 0.342
Хавон устиворлигини текширамиз.
= 129,7x0.95/0.342х13,72x0.95 = 27,64 кН/см2 ≤ 24 кН/см2
(28-27,64)/28*100% = 1,2 %
5-6 чўзилишга ишлайдиган хавон хисоби
Хавондаги хисобий куч N5-6 = 47,2 kN
Хисобий узунлик lox = l1-2= 336 см.
Хавоннинг талаб этилган кўндалан кесим юзасини аниқлаймиз.
= 47,2 x 0.95/ x 28 x 0.95 = 1,68см2/2 = 0,84 см2
Натижага қараб сортаментдан 2 та тенг томонли ∟45x4 қабул қиламиз.
A= 3,48x2=6,96 см2 ix= 1.38 см iy= 2.16 см
Хавоннинг хақиқий эгилувчанлигини топамиз.
х = lo / ix=336/1.38 = 243 > 150
y = lo / iy=297,6/2.16 = 155>150
Шарт бажарилмади. Ҳисобий юза кичик бўлганлиги сабабли устуворликка текширилмайди. Тиргак элементлари учун бурчаклик сортаментидан 2∟45х4, A= 3,48x2=6.96 см2 кесим юзани қабул қиламиз.
7-8 сиқилишга ишлайдиган хавон хисоби.
Хавондаги хисобий куч N7-8= 10,74 кН.
Хисобий узунлик lox = l1-2= 0.8·372 = 297,6 см.
Хавон эгилувчанлигини = 150 деб қабул қиламиз, унда =0.239
Хавоннинг талаб этилган кўндалан кесим юзасини аниқлаймиз.
= 10,74x0.95/0.239x28x0.95 = 1,6 см2/2 = 0,8 см2
Натижага қараб сортаментдан 2 та тенг томонли ∟45x4 қабул қиламиз.
A= 3,48x2=6,96 см2 ix= 1.38 см iy= 2.16 см
Хавоннинг хақиқий эгилувчанлигини топамиз.
х = lo / ix=297,6/1.38 = 215 > 150
y = lo / iy=297,6/2.16 = 137 <150
Шарт бажарилмади. Ҳисобий юза кичик бўлганлиги сабабли устуворликка текширилмайди. Тиргак элементлари учун бурчаклик сортаментидан 2∟45х4, A= 3,48x2=6.96 см2 кесим юзани қабул қиламиз.
8-9 сиқилишга ишлайдиган хавон хисоби.
Хавондаги хисобий куч N8-9= 58.2 кН.
Хисобий узунлик lox = l1-2= 0.8·372 = 297.6 см.
Хавон эгилувчанлигини = 150 деб қабул қиламиз, унда =0.239
Хавоннинг талаб этилган кўндалан кесим юзасини аниқлаймиз.
= 58.2x0.95/0.239x28x0.95 = 8.69 см2/2 = 4.34см2
Натижага қараб сортаментдан 2 та тенг томонли ∟45x4 қабул қиламиз.
A= 4.38x2=8.76 см2 ix= 1,73 см iy= 2,58 см
Хавоннинг хақиқий эгилувчанлигини топамиз.
х = lo / ix=297,6/1.73 = 172 > 150
y = lo / iy=297,6/2.58 = 115 <150
Шарт бажарилмади. Ҳисобий юза кичик бўлганлиги сабабли устуворликка текширилмайди. Тиргак элементлари учун бурчаклик сортаментидан 2∟45х4, A= 3,48x2=6.96 см2 кесим юзани қабул қиламиз.
Тиргак хисоби
Ферманинг тиргак элементлари сиқилишга ишлайдиган элементлар ҳисобланади. Шу сабабдан тиргак ҳисоби сиқилишга ишлайдиган элементлар ҳисоби бўйича амалга оширилади. Хисобий куч – N3-4= 32,88 кН
Тиргак эгилувчанлигини = 150 деб қабул қиламиз, унда =0.239
Тиргак узунлиги l3-4= 200 см. Хисобий узунлик lox = l3-4= 200 см
Талаб этилган кўндалан кесим юзасини аниқлаймиз.
=32,88x0.95/0.239x28x0.95=4.91 см2/2 = 2.45 см2
Натижага қараб сортаментдан 2та тенг томонли ∟45х4 қабул қиламиз.
A= 3,48x2=6,96 см2 ix= 1.38 см iy= 2.16 см
Тиргакнинг хақиқий эгилувчанлигини топамиз.
х = lo / ix=200/1.38 = 144 < 150
y = lo / iy=200/2.16 = 92 <150
Шарт бажарилмади. Ҳисобий юза кичик бўлганлиги сабабли устуворликка текширилмайди. Тиргак элементлари учун бурчаклик сортаментидан 2∟45х4, A= 3,48x2=6.96 см2 кесим юзани қабул қиламиз.
150>150>150>150>150>150>150>
Do'stlaringiz bilan baham: |